Granat M67
M67 – amerykański granat obronny używany przez United States Armed Forces (pol. Siły Zbrojne Stanów Zjednoczonych). M67 to zmodernizowana wersja granatu M33, wyposażona w dodatkowy spinacz zabezpieczający. Granat zastępuje konstrukcje M26 używane podczas wojny koreańskiej i wojny wietnamskiej oraz starsze granaty MK 2 używane od I wojny światowej.
 Granat odłamkowy M67. | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Przeznaczenie | |
| Data konstrukcji |
Późne lata 50. |
| Lata produkcji |
1968 – obecnie |
| Dane techniczne | |
| Długość |
90 mm |
| Średnica |
64 mm |
| Masa |
400 |
| Materiał wybuchowy |
stop heksogenu i trotylu (Composition B), 180 g |
| Typ zapalnika |
M213 |
| Opóźnienie |
4 – 5 s |
| Zasięg rzutu |
35 m |
| Promień rażenia |
15 m eksplozja, do ok. 250m odłamki |
| Użytkownicy | |
| Argentyna, Kanada, Salwador, Malezja, Malta, Nowa Zelandia, Nikaragua, Filipiny, Arabia Saudyjska, Turcja, Stany Zjednoczone | |
Opis konstrukcji edytuj
M67 posiada kulistą, stalową skorupę zawierającą 180 gramów materiału wybuchowego Composition B. Wykorzystuje pirotechniczny zapalnik opóźniający M213 montowany do granatu na stałe. Granat M67 waży 400 gramów i jest wyposażony w spinacz zabezpieczający przed przypadkowym wyciągnięciem zawleczki przez użytkownika. Stanowi ona zabezpieczenie przed odskoczeniem dźwigni bezpieczeństwa, tzw. łyżki, na granacie i zwolnieniu przy tym montowanego na sprężynie zbijaka, który inicjuje zapłon zapalnika[1].
M67 jest zwykle nazywany "granatem baseballowym" ze względu na swój kształt przypominający piłkę baseballową, którą łatwo i wygodnie rzucić[2]. Według oszacowań US Army średnia cena pojedynczego granatu M67 to około 45 dolarów amerykańskich[3].
Granat może zostać rzucony na 30-35 metrów przez przeciętnego żołnierza. Po zwolnieniu "łyżki" i odpaleniu zapalnika detonacja głównego ładunku wybuchowego następuje w okresie od 4 do 5 sekund. Odłamki powstające z rozerwania stalowej skorupy rażą cele w odległości 15 metrów i wywołują śmiertelne obrażenia dla osób znajdujących się do 5 metrów od miejsca eksplozji. Dane te są jednak czysto teoretyczne, gdyż część odłamków z granatu może zostać wyrzucona dalej i stanowić zagrożenie nawet na dystansie 250 metrów[4].
Inne warianty edytuj
Granat odłamkowy M33 edytuj
M33 to oficjalny następca granatu M26. Był identyczny z M67, lecz brakowało mu spinacza zabezpieczającego, który znalazł miejsce na dźwigni bezpieczeństwa przy M67.
Granat odłamkowy M68 edytuj
Zmodyfikowany wariant granatu M67, wyposażony w zapalnik uderzeniowy M217 i spinacz zabezpieczający na dźwigni bezpieczeństwa. Zapalnik uzbraja się w czasie do 2 sekund od momentu odskoczenia "łyżki" po czym detonuje materiał wybuchowy przy uderzeniu granatu w przeszkodę. Zapalnik ma dodatkową funkcję automatycznego zdetonowania ładunku po upływie 3-7 sekund od uzbrojenia na wypadek, gdyby uderzenie granatu nie wywołało eksplozji. Specyfikacja i oznaczenia na skorupie są bliźniacze do M67 z tą różnicą, że jego zapalnik i dźwignia bezpieczeństwa są pomalowane na czerwono, co wskazuje na umieszczenie w nim zapalnika uderzeniowego i łatwiejsze odróżnienie od standardowych wersji granatu.
Granaty odłamkowe M33A1 i M59 edytuj
Poprzednicy M68, bazują na skorupie z granatów M33, są wyposażone w zapalnik uderzeniowy M217 bez dodatkowej klamry bezpieczeństwa na łyżce. Czerwone oznaczenie jest identyczne z wariantem M68.
Granat ćwiczebny M69 edytuj
M69 jest ćwiczebnym granatem pozbawionym głównego ładunku wybuchowego. Służy do bezpiecznego ćwiczenia obsługi i rzucania granatów M67 przez żołnierzy. Zapalnik w przeciwieństwie do bojowych wariantów jest wkręcany w korpus, umożliwiając przy tym jego wymianę po każdym użyciu. Po odpaleniu zapalnika i upływie 4-5 sekund granat generuje huk i niedużą ilość białego dymu, porównywalną do wybuchu małej petardy. Daje to możliwość łatwej lokalizacji miejsca, w które trafił dorzucony granat i symbolizuje jego prawidłowe uzbrojenie przez szkolonego żołnierza.
Dźwignia bezpieczeństwa i skorupa granatu M69 są pomalowane na niebiesko, co wskazuje na jego ćwiczebne przeznaczenie.
Użytkownicy edytuj
Argentyna: Używany podczas Wojny o Falklandy-Malwiny przez Siły Zbrojne Argentyny.
Kanada: Używany przez Kanadyjskie Siły Zbrojne; oznaczony jako Granat C-13.
Salwador: Armia, siły powietrzne i marynarka wojenna.
Malezja: Armia, siły powietrzne i marynarka wojenna.
Malta: Używany przez Siły Zbrojne Malty.
Nowa Zelandia: Siły zbrojne.
Nikaragua: Siły zbrojne.
Filipiny: Używany przez Filipińskie Siły Zbrojne i Filipińskie Narodowe Siły Akcji Specjalnych Policji.
Arabia Saudyjska: Siły zbrojne[5].
Turcja: Używany przez Tureckie Siły Zbrojne[6].
Stany Zjednoczone: Główny odłamkowy granat ręczny Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych od lat sześćdziesiątych XX wieku.
Przypisy edytuj
- ↑ US Army Technical Manual 43-0001-29 Army Ammunition Data Sheets for Grenades [online].
- ↑ "The U.S. Army Is Designing Its First New Grenade in 40 Years" [online], 25 września 2019.
- ↑ Department of Defense Fiscal Year (FY) 2021 Budget Estimates [online], luty 2020.
- ↑ Army Study Guide: Hand Grenades [online] [dostęp 2021-05-30] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01].
- ↑ Kingdom of Saudi Arabia (KSA) – Ammunition for the Royal Saudi Land Forces (RSLF) [online], 2018 [dostęp 2018-01-31] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-18].
- ↑ James Ron, Weapons Transfers and Violations of the Laws of War in Turkey, 13 marca 2014, ISBN 978-1-56432-161-9.
Bibliografia edytuj
- Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak, Encyklopedia współczesnej broni palnej, Warszawa: WiS, 1994, ISBN 83-86028-01-7, OCLC 169820275.