Grodziec (województwo dolnośląskie)
Grodziec (niem. Gröditz[4]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, w gminie Zagrodno, na Pogórzu Kaczawskim w Sudetach.
| wieś | |
 Zamek Grodziec oraz wieś Grodziec widziane ze Szlaku Zamków Piastowskich | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
445[2] |
| Strefa numeracyjna |
76 |
| Kod pocztowy |
59-516[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DZL |
| SIMC |
0368378 |
Położenie na mapie gminy Zagrodno  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu złotoryjskiego  | |
 51°10′09″N 15°47′11″E/51,169167 15,786389[1]
| |
Podział administracyjny edytuj
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.
Nazwa edytuj
Nazwa miejscowości wywodzi się od staropolskiej nazwy grodu[5]. Niemiecki językoznawca Heinrich Adamy swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako najwcześniejszą zanotowaną nazwę miejscowości w dokumencie z 1089 roku Grodecz podając jej znaczenie "Burgberg" - "Zamkowa góra"[5].
W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Grodyz oraz Groditz[6][7]. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Gradecius mons castrum[8].
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[9]:
- kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny, z lat 1684-1688, XX w.
- zespół zamkowy, z XV-XX w.[10]
- zamek Grodziec w stylu późnogotyckim, na którym odbywają się turnieje rycerskie[11]
- park
- zespół pałacowy, z XVIII-XX w.
- zespół folwarczny
- rządówka, z 1799 r., z pierwszej połowy XIX w.
- dom mieszkalny, z 1909 r.
- dom mieszkalny, z pierwszej połowy XVIII w.
- budynek mieszkalno-inwentarski, z drugiej połowy XVIII w.
- budynek gospodarczy, z przełomu XVIII/XIX w.
- obora I, z przełomu XVIII/XIX w.
- obora II, z połowy XIX w.
- obora ze stodołą, z przełomu XVIII/XIX w.
- stodoła, z przełomu XVIII/XIX w.
- stodoła dolna, z 1923 r.
- transformator, z 1930 r.
- budynek bramny, z 1799 r.
- ogrodzenie, mur z bramą, z przełomu XVIII/XIX w.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 38798
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 340 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ a b Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 8, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
- ↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 176. ISBN 978-83-910595-2-4.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 266,267. [dostęp 2012-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Łuczyński Romuald M. Zamki, dwory i pałace w Sudetach, Legnica, 2008, s. 143-151
- ↑ POLSKA - Nawigator turystyczny, Tomasz Kaliński, wyd. 4, Warszawa: Carta blanca, 2009, ISBN 978-83-61444-46-6, OCLC 460867887.
- ↑ Łuczyński Romuald M. Zamki, dwory i pałace w Sudetach, Legnica, 2008, s. 137-139
Bibliografia edytuj
- Pogórze Kaczawskie, Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7, pod red. M. Staffy, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ISBN 83-85773-47-9
- Góry i Pogórze Kaczawskie. Skala 1:40.000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2004. wyd. II. ISBN 83-88049-02-X.
- Der Gröditzberg und seine Bedeutung für unsere engere und weitere Heimat: ein Beitrag zur schlesischen Ortskunde für Schule und Haus, Breslau 1909.
- Ludwig Sturm, Der Gröditzberg und seine nächste Umgebung: Geschichte der Burg und der umliegenden Ortschaften, Haynau 1909.
Linki zewnętrzne edytuj
- Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona