Groszek skrzydlasty

Groszek skrzydlasty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	groszek
Gatunek	groszek skrzydlasty
	Nazwa systematyczna
	Lathyrus linifolius (Reichard) Bässler; Feddes Repert. 82: 434 (1971)
Synonimy
	Lathyrus linnaei Rouy; Lathyrus luteus (L.) Peterm.; Lathyrus macrorrhizus Wimm.; Lathyrus montanus Bernh.; Lathyrus rothii Rouy; Menkenia lutea Bubani; Menkenia tuberosa Bubani; Orobus bulbosus Stokes; Orobus divaricatus Lapeyr.; Orobus graminifolius Becker; Orobus luteus L.; Orobus linifolius Reichard; Orobus macrorrhizus Dulac; Orobus plukenetii Lapeyr.; Orobus prostratus Host; Orobus pyrenaeus Philippe; Orobus pyrenaicus L.; Orobus tenuifolius Roth; Orobus tuberosus L.; Orobus variegatus Lapeyr.; Pisum luteum (L.) E.H.L.Krause; Pisum montanum (Bernh.) E.H.L.Krause;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Groszek skrzydlasty, g. skrzydlaty (Lathyrus linifolius (Reichard) Bässler) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych. Występuje w zachodniej i środkowej Europie, występował także w Algierii, ale tam wymarł^[3]. W Polsce jest rozpowszechniony w północno-zachodniej części kraju, poza tym rozproszony, w części środkowej i na północnym-wschodzie tylko na pojedynczych stanowiskach, a na południowym wschodzie brak go zupełnie^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój

Kwiat

Łodyga: Wspinająca się, naga, o wysokości 15–30 cm. Jest cała oskrzydlona i stąd pochodzi gatunkowa nazwa rośliny. Pod ziemią roślina posiada kłącze z rozłogami oraz bulwiastymi zgrubieniami.

Liście: Również oskrzydlone jak łodyga. Składają się z 2–4 par eliptycznych lub lancetowatych listków, na spodniej stronie sinych, górą zielonych i matowych. Mają duże jajowatolancetowate przylistki, co najmniej tak długie, jak ogonek liściowy. Na szczycie liście zamiast wąsów czepnych mają kończyki.

Kwiaty: Zebrane w kwiatostan po 2–5. Kielich nabiegły niebieskawo, korona purpurowa z ciemniejszymi żyłkami. Podczas przekwitania zmienia kolor na niebieski.

Owoc: Długie, cienkie strąki.

Biologia i ekologia edytuj

Bylina, geofit. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Siedlisko: świetliste lasy i zarośla. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny i wyróżniający dla klasy (Cl.) Quercetea robori-petreae^[6].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Lathyrus linifolius (Reichard) Bässler, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-01-27] .
↑ Lathyrus linifolius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 323, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia edytuj

Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).

[powo-3] Lathyrus linifolius (Reichard) Bässler, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-01-27] .

[iucn-4] Lathyrus linifolius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[5] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 323, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[6] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[3]

[5]

[1]

[2]

[4]

[6]