Gruszowiec
Gruszowiec – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Dobra.
| wieś | |
 Widok ogólny wsi (z Łopienia) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
460[2] |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
34-642[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KLI |
| SIMC |
0423700 |
Położenie na mapie gminy Dobra  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu limanowskiego  | |
 49°42′11″N 20°11′53″E/49,703056 20,198056[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Integralne części miejscowości: Do Broga, Do Galasa, Do Jakubca, Do Kaszy, Do Kuźli, Do Łukaszki, Do Miśkowca, Do Myszy, Do Płoszczycy, Do Porucznika, Do Sabury, Do Szerszenia, Do Żołądka, Na Granice[4].
Położenie edytuj
Gruszowiec znajduje się w Beskidzie Wyspowym. Zabudowania i pola tej miejscowości zajmują rejon przełęczy Gruszowiec i dolne stoki dwóch wybitnych wzniesień Beskidu Wyspowego: Ćwilina i Śnieżnicy. Przez Gruszowiec przebiega droga krajowa nr 28 z Nowego Sącza do Lubnia[5]. Ciągnie się ona przez wieś przez ok 2,5 km. Miejscowość położona jest na wysokości około 550–685 m n.p.m. Od wschodu graniczy z Dobrą, od zachodu z Kasiną Wielką[6].
Zarys historii edytuj
W 1595 roku wieś położona w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego była własnością kasztelana małogoskiego Sebastiana Lubomirskiego[7].
Przed I wojną światową Aniela Zdanowska założyła we wsi koło gospodyń wiejskich[8].
4 września 1939 niemiecki oddział specjalny pod dowództwem SS-sturmbannführera A. Hasselberga zamordował 14 osób i spalił 9 zabudowań gospodarczych[9].
W latach okupacji niemieckiej w Polsce, oddziały SS i Gestapo dokonały pacyfikacji wsi. 1 listopada 1944 w odwecie za zbrojną akcję partyzantów, przeprowadzoną w okolicy wsi Porąbka, spędzono do jednego z domów 33[10][11] osoby a następnie spalono je żywcem. Wśród pomordowanych znajdowały się kobiety i dzieci, niektóre z nich miały poniżej 3 lat[10]. W 1968 na skraju wsi wzniesiono pamiątkowy obelisk dla upamiętnienia ofiar.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 39648
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 347 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rejestr TERYT
- ↑ Beskid Wyspowy 1:50 000. Mapa turystyczna. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-86-4.
- ↑ Geoportal.gov.pl [online], geoportal.gov.pl [dostęp 2020-02-25] (pol.).
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 108.
- ↑ Cmentarz w Miechowie :: miechowski_kuferek [online], miechowski_kuferek.manifo.com [dostęp 2021-05-13].
- ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939–1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 237
- ↑ a b Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa, lata wojny 1939–1945. Warszawa: Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, 1966, s. 193.
- ↑ Portal Gminy Dobra. Historia Gruszowca. [dostęp 2007-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-30)].
Linki zewnętrzne edytuj
- Gruszowiec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 878.