Grzegorz z Nareku

Święty
Grzegorz z Nareku
	doktor Kościoła
Data urodzenia	ok. 944-950
Data i miejsce śmierci	ok. 1010 ; Narek
Czczony przez	Apostolski Kościół Ormiański; Kościół katolicki
Wspomnienie	25 stycznia (Apostolski Kościół Ormiański), 27 lutego (Kościół katolicki)
Szczególne miejsca kultu	Armenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Grzegorz z Nareku, orm. Գրիգոր Նարեկացի, Grigor Narekaci (ur. ok. 944, zm. ok. 1010 w Nareku w Armenii) – jeden z największych poetów i uczonych ormiańskich, święty Kościoła ormiańskiego i Kościoła katolickiego^[1], Doktor Kościoła^[2]^[3].

Życiorys edytuj

Grzegorz urodził się około roku 944, podawana jest także data około 950 roku. Był synem biskupa Anczewacziku Chosroesa (lub Chosrowa, który został biskupem po śmierci żony, gdyż w Apostolskim Kościele Ormiańskim jedynie osoby bezżenne mogą piastować wyższe godności). Za swoje progreckie przekonania został pośmiertnie wyklęty^[4].

Grzegorz wraz z bratem Janem został oddany do klasztoru w Nareku (Narekawank) na południe od jeziora Wan (dziś we wschodniej Turcji). Gruntownie poznał tam język grecki, uczył się też matematyki, medycyny i architektury. Po przyjęciu święceń kapłańskich był profesorem i wychowawcą mnichów. Uznawano go za mistrza życia kontemplacyjnego (porównywany był z Bernardem z Clairvaux, Eckhartem, Janem Taulerem, Henrykiem Suzo)^[5].

Jest twórcą wielu utworów (napisał 20 hymnów i ód, Komentarz do Pieśni nad pieśniami, Historię krzyża z Aparang, Trzy mowy w formie litanii, Panegiryk apostołów i 72 uczniów, Panegiryk Jakuba z Nisibis)^[5], a przede wszystkim arcydzieła literatury ascetycznej i mistycznej, Księgi śpiewów żałobliwych, perły poezji ormiańskiej. Dzieło powstało na początku XI wieku, na co wskazuje fakt, że autor wspomina o walkach cesarza bizantyjskiego Bazylego II w 999 w Armenii.

Z Grzegorzem, który został świętym ormiańskim, wiąże się pewna opowieść. Pewnego dnia do klasztoru przybyli dygnitarze kościelni, a świętemu przypadło w udziale goszczenie dostojników. Przygotował pieczone ptaki, zapomniawszy, że jest dzień postu. Na oczach oburzonych gości poprosił Boga o pomoc i ptaki odżyły, odlatując przez okno.

Kult edytuj

W Apostolskim Kościele Ormiańskim wspomnienie liturgiczne św. Grzegorza obchodzone jest 25 stycznia, zaś w Kościele katolickim (w tym Kościele ormiańskokatolickim) – 27 lutego. 12 kwietnia 2015 papież Franciszek ogłosił św. Grzegorza z Nareku doktorem Kościoła^[2], zaś 25 stycznia 2021 zarządził wpisanie jego wspomnienia do powszechnego Kalendarza Rzymskiego w randze wspomnienia dowolnego^[6].

Zobacz też edytuj

kult świętych
święty Grzegorz – inne postaci święte o tym imieniu

Przypisy edytuj

↑ Martyrologium Rzymskie pod datą 27 lutego wymienia: "Nel monastero di Narek in Armenia, san Gregorio, monaco, dottore degli Armeni, insigne per la dottrina, gli scritti e la scienza mistica."
↑ ^a ^b Pope Francis declares Armenian saint Doctor of the Church
↑ Św. Grzegorz z Nareku doktorem Kościoła
↑ Grzegorz 1990 ↓, s. 30.
↑ ^a ^b Św. Grzegorz z Nareku doktorem Kościoła / Aktualności [online], www.deon.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
↑ Decreto della Congregazione per il Culto Divino e la Disciplina dei Sacramenti sull’iscrizione delle celebrazioni di san Gregorio di Narek, abate e dottore della Chiesa, san Giovanni De Avila, presbitero e dottore della Chiesa e santa Ildegarda di Bingen, vergine e dottore della Chiesa, nel Calendario Romano Generale. press.vatican.va, 2021-02-02. [dostęp 2021-02-02]. (łac.).

Bibliografia edytuj

St. Gregory of Narek na armeńskiej stronie (ang.)
Św. Grzegorz z Nareku na portalu Santi e Beati (wł.)
Grzegorz z Nareku: Księga śpiewów żałobliwych. Wybór, wstęp i przypisy Andrzej Mandalian, przekład: Andrzej Mandalian, Witold Dąbrowski, Anna Kamieńska, Teresa Lechowska, Marek Starowieyski, Wiktor Woroszylski. Wyd. I. Warszawa: PIW, 1990, s. 30-36. ISBN 83-06-01723-4. (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj

[1] Martyrologium Rzymskie pod datą 27 lutego wymienia: "Nel monastero di Narek in Armenia, san Gregorio, monaco, dottore degli Armeni, insigne per la dottrina, gli scritti e la scienza mistica."

[radiovaticana-2] Pope Francis declares Armenian saint Doctor of the Church

[3] Św. Grzegorz z Nareku doktorem Kościoła

[CITEREFGrzegorz199030-4] Grzegorz 1990 ↓, s. 30.

[autonazwa1-5] Św. Grzegorz z Nareku doktorem Kościoła / Aktualności [online], www.deon.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).

[6] Decreto della Congregazione per il Culto Divino e la Disciplina dei Sacramenti sull’iscrizione delle celebrazioni di san Gregorio di Narek, abate e dottore della Chiesa, san Giovanni De Avila, presbitero e dottore della Chiesa e santa Ildegarda di Bingen, vergine e dottore della Chiesa, nel Calendario Romano Generale. press.vatican.va, 2021-02-02. [dostęp 2021-02-02]. (łac.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]