Gwajafenezyna

związek chemiczny

Gwajafenezyna (łac. Guaifenesinum) – organiczny związek chemiczny, pochodna gwajakolu, w której fenolowa grupa hydroksylowa gwajakolu połączona jest wiązaniem eterowym z pierwszorzędową grupą hydroksylową gliceryny. Stosowana jako lek ułatwiający odkrztuszanie

Gwajafenezyna
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C10H14O4

Masa molowa

198,22 g/mol

Wygląd

biały lub prawie biały, krystaliczny proszek[1]

Identyfikacja
Numer CAS

93-14-1

PubChem

3516

DrugBank

DB00874

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

R05 CA03

Stosowanie w ciąży

kategoria C

Działanie edytuj

Gwajafenezyna po podaniu doustnym wchłania się z przewodu pokarmowego i wydziela przez drogi oddechowe. Drażni błony śluzowe oskrzeli i działa odruchowo sekretolitycznie. Zmniejsza lepkość wydzieliny i łagodzi kaszel. Forma eteru glicerynowego gwajakolu została zastosowana aby zmniejszyć działanie drażniące gwajakolu na błonę śluzową żołądka. Gwajafenezyna wywiera depresyjny wpływ na OUN, działając uspokajająco i ułatwia zasypianie. W większych dawkach zmniejsza wzmożone napięcie mięśni szkieletowych, porażając interneurony w rdzeniu kręgowym - działanie to trwa do 30 minut[5].

Dawkowanie edytuj

Zalecane dzienna dawka syropu o stężeniu 125 mg/ml[6]:

  • Dorośli i młodzież powyżej 12 lat: 3–4 × 15 ml
  • Dzieci w wieku 6–12 lat: 3–4 × 5 ml
  • Dzieci do 6 lat: nie stosować

Wskazania edytuj

Przeciwwskazania edytuj

Przeciwwskazaniem do stosowania leku jest nadwrażliwość na jego składniki. Ponadto, w przypadku syropu zawierającego etanol, nie należy go podawać osobom, które nie powinny spożywać nawet małych ilości alkoholu[6].

Działania niepożądane edytuj

Preparaty dostępne w Polsce edytuj

Preparaty proste[6]:

  • Guajavis, Guajazyl, Robitussin Expectorans

Preparaty złożone:

Przypisy edytuj

  1. a b c Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0.
  2. a b c Guaifenesin, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 3516 [dostęp 2022-07-19] (ang.).
  3. a b Guaifenesin, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2012-09-23] (ang.).
  4. a b c d e f g h Guaifenesin, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB00874 [dostęp 2023-12-14] (ang.).
  5. Leksykon leków pod red. Tadeusza Chruściela, Kornela Gibińskiego, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1992, ISBN 83-200-1500-6.
  6. a b c Guajazyl (gwajafenezyna) [online], Medycyna praktyczna dla pacjentów [dostęp 2019-10-20].
  7. Gwajafenezyna + teofilina [online], Medycyna praktyczna dla pacjentów [dostęp 2019-10-20].
  8. Dekstrometorfan + gwajafenezyna + paracetamol + pseudoefedryna [online], Medycyna praktyczna dla pacjentów [dostęp 2019-10-20].
  9. Gwajafenezyna + paracetamol + fenylefryna [online], Medycyna praktyczna dla pacjentów [dostęp 2019-10-20].

Bibliografia edytuj

  • Indeks leków Medycyny Praktycznej 2005, Kraków, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, ISBN 83-7430-006-X