Gwiazda Teegardena

Gwiazda Teegardena
	; Gwiazda Teegardena jest widoczna w pobliżu środka zdjęcia; wyróżnia ją ruch
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Baran
Rektascensja	02h 53m 00,891s
Deklinacja	+16° 52′ 52,64″
Paralaksa (π)	0,26101 ± 0,00027″
Odległość	12,496 ± 0,013 ly; 3,8312 ± 0,0040 pc
Wielkość obserwowana ; (pasmo V)	15,08 ± 0,12m
Ruch własny (RA)	3429,53 ± 0,33 mas/rok
Ruch własny (DEC)	−3806,16 ± 0,31 mas/rok
Prędkość radialna	63 ± 5 km/s
	Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	czerwony karzeł
Typ widmowy	M7,0 V
Masa	0,089 ± 0,009
Promień	0,107 ± 0,004
Metaliczność [Fe/H]	−0,19 ± 0,16
Jasność	0,00073 ± 0,00001 L☉
Prędkość obrotu	<2 km/s
Wiek	>8 mld lat
Temperatura	2904 ± 51 K
Alternatywne oznaczenia
	2MASS: J02530084+1652532
	SO025300.5+165258, LSPM J0253+1652, GAT 1370
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gwiazda Teegardena – gwiazda położona w gwiazdozbiorze Barana, w odległości 12,5 roku świetlnego od Słońca, jedna z najbliższych Układowi Słonecznemu gwiazd. Jej jasność wizualna wynosi tylko 15^m, nie jest widoczna gołym okiem. Krążą wokół niej dwie znane planety.

Nazwa edytuj

Gwiazda jest nazywana na cześć astronoma Bonnarda Teegardena, który – wraz z innymi astronomami – odkrył ją i ustalił, że jest ona jedną z najbliższych Słońcu gwiazd o dużym ruchu własnym (5,06 ± 0,03 sekundy kątowej/rok)^[4]. Odkrycie ogłoszono w 2003 roku^[4].

Charakterystyka fizyczna edytuj

Gwiazda Teegardena jest czerwonym karłem o bardzo małej jasności; należy do typu widmowego M7. Jej temperatura to tylko około 2700 °C, a jasność jest równa zaledwie 7×10⁻⁴ jasności Słońca. Masa gwiazdy to około 9% masy Słońca, a jej promień jest dziesięciokrotnie mniejszy niż promień Słońca^[2]^[5]. Wstępne oszacowania rozmiarów gwiazdy sugerowały, że jest wyjątkowo mała i ma promień równy zaledwie 0,68 promienia Jowisza, ale były oparte na zaniżonej ocenie odległości^[6].

Układ planetarny edytuj

W 2019 roku metodą pomiaru zmian prędkości radialnej odkryto dwie niewielkie planety krążące wokół tej gwiazdy. Obie mają masy podobne do masy Ziemi i krążą wewnątrz ekosfery układu^[2]^[5]. Współczynnik podobieństwa do Ziemi planety b ma najwyższą wartość spośród znanych obecnie planet (stan na 19 czerwca 2019), równą 0,95, a w przypadku planety c jest równy 0,68^[7]. W układzie może znajdować się więcej planet, które nie zostały dotąd wykryte^[5].

Towarzysz	Masa (M_J)	Okres orbitalny (dni)	Półoś wielka (au)	Ekscentryczność
b^[3]	0,0033 ± 0,00041	4,91 ± 0,0014	0,0252 ± 0,0009	0,0 ^+0,16_−0,0
c^[8]	0,00349 ± 0,0005	11,409 ± 0,009	0,0443 ± 0,0015	0,0 ^+0,16_−0,0

Symulowany widok Słońca z Gwiazdy Teegardena

Nie stwierdzono, żeby z Ziemi były widoczne przejścia nowo odkrytych planet przed tarczą gwiazdy, natomiast z punktu widzenia hipotetycznego obserwatora w układzie gwiazdy Teegardena można obserwować tranzyty planet Układu Słonecznego. Od 2044 do 2496 roku widoczne będą tranzyty Ziemi^[2]^[5].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Gwiazda Teegardena w bazie SIMBAD (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k M. Zechmeister, S. Dreizler, I. Ribas, A. Reiners, J.A. Caballero, F.F. Bauer, V.J.S. Béjar, L. González-Cuesta, E. Herrero, S. Lalitha, M.J. López-González, R. Luque, J.C. Morales, E. Pallé, E. Rodríguez, C. Rodríguez López, L. Tal-Or, G. Anglada-Escudé, A. Quirrenbach, P.J. Amado, M. Abril, F.J. Aceituno, J. Aceituno, F.J. Alonso-Floriano, M. Ammler-von Eiff, R. Antona Jiménez, H. Anwand-Heerwart, B. Arroyo-Torres, M. Azzaro, D. Baroch, D. Barrado, S. Becerril, D. Benítez, Z.M. Berdiñas, G. Bergond, P. Bluhm, M. Brinkmöller, C. del Burgo, R. Calvo Ortega, J. Cano, C. Cardona Guillén, J. Carro, M.C. Cárdenas Vázquez, E. Casal, N. Casasayas-Barris, V. Casanova, P. Chaturvedi, C. Cifuentes, A. Claret, J. Colomé, M. Cortés-Contreras, S. Czesla, E. Díez-Alonso, R. Dorda, M. Fernández, A. Fernández-Martín, I.M. Ferro, B. Fuhrmeister, A. Fukui, D. Galadí-Enríquez, I. Gallardo Cava, J. Garcia de la Fuente, A. Garcia-Piquer, M.L. García Vargas, L. Gesa, J. Góngora Rueda, E. González-Álvarez, J.I. González Hernández, R. González-Peinado, U. Grözinger, J. Guàrdia, A. Guijarro, E. de Guindos, A.P. Hatzes, P.H. Hauschildt, R.P. Hedrosa, J. Helmling, T. Henning, I. Hermelo, R. Hernández Arabi, L. Hernández Castaño, F. Hernández Otero, D. Hintz, P. Huke, A. Huber, S.V. Jeffers, E.N. Johnson, E. de Juan, A. Kaminski, J. Kemmer, M. Kim, H. Klahr, R. Klein, J. Klüter, A. Klutsch, D. Kossakowski, M. Kürster, F. Labarga, M. Lafarga, M. Llamas , M. Lampón, L.M. Lara, R. Launhardt, F.J. Lázaro, N. Lodieu, M. López del Fresno, A. López-Comazzi, M. López-Puertas, J.F. López Salas, J. López-Santiago, H. Magán Madinabeitia, U. Mall, L. Mancini, H. Mandel, E. Marfil, J.A. Marín Molina, D. Maroto Fernández, E.L. Martín, P. Martín-Fernández, S. Martín-Ruiz, C.J. Marvin, E. Mirabet, P. Montañés-Rodríguez, D. Montes, M.E. Moreno-Raya, E. Nagel, V. Naranjo, N. Narita, L. Nortmann, G. Nowak, A. Ofir, M. Oshagh, J. Panduro, H. Parviainen, J. Pascual, V.M. Passegger, A. Pavlov, S. Pedraz, A. Pérez-Calpena, D. Pérez Medialdea, M. Perger, M.A.C. Perryman, O. Rabaza, A. Ramón Ballesta, R. Rebolo, P. Redondo, S. Reffert, S. Reinhardt, P. Rhode, H.-W. Rix, F. Rodler, A. Rodríguez Trinidad, A. Rosich, S. Sadegi, E. Sánchez-Blanco, M.A. Sánchez Carrasco, A. Sánchez-López, J. Sanz-Forcada, P. Sarkis, L.F. Sarmiento, S. Schäfer, J.H.M.M. Schmitt, P. Schöfer, A. Schweitzer, W. Seifert, D. Shulyak, E. Solano, A. Sota, O. Stahl, S. Stock, J.B.P. Strachan, T. Stuber, J. Stürmer, J.C. Suárez, H.M. Tabernero, M. Tala Pinto, T. Trifonov, G. Veredas, J.I. Vico Linares, F. Vilardell, K. Wagner, V. Wolthoff, W. Xu, F. Yan, M.R. Zapatero Osorio. The CARMENES search for exoplanets around M dwarfs. Two temperate Earth-mass planet candidates around Teegarden’s Star. „Astronomy & Astrophysics”, 2019. DOI: 10.1051/0004-6361/201935460. arXiv:1906.07196. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Teegarden’s b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2019-06-19].
↑ ^a ^b B. J. Teegarden et al. Discovery of a New Nearby Star. „The Astrophysical Journal Letters”. 589 (1), s. L51, 2003-05-20. DOI: 10.1086/375803. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d University of Göttingen: View of the Earth in front of the Sun. 2019-06-18. [dostęp 2019-06-19]. (ang.).
↑ Teegarden’s star. SolStation. [dostęp 2019-06-19]. (ang.).
↑ The Habitable Exoplanets Catalog. [w:] Planetary Habitability Laboratory [on-line]. University of Puerto Rico at Arecibo, 2019-06-18. [dostęp 2019-06-19]. (ang.).
↑ Teegarden’s c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2019-06-19].

[simbad-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Gwiazda Teegardena w bazie SIMBAD (ang.)

[Zechmeister2019-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k M. Zechmeister, S. Dreizler, I. Ribas, A. Reiners, J.A. Caballero, F.F. Bauer, V.J.S. Béjar, L. González-Cuesta, E. Herrero, S. Lalitha, M.J. López-González, R. Luque, J.C. Morales, E. Pallé, E. Rodríguez, C. Rodríguez López, L. Tal-Or, G. Anglada-Escudé, A. Quirrenbach, P.J. Amado, M. Abril, F.J. Aceituno, J. Aceituno, F.J. Alonso-Floriano, M. Ammler-von Eiff, R. Antona Jiménez, H. Anwand-Heerwart, B. Arroyo-Torres, M. Azzaro, D. Baroch, D. Barrado, S. Becerril, D. Benítez, Z.M. Berdiñas, G. Bergond, P. Bluhm, M. Brinkmöller, C. del Burgo, R. Calvo Ortega, J. Cano, C. Cardona Guillén, J. Carro, M.C. Cárdenas Vázquez, E. Casal, N. Casasayas-Barris, V. Casanova, P. Chaturvedi, C. Cifuentes, A. Claret, J. Colomé, M. Cortés-Contreras, S. Czesla, E. Díez-Alonso, R. Dorda, M. Fernández, A. Fernández-Martín, I.M. Ferro, B. Fuhrmeister, A. Fukui, D. Galadí-Enríquez, I. Gallardo Cava, J. Garcia de la Fuente, A. Garcia-Piquer, M.L. García Vargas, L. Gesa, J. Góngora Rueda, E. González-Álvarez, J.I. González Hernández, R. González-Peinado, U. Grözinger, J. Guàrdia, A. Guijarro, E. de Guindos, A.P. Hatzes, P.H. Hauschildt, R.P. Hedrosa, J. Helmling, T. Henning, I. Hermelo, R. Hernández Arabi, L. Hernández Castaño, F. Hernández Otero, D. Hintz, P. Huke, A. Huber, S.V. Jeffers, E.N. Johnson, E. de Juan, A. Kaminski, J. Kemmer, M. Kim, H. Klahr, R. Klein, J. Klüter, A. Klutsch, D. Kossakowski, M. Kürster, F. Labarga, M. Lafarga, M. Llamas , M. Lampón, L.M. Lara, R. Launhardt, F.J. Lázaro, N. Lodieu, M. López del Fresno, A. López-Comazzi, M. López-Puertas, J.F. López Salas, J. López-Santiago, H. Magán Madinabeitia, U. Mall, L. Mancini, H. Mandel, E. Marfil, J.A. Marín Molina, D. Maroto Fernández, E.L. Martín, P. Martín-Fernández, S. Martín-Ruiz, C.J. Marvin, E. Mirabet, P. Montañés-Rodríguez, D. Montes, M.E. Moreno-Raya, E. Nagel, V. Naranjo, N. Narita, L. Nortmann, G. Nowak, A. Ofir, M. Oshagh, J. Panduro, H. Parviainen, J. Pascual, V.M. Passegger, A. Pavlov, S. Pedraz, A. Pérez-Calpena, D. Pérez Medialdea, M. Perger, M.A.C. Perryman, O. Rabaza, A. Ramón Ballesta, R. Rebolo, P. Redondo, S. Reffert, S. Reinhardt, P. Rhode, H.-W. Rix, F. Rodler, A. Rodríguez Trinidad, A. Rosich, S. Sadegi, E. Sánchez-Blanco, M.A. Sánchez Carrasco, A. Sánchez-López, J. Sanz-Forcada, P. Sarkis, L.F. Sarmiento, S. Schäfer, J.H.M.M. Schmitt, P. Schöfer, A. Schweitzer, W. Seifert, D. Shulyak, E. Solano, A. Sota, O. Stahl, S. Stock, J.B.P. Strachan, T. Stuber, J. Stürmer, J.C. Suárez, H.M. Tabernero, M. Tala Pinto, T. Trifonov, G. Veredas, J.I. Vico Linares, F. Vilardell, K. Wagner, V. Wolthoff, W. Xu, F. Yan, M.R. Zapatero Osorio. The CARMENES search for exoplanets around M dwarfs. Two temperate Earth-mass planet candidates around Teegarden’s Star. „Astronomy & Astrophysics”, 2019. DOI: 10.1051/0004-6361/201935460. arXiv:1906.07196. (ang.).

[exo_b-3] Teegarden’s b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2019-06-19].

[teegarden-4] B. J. Teegarden et al. Discovery of a New Nearby Star. „The Astrophysical Journal Letters”. 589 (1), s. L51, 2003-05-20. DOI: 10.1086/375803. (ang.).

[view-5] University of Göttingen: View of the Earth in front of the Sun. 2019-06-18. [dostęp 2019-06-19]. (ang.).

[solstation-6] Teegarden’s star. SolStation. [dostęp 2019-06-19]. (ang.).

[PHL-7] The Habitable Exoplanets Catalog. [w:] Planetary Habitability Laboratory [on-line]. University of Puerto Rico at Arecibo, 2019-06-18. [dostęp 2019-06-19]. (ang.).

[exo_c-8] Teegarden’s c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2019-06-19].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]