Hamantasze (jid. המן־טאַשן – hamentaszn, hamantaszn, humentaszn = woreczki, sakiewki, kieszenie Hamana), zw. też uszami Hamana (hebr. אוזני המן oznej Haman) – tradycyjne dla kuchni żydowskiej nadziewane ciasteczka w kształcie trójkąta, wypiekane w przeddzień święta Purim i spożywane w czasie tego święta[1][2].

Hamantasze domowego wypieku

Historia hamantaszy edytuj

Historia tych słodyczy wywodzi się z Niemiec, gdzie wytwarzano je pierwotnie bez związku ze świętem. Były to ciasteczka z makiem – mak zawijany był w „kieszeń” z ciasta – dlatego nazywano je „makowymi kieszeniami” (niem. mohn-taschen). Z czasem przygotowywane były na święto Purim, więc zyskały nazwę Haman-taschen. Stanowiło to nawiązanie do imienia Hamana, pierwszego ministra na dworze króla perskiego Kserksesa I (Ahaswerusa). Haman był negatywnym bohaterem biblijnej historii, z której to święto się wywodziło[1].

Nowe nazwy i kształt hamantaszy zyskiwały nowe interpretacje, które miały symbolicznie wiązać te słodycze z Purim. W kształcie ciastek upatrywano nawiązania do rzekomo trójkątnego kapelusza, jaki miał nosić Haman, lub widziano w nim symbolikę trzech patriarchów, którzy w historii biblijnej mieli się wstawiać za Esterą. Nazwa bywała z kolei wiązana z sakiewką znienawidzonego, skorumpowanego Hamana. Ciastka były także nazywane „uszami Hamana”, co stanowiło nawiązanie do średniowiecznych dodatkowych poniżających kar wymierzanych skazanym złoczyńcom. Przed egzekucjami okaleczano ich, między innymi obcinając uszy[1].

Przygotowanie hamantaszy edytuj

Hamantasze przygotowuje się z mąki, jajek, proszku do pieczenia, margaryny, cukru, wanilii, soku pomarańczowego i soli kuchennej[2]. Tradycyjny farsz jest makowy z dodatkiem miodu i bakalii: rodzynek, figi, daktyli i orzechów. Hamantasze nadziewać można także przetworami owocowymi lub serem[1][2]. Ciastkom nadaje się trójkątny kształt. Są przygotowywane przez kobiety w przeddzień Purim[1].


Przypisy edytuj

  1. a b c d e Rafał Żebrowski: Hamantasze. [w:] Polski słownik judaistyczny [on-line]. Żydowski Instytut Historyczny. [dostęp 2016-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-30)]. (pol.).
  2. a b c Chabad-Lubawicz: Jak zrobić Hamantasze (uszy Hamana)?. chabadkrakow.pl. [dostęp 2016-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-11)]. (pol.).