Hardun (Stellagama stellio) – gatunek jaszczurki z podrodziny Agaminae w rodzinie agamowatych (Agamidae).

Hardun
Stellagama stellio[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

gady

Rząd

łuskonośne

Rodzina

agamowate

Podrodzina

Agaminae

Rodzaj

Stellagama
Baig, Wagner, Ananjeva & Böhme, 2012[2]

Gatunek

hardun

Synonimy
  • Lacerta stellio Linnaeus, 1758[3]
  • Laudakia stellioBarts & Wilms, 2003[4]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Hardun w trakcie linienia

Opis edytuj

Ma ciało mocnej budowy, spłaszczone, o długości do 40 cm. Grzbiet ma pokryty ostrymi łuskami. Ubarwienie jest indywidualną cechą każdego osobnika, może zmieniać się pod wpływem temperatury i nastroju zwierzęcia. Grzbiet czarny, czerwony, żółty, z kilkoma poprzecznymi pręgami. Brzuch żółty. Długi, paskowany ogon. Głowa płaska i szeroka, z dużymi otworami usznymi.

Występowanie edytuj

Występuje w Europie na wyspie Korfu, Półwyspie Chalcydyckim, Cyprze i Cykladach. Żyje także na terenie Azji Mniejszej i Bliskiego Wschodu (Izrael, Irak, Arabia Saudyjska i Egipt). Żyje zarówno na nizinach, jak i w górach, na dobrze nasłonecznionych terenach. Często żyje na skalistym terenie, w pobliżu wody.

Zachowanie edytuj

Prowadzi dzienny, lądowy tryb życia. Żyje w dużych koloniach pod przywództwem dominującego samca. W czasie chłodniejszych miesięcy (od października do kwietnia) hibernuje. Prowadzi terytorialny tryb życia, każde stado broni swego terytorium przed intruzami.

Odżywianie edytuj

Harduny są wszystkożerne, żywią się owadami, dżdżownicami, ptasimi jajami i pisklętami, a także małymi myszami i jaszczurkami. Zjadają także liście, kwiaty i pączki.

Rozród edytuj

Samica harduna składa zwykle do 10 jaj między majem a lipcem. Po 52-53 dniach wykluwają się młode, których wielkość wynosi około 3,5 cm. W korzystnych warunkach jaszczurka może mieć 2-3 mioty w roku.

Przypisy edytuj

  1. Stellagama stellio, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. K.J. Baig, P. Wagner, N.B. Ananjeva & W. Bohme. A morphology-based taxonomic revision of Laudakia Gray, 1845 (Squamata: Agamidae). „Vertebrate Zoology”. 62 (2), s. 222, 2012. (ang.). 
  3. C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 202. (łac.).
  4. M. Barts & T. Wilms. Die Agamen der Welt. „Draco”. 4 (14), s. 4–23, 2003. (niem.). 
  5. Amr i inni, Stellagama stellio, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2018-1 [dostęp 2018-10-08] (ang.).