Wikipedia

Historia Marii Medycejskiej (cykl obrazów)

Historia Marii Medycejskiej – cykl obrazów autorstwa flamandzkiego malarza Petera Paula Rubensa.

Portret Marii Medycejskiej

Historia powstania cyklu edytuj

Obrazy zostały zamówione w 1622 roku przez królową Francji Marię Medycejską do Pałacu Luksemburskiego w Paryżu. Rubens przyjął zamówienie i 26 lutego 1622 roku podpisał umowę na ozdobienie dwóch galerii obrazami pokazującymi sceny z życia Marii Medycejskiej i Henryka IV[a]. W kontrakcie precyzyjnie określono tematykę pierwszych 19 obrazów a tematykę pięciu pozostałych ustalono drogą listowną 26 sierpnia 1622 roku. Tematyka cyklu została opracowana przez królową oraz jej nadwornych doradców, Armanda Richelieu (ówczesnego biskupa Lucon) i Cauda Maugis (skarbnika królewskiego). W pracach uczestniczył również uczony i kolekcjoner francuski Nicolas-Claude Fabri de Peiresc.

Rubens pracował nad dziełami przez trzy kolejne lata. W tym czasie namalował 24 obrazy przedstawiające życie Marii Medycejskiej. Pierwsze dziesięć zostały ukończone w maju 1623 roku a następne w lutym 1625 roku. W międzyczasie tematyka ulegała zmianom lub niewielkim korektom. W jednym przypadku obraz już ukończonych – Ucieczka królowej z Francji nie został zaakceptowany i zastąpiony nowym Szczęśliwymi rządami Marii Medici[b]. Obrazy umieszczono w galerii w przeddzień zaślubin księżniczki Henrietty Marii z późniejszym królem Karolem I (8–11 maja).

W tworzeniu obrazów i ich interpretowaniu Rubens otrzymał pełną swobodę. Uważa się, iż jego pomysłem są sceny przedstawione na obrazach Przeznaczenie Marii Medycejskiej i Triumf Prawdy a także w Pojednanie matki z synem[c].

Cykl obrazów z życia Henryka IV nigdy nie powstał. Te które zostały ukończone pierwotnie ozdabiały Galerię Medycejską Pałacu Luksemburskiego. W 1799 roku, po przekazaniu gmachu na siedzibę senatu, została zbudowana przez Jeana Prancoisa Chalgrina reprezentacyjna klatka schodowa, gdzie zawisły dzieła. W 1802 roku wszystkie obrazy Rubensa zostały przeniesione do Luwru i obecnie są eksponowane w osobnej sali (zgodnie z pierwotną kolejnością, z jaką prezentowane były w Pałacu Luksemburskim).

 
Przyjazd do Marsylii
 
Koronacja Marii Medycejskiej (fragment)

W skład cyklu medycejskiego wchodzi 21 obrazów tematycznych i 3 portrety.

  1. Portret Marii Medycejskiej
  2. Portret Franciszka I
  3. Portret Joanny Austriackiej
  4. Przeznaczenie Marii Medycejskiej
  5. Narodziny Marii
  6. Nauczanie Marii
  7. Prezentacja portretu Marii Henrykowi IV
  8. Zaślubiny per procura
  9. Przyjazd do Marsylii
  10. Spotkanie w Lyonie
  11. Narodziny Ludwika XIII
  12. Objęcie regencji
  13. Koronacja
  14. Apoteoza Henryka IV
  15. Rządy Marii (Rada bogów)
  16. Wyjazd do Pont-de-Ce
  17. Wymiana księżniczek na granicy hiszpańskiej (Hiszpańskie zaślubiny)
  18. Szczęśliwe rządy Marii Medycejskiej
  19. Pełnoletniość Ludwika XIII
  20. Ucieczka królowej z Francji (Ucieczka z Blois)
  21. Pojednanie w Angouleme
  22. Podpisanie traktatu pokojowego
  23. Pojednanie matki z synem
  24. Triumf prawdy

Zanim Rubens wykonał obrazy, sporządzał do każdego szkice lub wykonywał prace przygotowawcze. Do dnia dzisiejszego zachowało się pięć szkiców olejnych w galerii Ermitaż w Petersburgu oraz szesnaście w Starej Pinotece w Monachium.

Cykl medycejski w opracowaniach edytuj

Podstawowym źródłem informacji na temat powstania i przebiegu prac nad cyklem obrazów, jest korespondencja Peiresca, pośrednika pomiędzy francuskim dworem królewskim a Rubensem pracującym w Antwerpii. Listy malarza do Peiresca się nie zachowały. Najwcześniejszy opis galerii obrazów pochodzi z 1626 roku a jego autorem był Mathieu de Morgues, spowiednik Marii Medycejskiej i jej doradca[d]. Opis obrazów znajduje się również w poemacie Porticus Medicea z 1626 roku autorstwa Claude Barthelemy Morisot (1592-1661). Na temat poematu wypowiadał się w liście sam Rubens 29 października 1626 roku, krytykując interpretacje obrazów oraz w kolejnej korespondencji pomiędzy malarzem a poetą. Inne najstarsze ślady opisu cyklu medycejskiego znaleźć można w Dialogach Andre Felibiena (XVII wiek) i w książce F. B. Moreau de Mautour z 1970 roku Description de la galerie du palais du Luxembourg 1704.

Galeria edytuj

  •  
    Parki przędzące nić losu Marii
  •  
    Narodziny księżniczki, Florencja 26 kwietnia 1573
  •  
    Nauczanie księżniczki
  •  
    Prezentacja portretu Marii Henrykowi IV
  •  
    Ślub per procura Marii Medycejskiej z królem Henrykiem IV
  •  
    Przyjazd do Marsylii
  •  
    Spotkanie Marii Medycejskiej i Henryka IV w Lyonie
  •  
    Narodziny delfina w Fountainbleau
  •  
    Objęcie regencji
  •  
    Koronacja w Saint-Denis
  •  
    Apoteoza Henryka IV i ogłoszenie regencji
  •  
    Zwycięstwo pod Jülich
  •  
    Szczęśliwe rządy Marii Medycejskiej
  •  
    Rada bogów
  •  
    Wymiana księżniczek
  •  
    Pełnoletniość Ludwika XIII
  •  
    Ucieczka z Blois
  •  
    Układ w Angoulême
  •  
    Pokój w Angers
  •  
    Pojednanie: królowa i jej syn
  •  
    Tryumf prawdy
  •  
    Maria Medycejska jako Bellona
  •  
    Franciszek I Medyceusz, wielki książę Toskanii
  •  
    Joanna Habsburg, wielka księżna Toskanii
  •  
    Pojednanie króla Henryka III i Henryka z Nawarry
  •  
    Bitwa pod Ivry

Uwagi edytuj

  1. ↑ Oryginał umowy znajduje się w Fundacji F. Lugta w Paryżu.
  2. ↑ Na podstawie listu Rubensa do Peirescu z 13 maja 1625 roku
  3. ↑ Na podstawie listu Maugisa do Peiresca z 1 sierpnia 1622 roku
  4. ↑ Publikacja relacji znalazła się w Bulletin de la Societe d’histoire de Paris (1881).

Bibliografia edytuj

  • M. Warszawska: Peter Paul Rubens. Warszawa: Firma Księgarska Jacek i Krzysztof Olesiuk, 2006. ISBN 83-7423-385-0.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Historia_Marii_Medycejskiej_(cykl_obrazów)&oldid=70154487”