Homeoza
Homeoza – przekształcenie się jednego narządu w inny na skutek mutacji lub nieprawidłowej ekspresji krytycznych genów specyficznych dla rozwoju. Mogą ją wywołać mutacje w genach Hox, spotykane u zwierząt, bądź inne, jak w rodzinie genów MADS-box u roślin. Homeoza pomogła owadom osiągnąć ich obecne zróżnicowanie[1].
Mutacje homeotyczne działają poprzez zmianę segmentu podczas rozwoju. Przykładowo genotyp Ultrabithorax objawia się fenotypowo u larw muchówek poprzez przekształcenie sklerytów zatułowia (metathorax) i sklerytów pierwszego segmentu odwłoka w skleryty śródtułowia (mesothorax)[2]. Inny dobrze znany przykład stanowi antennapedia: allel nabycia funkcji pozwala odnóżom rozwinąć się w miejscu czułków[3].
W botanice Rolf Sattler zrewidował koncepcję homeozy poprzez nacisk na homeozę częściową oprócz całkowitej, co zostało szeroko zaakceptowane[4].
Homeotyczne mutanty okrytonasiennych uważa się za rzadkość w naturze. W przypadku klarkii z rodziny wiesiołkowatych u mutantów homeotycznych płatki zastąpione są drugim okółkiem organów przypominających działki kielicha, co jest wynikiem mutacji w jednym genie recesywnym[5]. Nieobecność letalnych bądź szkodliwych konsekwencji w mutantach roślinnych, skutkująca odrębną morfologiczną ekspresją, odegrała rolę w ewolucji klarkii, a być może również w przypadku wielu innych grup roślin[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Lodish et al., 2003. Molecular Cell Biology, 5th Edition. W.H. Freeman and Company, New York
- ↑ Christiane Nüsslein-Volhard, Eric Wieschaus. Mutations affecting segment number and polarity in Drosophila. „Nature”. 287 (5785), s. 795–801, 1980. DOI: 10.1038/287795a0. PMID: 6776413.
- ↑ Stephan Schneuwly, Roman Klemenz, Walter J. Gehring. Redesigning the body plan of Drosophilaby ectopic expression of the homoeotic gene Antennapedia. „Nature”. 325 (6107), s. 816–818, 1987. DOI: 10.1038/325816a0. PMID: 3821869.
- ↑ R. Sattler. Homeosis in Plants. „American Journal of Botany”. 75 (10), s. 1606–1617, 1988. DOI: 10.2307/2444710. JSTOR: 2444710.
- ↑ V. S. Ford, L. D. Gottlieb. Bicalyx is a natural homeotic floral variant. „Nature”. 358 (6388), s. 671–673, 1992. DOI: 10.1038/358671a0.
- ↑ L. D. Gottlieb. Genetics and Morphological Evolution in Plants. „The American Naturalist”. 123 (5), s. 681–709, 1984. DOI: 10.1086/284231. JSTOR: 2461245.