Huragan Ike
Huragan Ike – potężny cyklon tropikalny, który w pierwszym i drugim tygodniu września 2008 zagroził wybrzeżu amerykańskiego stanu Floryda, a w następnej kolejności Teksasu jako huragan II kategorii, po uderzeniu w Kubę, Haiti, Bahamy i Turks i Caicos.
| Huragan 4 kategorii w skali Saffira-Simpsona | |
 Huragan Ike 4 września | |
| Typ | |
|---|---|
| Początek | |
| Koniec | |
| Najwyższa prędkość wiatru |
215 km/h |
| Najniższe ciśnienie |
935 hPa |
| Ofiary śmiertelne |
195 osób |
| Straty materialne |
Ok. 38 miliardów dolarów |
| Dotknięte kraje |
Stany Zjednoczone, Kuba, Haiti (wyspa) z wyszczególnieniem pozbawionego lasu państwa Haiti, południowe Bahamy Turks i Caicos i pozostałe Małe Antyle |
 Trasa przejścia huraganu | |
Huragan Ike powstał 3 września 2008 na pełnym morzu i szybko wzrósł w sile do IV kategorii w ciągu zaledwie trzech godzin. Jest to najintensywniejszy sztorm sezonu do tej pory.
Ike to dziewiąty sztorm z nazwą własną, piąty huragan i trzeci duży huragan na Atlantyku w roku 2008. Po przejściu nad Turks i Caicos (90% domów zostało poważnie uszkodzonych), huragan wzmocnił się do IV kategorii w skali Saffira-Simpsona[1][2] i zmierzał w linii prostej w kierunku zachodnim, nawiedzając kolejno południowe Bahamy, Republikę Dominikany (jedna ofiara śmiertelna w tym kraju, stan z 12 września 2008), Haiti (75 ofiar śmiertelnych, katastrofalne powodzie i erozja), Kubę (cztery ofiary śmiertelne, milion ewakuowanych), po czym marginalnie zagroził archipelagowi Florida Keys, gdzie zarządzono ewakuację, w pierwszej kolejności wypraszając obowiązkowo turystów.
8 września 2008, nad górzystą Kubą, Huragan Ike osłabł do II kategorii, z wiatrami stałymi o prędkości 165 km/h, o 5:00 czasu lokalnego w Miami (EDT). Oko huraganu znajdowało się wtedy 65 km ESE od miasta Camagüey, po przejściu nad ląd blisko Punto de Sama wieczorem dnia poprzedniego. Huragan Ike przemieszczał się na zachód z prędkością 24 km/h i wkroczył nad akwen Zatoki Meksykańskiej następnego dnia. W dalszej kolejności zagroził obszarowi naokoło Houston, w tym licznym rafineriom na brzegu Zatoki Galveston i instalacjom wiertniczym w wodach przybrzeżnych[3].
Rozległy huragan Ike jeszcze późnym wieczorem 12 września 2008 progresywnie wzburzył fale uderzające w plaże Teksasu. Najsilniejsze wiatry zarejestrowano na podwietrznym wybrzeżu wyspy Galveston pomiędzy 23:00 a 01:00. Oko huraganu przemieściło się nad ląd kontynentalny przed świtem w sobotę 13 września 2008, jako huragan kategorii II. Według prognozy specjalistów z National Hurricane Center (USA), szczególnie miał zagrozić mieszkańcom 60-tysięcznego miasta (i wyspy) Galveston, morskiego przedmieścia czteromilionowego Houston. W związku z tym, ok. miliona osób na terenach powodziowo zagrożonych było usilnie nakłanianych do ewakuacji w głąb lądu, a komukolwiek pozostającemu w licznych dwupiętrowych domach, typowych na wyspie Galveston, przepowiadana była przez synoptyków "pewna śmierć" (ostrzeżenie stosunkowo niespotykane w meteorologii). Obawiano się tymczasowego efektu tsunami mającego przekroczyć poziom dachów nawet o parę metrów, fale spiętrzane do 6,7 m (25 stóp)[4].
Jednak w ostatniej chwili huragan Ike skręcił nieznacznie w kierunku NWW i Galveston wraz z jego niektórymi mieszkańcami, którzy jednak nie posłuchali ostrzeżeń i pozostali na miejscu, zostało wprawdzie zatopione i roztrzaskane, jednak nie aż do takiego stopnia, aby stać się ponownie masowym grobem (trzy ofiary śmiertelne, stan z 17:00 czasu lokalnego 2008-08-14[5]), jak to miało miejsce w 1900, kiedy to ok. 6 tysięcy osób zginęło w nocy przy najściu huraganu IV kategorii (znanego jako huragan w Galvestonie z 1900 roku, jeszcze przed epoką obdarzania cyklonów imionami).
Huragan powybijał szyby w niektórych wieżowcach centrum Houston, i jak było przepowiedziane, kompletnie zalał tereny przybrzeżne, rekordowo spiętrzając dorzecza (bayou), w tym ujście rzeki Sabine (estuarium Sabine Pass) na granicy Teksasu z Luizjaną o dodatkowe 4,3 m (14,2 stóp)[6].
Huragan spowodował straty w samym Teksasie szacowane w miliardach dolarów. Jednak dotychczas zanotowano zaledwie osiem ofiarach śmiertelnych. Ok. 4 mln osób doznało utraty prądu, wiele tysięcy z nich prawdopodobnie na całe tygodnie. Przemysł rafineryjny i jego porty w nadmorskim regionie Teksasu i Luizjany, zaopatrujące przeszło ćwierć USA w produkty naftowe i benzynę, pozostają zasadniczo wyłączone z obiegu. Gubernator stanu Teksas ocenił wstępnie zniszczenia jako "katastrofalne"[5][6].
Po południu 13 września 2008 huragan Ike, zdegradowany już do rangi sztormu tropikalnego, przemieszczał się nad w kierunku NNW nad stanem Arkansas[6].
Huragan Ike nie był, w chwili ostatecznego zagrożenia lądowi, "ważniejszym huraganem" (ang. major hurricane), jako że do takowych zalicza się cyklony o randze huraganu od III do V kategorii, a Ike'owi ostatecznie zabrakło rozbiegu nad najcieplejszym akwenem morskim Zatoki i co za tym idzie, dosłownie paru kh/h w prędkości wiatru stałego. Natomiast stanowił on groźny huragan gdziekolwiek uderzył, z uwagi na jego rozległość geograficzną, i co za tym idzie, spotęgowany łączny efekt niszczący.
Ofiary edytuj
| Kraj | Ofiary śmiertelne |
|---|---|
 Stany Zjednoczone |
112 |
 Haiti |
74 |
 Kuba |
7 |
 Dominikana |
2 |
| Razem: | 195 |
Przypisy edytuj
- ↑ Roberts/Knabb: Hurricane Ike Discussion Eighteen. National Hurricane Center, 2008-09-05. [dostęp 2008-09-07]. (ang.).
- ↑ Hurricane Ike weakens to Category 3 storm. Associated Press, 2008-09-05. [dostęp 2008-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-07)]. (ang.).
- ↑ Camilla Hall, Aaron Sheldrick: Ike Hits Northeast Cuba, May Head Toward Gulf Oil Installations. Bloomberg.com, 2008-09-08. [dostęp 2008-09-08]. (ang.).
- ↑ Galveston residents face 'certain death'. The Age (Australia), 2008-09-12. [dostęp 2008-09-12]. (ang.).
- ↑ a b Telewizja CNN
- ↑ a b c Hurricane Ike's Last-Minute Turn Dampens Blow. National Geographic (USA), 2008-09-13. [dostęp 2008-09-13]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- National Hurricane Center (ang.)