Wikipedia

IS-B Komar

polski szybowiec treningowy

IS-B Komar – polski, jednomiejscowy, szybowiec treningowy konstrukcji drewnianej. Opracowany w Instytucie Szybownictwa w Bielsku-Białej.

IS-B Komar
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Polska

Producent

Instytut Szybownictwa

Konstruktor

Antoni Kocjan

Typ

szybowiec treningowy

Konstrukcja

drewniana Górnopłat

Załoga

1

Historia
Data oblotu

1933
pierwszy egzemplarz powojenny –
16 stycznia 1949

Lata produkcji

1933–1939 oraz 1948–1956

Wycofanie ze służby

1965

Liczba egz.

25

Liczba wypadków
 • w tym katastrof

1
1

Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość

15,82 m

Wydłużenie

14,4

Długość

6,75 m

Wysokość

1,75 m

Powierzchnia nośna

17,40 m²

Profil skrzydła

G-535

Masa
Własna

148 kg

Startowa

225,7 kg

Osiągi
Prędkość minimalna

44 km/h

Prędkość dopuszczalna

140 km/h

Prędkość min. opadania

0,8 przy 58 km/h

Doskonałość maks.

19,64 przy 64 km/h

Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska
Rzuty
Rzuty samolotu

Historia edytuj

Historia konstrukcji Komara sięga lat trzydziestych okresu międzywojennego. Wówczas w następstwie szybko rozwijającego się polskiego szybownictwa, zbudowano dwa szybowce (z przeznaczeniem na loty wyczynowe) ITS-II i CW-5. Konstrukcje te, ze względu na słabe osiągi okazały się nieudane. Z powodu zapotrzebowania na szybowce treningowo-wyczynowe, w 1932-1933 został zaprojektowany przez Antoniego Kocjana prototyp SP-090, którego nazwano Komar. Pierwszy egzemplarz Komara został wyprodukowany w Warsztatach Szybowcowych w Warszawie. Oblatany w 1933 r. przez Szczepana Grzeszczyka[1]. Do wojny zbudowano ponad 80 sztuk Komara, żaden egzemplarz nie przetrwał wojny. Szybowiec był produkowany na licencji w Finlandii, Estonii, Jugosławii, Bułgarii i Palestynie[2][3]. Pozostała tylko dokumentacja konstrukcyjna, którą zachowała żona konstruktora Elżbieta Kocjanowa[4].

Po wojnie w 1947 r. w Instytucie Szybownictwa w Bielsku-Białej powstała zmodyfikowana konstrukcja Komara. Modyfikacja została przeprowadzona przez inż. Mariana Wasilewskiego, który na podstawie zachowanych dokumentów konstrukcyjnych szybowca, dopracował konstrukcję tak aby spełniała ówczesne wymagania[5]. Pierwszy egzemplarz Komara 48 o numerze SP-732 (nr fabryczny 039), został oblatany przez Piotra Mynarskiego w dn. 16 stycznia 1949[4] r. W 1948 r. wyprodukowano 5 szt. Komara 48 a w 1949 r. 20 szt. Komara 49. Szybowce były używane w aeroklubach do 1965 r.[6]

Jeden egzemplarz Komara 49 o numerze rejestracyjnym SP-985 prezentowany jest w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie[7].

Konstrukcja edytuj

Jednomiejscowy szybowiec treningowy w układzie zastrzałowego górnopłata o konstrukcji drewnianej[8][4].

Kadłub szybowca podłużnicowy, półskorupowy o przekroju sześciokątnym, pokryty sklejką. Wyposażony w zaczep do lotu na holu i hak do startu z lin gumowych oraz zaczep dolny do startu za wyciągarką. Kabina pilota odkryta z wiatrochronem. Fotel pilota dostosowany do spadochronu plecowego[9].

Skrzydło dwudzielne, zastrzałowe o obrysie prostokątno-trapezowym. Główny dźwigar o konstrukcji skrzynkowej, dźwigar pomocniczy skośny o przekroju ceowym. Zastrzał skrzydła metalowy, lotki o konstrukcji drewnianej kryte płótnem, o napędzie linkowym. Hamulce aerodynamiczne płytkowe uchylne[10].

Usterzenie jednodźwigarowe konstrukcji drewnianej usytuowane w kadłubie na stalowej rurze. Powierzchnie sterowe kryte płótnem. Podwozie jednotorowe, złożone z amortyzowanej drewnianej płozy przedniej i metalowej płozy ogonowej[10].

W powojennym wyposażeniu szybowca zestaw przyrządów składał się z: prędkościomierza, wariometru i wysokościomierza. Zrezygnowano z przedwojennych opcji wyposażenia jak zakrętomierz i busole.

Komary 48 malowano w kolorze jasnej kawy, a Komary 49 w pomarańczowym[11].

Rekordy edytuj

  • W 1936 Ryszard Dyrgałła ustanowił rekord Polski na szybowcu Komar w długotrwałości lotu wykonując lot z lotniska w Bezmiechowej i powrócił na miejsce startu w czasie 22 godzin i 15 minut[12].
  • W 1937 Wanda Modlibowska ustanowiła rekord świata w długości lotu, lecąc Komarem 24 godziny i 14 minut.
  • W 1948 Stanisław Wielgus ustanowił rekord Polski, lecąc Komarem 48 35 godzin i 14 minut[4].

Wypadki edytuj

7 września 1936 w wypadku podczas lotu treningowego szybowcem „Komar” poniósł śmierć mjr piech. Henryk Marian Ostrowski[13][14].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Glass, Kubalańca 2013 ↓, s. 266.
  2. ↑ Feliks Pawłowicz. Szybowiec treningowo-wyczynowy „Komar”. „Skrzydlata Polska”. 49/1958, s. 6, 3 grudnia 1958. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
  3. ↑ Glass 1976 ↓, s. 423.
  4. ↑ a b c d Piotr Piechowski: Modelarstwo lotnicze. Komar. [dostęp 2010-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 grudnia 2009)]. (pol.).
  5. ↑ Andrzej Błasik, Andrzej Glass, Stanisław Madeyski (praca zbiorowa), Konstrukcje lotnicze Polski Ludowej, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1965, s. 36-37
  6. ↑ Glass, Kubalańca 2013 ↓, s. 269.
  7. ↑ Marian Krzyżan, Samoloty w muzeach polskich, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 1983, ISBN 83-206-0432-X, str. 130
  8. ↑ IS-B "Komar-48", 1949. [dostęp 2019-01-02]. (pol.).
  9. ↑ Glass, Kubalańca 2013 ↓, s. 271.
  10. ↑ a b Glass 1976 ↓, s. 425.
  11. ↑ Glass, Kubalańca 2013 ↓, s. 272.
  12. ↑ Biuletyn Aeroklubu Polskiego 107/1936. „Skrzydlata Polska”. Nr 9, s. 252, wrzesień 1936. 
  13. ↑ Katastrofa szybowcowa. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 206 z 9 września 1936. 
  14. ↑ Tragiczna śmierć w katastrofie szybowcowej. „Orędownik Ostrowski”, s. 3, Nr 73 z 11 września 1936. 

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=IS-B_Komar&oldid=71503874”