Ignaz Jakob Holzbauer (ur. 17 września 1711 w Wiedniu, zm. 7 kwietnia 1783 w Mannheimie[1][2]) – austriacki kompozytor.

Ignaz Holzbauer
ilustracja
Imię i nazwisko

Ignaz Jakob Holzbauer

Data i miejsce urodzenia

17 września 1711
Wiedeń

Pochodzenie

austriackie

Data i miejsce śmierci

7 kwietnia 1783
Mannheim

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

Powiązania

szkoła mannheimska

Życiorys edytuj

Zgodnie z wolą ojca kształcił się na prawnika, w zakresie muzyki był autodydaktą. Uczył się śpiewu oraz gry na instrumentach u chórzystów wiedeńskiej katedry św. Szczepana[1][2]. Reguł kompozycji nauczył się samodzielnie z lektury Gradus ad Parnassum Johanna Josepha Fuxa[1][2]. W latach 30. XVIII wieku przebywał w Wenecji, gdzie mógł poznać Antonio Vivaldiego, Tomaso Albinoniego i Baldassare Galuppiego[1]. Po powrocie z Włoch był kapelmistrzem na dworze hrabiego von Rottala w Holleschau. Tam też w 1737 roku poślubił śpiewaczkę Rosalie Andreides[1][2]. W latach 1742–1744 był dyrektorem Burgtheater w Wiedniu[1]. Od 1744 do 1747 roku ponownie przebywał we Włoszech[1]. W 1751 roku został głównym kapelmistrzem na dworze księcia Karola Eugeniusza w Stuttgarcie, od 1753 roku pełnił natomiast tę samą funkcję na dworze elektora Karola Teodora w Mannheimie[1][2]. W 1757 roku odbył podróż do Rzymu, w 1758 roku do Turynu, a w 1759 roku do Mediolanu. Przypuszczalnie bywał także w Paryżu[1].

Twórczość edytuj

Był jednym z twórców szkoły mannheimskiej i jedną z czołowych postaci muzyki niemieckiej w okresie przedklasycznym[1]. Ceniony przez współczesnych[1][2]. Wolfgang Amadeus Mozart zachwycił się w 1777 roku jedną z jego mszy[2], chwalił go za zręczne posługiwanie się głosami wokalnymi i instrumentalnymi oraz za umiejętność pisania fug[1]. Holzbauer skomponował około 60 symfonii, przeważnie o układzie 3-częściowym[1]. Ponadto napisał 4 oratoria, 21 mszy, 37 motetów, Miserere, koncerty, divertimenta, kwartety smyczkowe, kwintety smyczkowe[2].

Na dworze mannheimskim Holzbauer odpowiedzialny był za pisanie oper na potrzeby teatru nadwornego. Opery te, wystawiane w Mannheimie lub Schwetzingen, miały wyłącznie znaczenie lokalne[1]. Spośród nich wyróżnia się jedynie Günther von Schwarzburg (1777), zrywająca z kanonami opery włoskiej i wprowadzająca elementy narodowe[1][2]. Ponadto był autorem oper Il Figlio delle selve (1753), L’isola disabitata (1754), L’issipile (1754), Don Chisciotte (1755), I Cinesi (1756), Le nozze d’Arianna (1756), Il Filosofo di campagna (1756), La clemenza di Tito (1757), La Nitteti (1758), Alessandro nell’Indie (1759), Ippolito ed Aricia (1759), Adriano in Siria (1768) i Tancredi (1783), a także muzyki baletowej do oper Johanna Adolfa Hassego L’Ipermestra (1744) i Arminio (1747)[2].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k l m n o Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 4. Część biograficzna hij. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 283–284. ISBN 83-224-0453-0.
  2. a b c d e f g h i j Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1602. ISBN 978-0-02-865528-4.

Linki zewnętrzne edytuj