Ilustrowany Kurier Codzienny (wydawnictwo)

polski dziennik (1910–1939)

Ilustrowany Kurier Codzienny – polskie wydawnictwo i koncern prasowy działające w latach 1910–1939 w Krakowie.

Ilustrowany Kurier Codzienny
ilustracja
Państwo

 Polska

Siedziba

Kraków

Data założenia

1910

brak współrzędnych
Tablica upamiętniająca Mariana Dąbrowskiego na budynku Pałacu Prasy.

Założycielem i właścicielem koncernu był Marian Dąbrowski. W okresie dwudziestolecia międzywojennego przedsiębiorstwo było największym polskim koncernem prasowym, a jednorazowy nakład wydawanych przez nie tytułów wynosił ponad 400 000 egzemplarzy.

Historia edytuj

Pierwszym dziennikiem koncernu był Ilustrowany Kurier Codzienny, wydawany od 1910 roku. IKC do roku 1939 był jedynym tytułem polskim dostępnym w ciągłej sprzedaży, w 1827 miejscach w Europie. Koncern miał swoje oddziały w miastach polskich oraz w wielu europejskich stolicach. W czasie I wojny światowej nakład pisma wynosił 125 tys. egzemplarzy. Był pierwszym dziennikiem ogólnopolskim i miał codziennie około miliona czytelników. Początkowo był drukowany na zakupionej w Turcji małej maszynie rotacyjnej i osiągał nakład do około 50 tys. egzemplarzy (przed I wojną światową). Z biegiem lat w jego ramach zaczęły funkcjonować następujące samodzielne dodatki: Kurier Literacko-Naukowy (od 1924), Kurier Gospodarczy, Filmowy, Ogrodniczo-Hodowlany, Techniczny, Turystyczno-Zdrojowy i Komunikacyjny, Lekarski, Prawniczy i Sądowy, Radiowy, Sportowy i Kobiecy. Była też kolumna Teatr. Literatura. Nauka i Sztuka oraz Kronika Warszawy. Redakcja IKC mieściła się pierwotnie w Pałacu Spiskim, później w drukarni braci Koziańskich przy ul. Karmelickiej, a następnie przy ul. Wolskiej (później Piłsudskiego). Kolejną siedzibą pisma była trzypiętrowa oficyna przy ul. Basztowej 18, skąd w 1927 roku przeniesiono się do Pałacu Prasy na Wielopolu, który uzyskano po bankrutującym Domu Towarowym „Bazar SA”[1].

Począwszy od roku 1933 koncern wydawał popołudniówkę Tempo dnia, aktualizującą informacje z porannego wydania IKC.

Koncern, który powstał na bazie Ilustrowanego Kuriera Codziennego, rozpoczął swą działalność od wydawania (w liczbie 60 tys. egzemplarzy) eleganckiego tygodnika Światowid. Od 1928 roku na rynku pojawił się nowy tytuł: Na szerokim świecie, adresowany do mieszkańców miast i wsi. W 1931 zaczęto wydawać tygodnik sportowy Raz, dwa, trzy oraz czasopismo o profilu kryminalno-sądowym Tajny detektyw. W 1935 założony został As, reklamowany na rynku prasowym jako „wytworny tygodnik z wyższych sfer”. Koncern był ponadto właścicielem pism satyrycznych: krakowskiego Wróble na Dachu oraz warszawskiego Expressu Humorystycznego.

W koncernie pracowało ponad 1000 osób. Jego właściciel, który karierę zawodową rozpoczynał od posady nauczyciela gimnazjalnego, słynął z umiejętności dobierania pracowników i dbałości o zróżnicowanie światopoglądowe w zespołach redakcyjnych, zatrudniając i narodowców, i komunistów.

Był pierwszym polskim wydawcą, który zniósł wierszówkę. Podobno nie była ona konieczna, bo w związku z tym, że świetnie płacił, dziennikarze z własnej inicjatywy starali się pisać jak najwięcej.

Wydawanie Ilustrowanego Kuriera Codziennego przerwała wojna: ostatni numer ukazał się 3 września 1939 roku, po czym część dziennikarzy 8 września próbowała wznowić pismo we Lwowie. Niemcy wznowili pismo już 14 września i wydawali je do 26 października 1939 roku, usiłując nadać mu pseudopolski charakter[2]. Już następnego dnia z drukarni wyszedł Krakauer Zeitung (Goniec Krakowski). Dąbrowskiego nie było już wówczas w kraju, w przededniu wojny wyjechał za granicę. Zmarł w 1958 na Florydzie. Jego prochy po wielu latach sprowadzono do Krakowa i złożono na cmentarzu Rakowickim.

Przypisy edytuj

  1. Marek Żukow-Karczewski, „Krakowska” i inne. Krótka historia wzlotów i upadków krakowskiej prasy, „Gazeta Krakowska” – Magazyn, 24 (13937) 1994.
  2. Ewa Cytowska. Prasa polska we wrześniu 1939 r. Przegląd informacyjny. „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”. 3/1978 (17), s. 116, 1978.