Ivo Banac
Ivo Banac (ur. 1 marca 1947 w Dubrowniku, zm. 30 czerwca 2020 w Zagrzebiu[1]) – chorwacki historyk, profesor, wykładowca akademicki związany z Uniwersytetem Yale, polityk, były minister ochrony środowiska i parlamentarzysta.
| Data i miejsce urodzenia |
1 marca 1947 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 czerwca 2020 |
| Minister ochrony środowiska Chorwacji | |
| Okres |
od 18 lipca 2003 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Życiorys edytuj
W 1959 wraz z matką wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie od końca lat 40. zamieszkiwał jego ojciec. Po jego śmierci w wypadku drogowym, do którego doszło w następnym roku, rodzina osiedliła się w Nowym Jorku[2]. W 1969 Ivo Banac ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Fordham, następnie przeniósł się do Kalifornii, gdzie na uzyskał magisterium i doktorat na Uniwersytecie Stanforda[3]. W czasach studenckich był aktywnym działaczem organizacji Students for a Democratic Society, związanej z ruchem nowej lewicy[2].
W latach 1972–1977 pracował naukowo na wydziale historii i językoznawstwa Uniwersytetu Stanforda, następnie przeniósł się na Uniwersytet Yale, z którą to uczelnią był zawodowo związany przez szereg lat[3] (na stanowisku profesora). W czasie pobytu w Stanach Zjednoczonych regularnie przyjeżdżał do Jugosławii; w 1971 w Zagrzebiu poznał środowisko dysydentów, w tym Vlada Gotovaca i Franja Tuđmana. Później przez wiele lat był bliskim współpracownikiem politycznym tego pierwszego (aż do jego śmierci w 2000)[2].
W 1990 Ivo Banac został członkiem Chorwackiej Akademii Nauki i Sztuki[4]. Od 1994 do 1999 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Europy Południowej na Uniwersytecie Środkowoeuropejskim. W latach 90. zaangażował się w działalność polityczną w ramach Chorwackiej Partii Socjalliberalnej. W 1997 po rozłamie tej ostatniej przystąpił do Partii Liberalnej, którą założył Vlado Gotovac. Od 2003 do 2004 Ivo Banac kierował tym ugrupowaniem[5]. Od lipca do grudnia 2003 sprawował urząd ministra ochrony środowiska w drugim rządzie Ivicy Račana[6]. W wyborach w tym samym roku uzyskał mandat posła do Zgromadzenia Chorwackiego[7]. Po konflikcie w ramach Partii Liberalnej opuścił to ugrupowanie, do końca kadencji pozostając deputowanym niezależnym.
W latach 2007–2009 stał na czele Komitetu Helsińskiego w Chorwacji. Został następnie konsultantem Bosnian Institute[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Nakon teške bolesti u Zagrebu je preminuo povjesničar Ivo Banac. dnevnik.hr, 30 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-30]. (chorw.).
- ↑ a b c Ivo Banac – Američki profesor protiv balkanskih političara. nacional.hr, 8 kwietnia 2003. [dostęp 2011-10-08]. (chorw.).
- ↑ a b Ivo Banac. tkojetko.irb.hr. [dostęp 2011-10-08]. (chorw.).
- ↑ Ivo Banac. hazu.hr. [dostęp 2011-10-08]. (chorw.).
- ↑ Leaders of Croatia. terra.es. [dostęp 2011-10-08]. (ang.).
- ↑ Vlada: 8: predsjednik Vlade: Ivica Račan. hidra.hr. [dostęp 2011-10-08]. (chorw.).
- ↑ Profil na stronie Zgromadzenia Chorwackiego. [dostęp 2011-10-08]. (chorw.).
- ↑ People. bosnia.org.uk. [dostęp 2011-10-08]. (ang.).