Józef Kowalski (weteran)
Józef Kowalski (ur. 2 lutego 1900 w Wicyniu, zm. 7 grudnia 2013[1] w Tursku) – polski wojskowy, kapitan, najdłużej żyjący weteran wojny polsko-bolszewickiej[2], superstulatek.
| |
 kapitan
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1918–1939 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 2 lutego 1900 we wsi Wicyń (obecnie Smerekiwka, Ukraina) jako syn Wawrzyńca (1872–1932) i Heleny (1881–1936) Kowalskich. Krótko był strzelcem w armii austro-węgierskiej (wrzesień-listopad 1918). Od lutego 1919 żołnierz wojska polskiego. W 1920, w trakcie wojny polsko-bolszewickiej, walczył w 22 Pułku Ułanów Podkarpackich. Brał udział w Bitwie pod Komarowem niedaleko Zamościa, gdzie 31 sierpnia 1920 polska kawaleria rozbiła trzon sił Konarmii Budionnego. Konfrontacja ta była największym starciem konnicy w wojnie polsko-bolszewickiej i ostatnią wielką bitwą kawaleryjską w historii Europy[3].
W latach 20. XX wieku ukończył szkołę oficerską. Jako porucznik rezerwy odszedł do cywila w 1926[potrzebny przypis]. W okresie 20-lecia międzywojennego prowadził gospodarstwo rolne. II wojnę światową spędził w niemieckim obozie pracy, skąd udało mu się uciec ze współwięźniem. Po zakończeniu wojny osiedlił się w Przemysławiu pod Krzeszycami. Tam pochował swoich najbliższych. Do 1993 prowadził gospodarstwo rolne. Gdy stan jego zdrowia się pogorszył, przekazał ziemię Skarbowi Państwa i 9 grudnia 1994 zamieszkał w Domu Pomocy Społecznej w Tursku. W dniu swoich 110. urodzin został uhonorowany Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[4].
Decyzją ministra obrony narodowej Tomasza Siemoniaka z 15 lutego 2012 Józef Kowalski został awansowany do stopnia kapitana Wojska Polskiego[2][5].
16 sierpnia 2012, dzień po 92. rocznicy Bitwy Warszawskiej, nadano mu tytuł honorowego obywatela Wołomina[6]. Józef Kowalski był także honorowym obywatelem Radzymina[7].
4 kwietnia 2013, Józefa Kowalskiego odwiedziła delegacja z Radzymina, podczas której otrzymał od gości okolicznościowy list oraz certyfikat nadający mu członkostwo w Stowarzyszeniu Miłośników Miasta Radzymin i Bitwy Warszawskiej 1920 roku, a sam przekazał prezesowi, Pawłowi Kozakiewiczowi symboliczne prawo do kultywowania pamięci o wydarzeniach z 1920 roku, w ramach czego przekazał na jego ręce ułańską szablę[8][9]. 9 czerwca 2013 w Radzyminie odbył się I Piknik Kawaleryjski im. kpt. Józefa Kowalskiego[10].
Zmarł 7 grudnia 2013, w wieku 113 lat[11]. 11 grudnia 2013 pochowany został na cmentarzu w Krzeszycach[12].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 2010[13]
- Medal „Pro Memoria” – 2010[14]
- Państwowa Odznaka Sportowa[15]
- Wyróżnienie „Zasłużony dla Warszawy” (nr leg. 1391) – 2010[16]
Zobacz też edytuj
- Ignacy Skowron, ostatni obrońca Westerplatte
- Lista najstarszych ludzi w Polsce
- Najstarsi ludzie
Przypisy edytuj
- ↑ Monika Iłowska-Walkowiak: Zmarł najstarszy Lubuszanin – miał 113 lat. Radio Zachód, 2013-12-09. [dostęp 2013-12-09].
- ↑ a b Awans dla ppor. Józefa Kowalskiego – 112 letniego weterana. wp.mil.pl, 2012-02-23. [dostęp 2012-02-23].
- ↑ Ostatni uczestnik Wojny Polsko-Bolszewickiej. niezalezna.pl, 2012-08-19.
- ↑ Mateusz Kudła, Superstulatkowie. Onet. [dostęp 2012-10-22]. (pol.).
- ↑ Decyzja Ministra ON i Akt Mianowania (zdjęcia). radzymin.pl, 2013-04-16. [dostęp 2013-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ Ostatni świadek Cudu nad Wisłą uhonorowany – Nowy Dziennik – Polish Daily News – wydarzenia, informacje, wiadomości [online], www.dziennik.com [dostęp 2017-11-24] (ang.).
- ↑ Honorowi Obywatele Radzymina - Urząd Miasta i Gminy Radzymin [online], archiwum.radzymin.pl [dostęp 2021-11-15].
- ↑ Wizyta u honorowego obywatela Radzymina, Kapitana Józefa Kowalskiego. [dostęp 2013-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-06)].
- ↑ Wizyta delegacji z Radzymina u pana Józefa Kowalskiego. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ I Piknik Kawaleryjski. [dostęp 2013-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-06)].
- ↑ Zmarł ostatni uczestnik bitwy warszawskiej. mon.gov.pl, 2013-12-10. [dostęp 2013-12-10]. (pol.).
- ↑ Zmarł Józef Kowalski – ostatni weteran wojny polsko-bolszewickiej. niezalezna.pl, 2013-12-10. [dostęp 2013-12-10]. (pol.).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 lutego 2010 r. o nadaniu orderu (M.P. z 2010 r. nr 31, poz. 432).
- ↑ ppor. Józef Kowalski – zdjęcie. prezydent.pl. [dostęp 2012-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
- ↑ Najstarszy polski ułan skończył 110 lat! (galeria zdjęć). fakt.pl, 2010. [dostęp 2013-12-11].
- ↑ Ewidencja wyróżnień "Zasłużony dla Warszawy". bip.warszawa.pl. [dostęp 2013-08-16].
Bibliografia edytuj
- Lech Kaczyński: List z okazji 110. urodzin Józefa Kowalskiego. prezydent.pl, 2010-02-02. [dostęp 2010-11-26]..
- Order dla najstarszego obrońcy Ojczyzny. prezydent.pl, 2010-02-02. [dostęp 2012-02-23].
- Zmarł ostatni uczestnik bitwy warszawskiej. mon.gov.pl, 2013-12-10. [dostęp 2013-12-10].