Janusz Tyszkiewicz Łohojski

wojewoda kijowski

Janusz Tyszkiewicz Łohojski herbu Leliwa, Janusz Tyszkiewicz z Łahojska (ur. 1590, zm. 1649) – wojewoda kijowski w latach 1630–1648, starosta żytomierski w latach 1629–1649[1], znaczny magnat, wojskowy, i polityk Rzeczypospolitej Obojga Narodów, starosta śniatyński w 1641 roku[2], marszałek sejmiku żytomierskiego w 1629 roku, rotmistrz wojska kwarcianego w 1627 roku[3].

Janusz Tyszkiewicz
Ilustracja
Herb
Hrabiowska odmiana herbu Leliwa
Rodzina

Tyszkiewiczowie herbu Leliwa

Data urodzenia

1590

Data śmierci

1649

Ojciec

Teodor Fryderyk Tyszkiewicz Łohojski

Matka

Zofia Zasławska

Żona

Jadwiga

Dzieci

Krystyna Tyszkiewicz, ż. Andrzeja Massalskiego

Poseł kijowski na sejm 1623 roku[4]. Jako senator wziął udział w sejmach: 1632 (I), 1632 (III), 1645, 1648 (II) i 1649 roku[5].

Syn Teodora Fryderyka i Zofii z Zasławskich.

W 1620 roku wziął udział w wyprawie cecorskiej i trafił do niewoli tureckiej. Cztery lata później z własnym oddziałem Ukraińców koni 400 i piechoty 100 walczył z Tatarami pod Martynowem. W 1629 roku bronił Kijowszczyzny przed ordą krymską i nogajską pod Stefanem Chmieleckim[4].

Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa kijowskiego w 1632 roku[6]. W 1636 roku dokonał najazdu na majątki swojej powinowatej Jadwigi Bełżeckiej z Jazłowieckich, niszcząc 70 wsi oraz miasta Jazłowiec, Gródek, Zaleszczyki, Czernelica[7]. W 1641 roku wyznaczony został senatorem rezydentem[8]. Był elektorem Jana II Kazimierza w 1648 roku z województwa kijowskiego[9], podpisał jego pacta conventa[10].

Przypisy edytuj

  1. Urzędnicy województw kijowskiego i czernihowskiego / Oprac. Eugeniusz Janas, Witold Kłaczewski. Kórnik, 2002, s. 331.
  2. Krzysztof Chłapowski: Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795. Materiały źródłowe. Warszawa: Bellerive-sur-Allier 2017, s. 237.
  3. Henryk Litwin, Równi do równych. Kijowska reprezentacja sejmowa 1569-1648, Warszawa 2009, s. 101-102.
  4. a b Henryk Litwin, Równi do równych. Kijowska reprezentacja sejmowa 1569-1648, Warszawa 2009, s. 101.
  5. Leszek Andrzej Wierzbicki: Senatorowie koronni na sejmach Rzeczypospolitej. Warszawa, 2017, s. 162.
  6. Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., s. B2.
  7. Vitaliy Nagirnyy, Początki zamku czernelickiego, „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, t. 16, 2019, nr 2: „Jedno nierozdzielne i nieróżne ciało”. Studia z dziejów polsko-litewskiej Rzeczypospolitej, pod red. A. Goszczyńskiego, s. 193–208 [online] [dostęp 2024-01-02].
  8. Volumina Legum. T. IV. Petersburg, 1860, s. 21.
  9. Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, i.t.d. / ułożył i wydał Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski. Lwów, 1845, s. 385.
  10. Porządek na seymie walnym elekcyey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego aktu elekcyey należące, vchwalony y postanowiony roku Pańskiego M.DC.XLVIII, dnia VI października, s. 20.