Jarkowo (województwo zachodniopomorskie)

wieś w województwie zachodniopomorskim

Jarkowo (niem. Jarchow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Rymań. Wieś jest siedzibą sołectwa Jarkowo, w którego skład wchodzą również miejscowości Mechowo i Petrykozy.

Jarkowo
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

kołobrzeski

Gmina

Rymań

Liczba ludności (2013)

259[2]

Strefa numeracyjna

94

Kod pocztowy

78-124[3]

Tablice rejestracyjne

ZKL

SIMC

0310628

Położenie na mapie gminy Rymań
Mapa konturowa gminy Rymań, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Jarkowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Jarkowo”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Jarkowo”
Położenie na mapie powiatu kołobrzeskiego
Mapa konturowa powiatu kołobrzeskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Jarkowo”
Ziemia53°59′45″N 15°26′24″E/53,995833 15,440000[1]

Według danych z 4 września 2013 r. Jarkowo miało 259 mieszkańców[2].

Położenie edytuj

 
Wjazd do Jarkowa od strony Starnina

Miejscowość leży na Równinie Gryfickiej ok. 25 km na południe od Kołobrzegu przy drodze powiatowej ByszewoStarnin. Ok. 1,5 km na zachód od miejscowości przepływa dopływ Dębosznicy Lnianka.

Historia edytuj

Pierwsze wzmianki o miejscowości (jako Harchouwe) pojawiają się ok. 1176/1177 roku[4]. W 1180 r. Kazimierz I oddał Jarchowe przybyłym do Białobok duńskim norbertanom z Lund[5]. W roku 1208 książęta Bogusław II i Kazimierz II[6], a w 1224 r. księżna pomorska Anastazja, potwierdzili nadanie wsi klasztorowi norbertanek w Białobokach[7]. W 1467 r. właścicielem wsi został Jost Wacholt, przodek rodu von Wachholz, który w 1473 r. ostatecznie wykupił dzierżawione tereny[8]. Po pokoju westfalskim i podziale księstwa pomorskiego wieś wchodziła w skład Brandenburgii, potem Prus i Niemiec. W 1818 r. wieś znalazła się w składzie Powiatu Księstwo. Od 1872 r. miejscowość znalazła się w składzie nowo utworzonego powiatu kołobrzeskiego-karlińskiego. Wachholzowie byli właścicielami Jarkowa aż do 1882 r. (w tym czasie Jarkowo było podzielone na Jarkowo A - Wielkie Jarkowo i Jarkowo B - Małe Jarkowo)[4]. Następnie, aż do 1945 r. majątek wielokrotnie zmieniał właścicieli[9] (ostatnim był Erich Berzow). W okresie międzywojennym wybudowano budynek szkolny[4]. Przed 1945 r. wieś wchodziła w skład okręgu (Amt) Gorawino i parafii ewangelickiej w Dargosławiu[10]. Od 1945 roku Jarkowo należy do Polski. W latach 1950-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego.

Demografia edytuj

Rok Liczba ludności
1780[4] 35
1816[4] 56
1867[11] 114
1871[11] 109
1910[12] 205
1925[10] 226
1933[13] 208
1939[13] 181
2011[14] 417
2013[2] 259

Zabytki edytuj

 
Pałac i park w Jarkowie z końca XIX w.
  • Pałac[15] i park z II połowy XIX wieku[16]

Transport edytuj

 
Budynek starej szkoły, zbudowany w okresie międzywojennym

We wsi znajdują się dwa przystanki autobusowe, przez które przebiega linia autobusowa KołobrzegRymań.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 44512
  2. a b c Ludność gm. Rymań (stan na 4 IX 2013 r.). Dane z Urzędu Gminy Rymań. [dostęp 2014-05-31].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 376 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b c d e Jarkowo - historia do 1945 r.. gorawino.net. [dostęp 2013-08-18].
  5. Pod red. Roberta Klempina: Pommersches Urkundenbuch. Bd. 1. Abt. 1, 786-1253 : Regesten, Berichtigungen und Ergänzungen zu Hasselbach's und Kosegarten' s Codex Pomeraniae diplomaticus. Szczecin: 1868, s. 58-59.
  6. Pod red. Roberta Klempina: Pommersches Urkundenbuch. Bd. 1. Abt. 1, 786-1253 : Regesten, Berichtigungen und Ergänzungen zu Hasselbach's und Kosegarten' s Codex Pomeraniae diplomaticus. Szczecin: 1868, s. 112-114.
  7. TRZEBIATÓW - Kościół św. Mikołaja. architektura.pomorze.pl. [dostęp 2014-05-31].
  8. Heinrich Berghaus: Landbuch des Herzogtums Pommern und des Fürstentums Rügen. Teil III, Band 1. Anklam: W. Dietze, 1867, s. 344.
  9. Andrzej Świrko, Pałace, dwory i zamki w dorzeczu Parsęty, ss. 34 i 35, POT, 2005, ISBN 83-7263-900-0
  10. a b Gmina Jarkowo. kreis-kolberg-koerlin.de. [dostęp 2014-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].
  11. a b Cenzus mieszkańców powiatu Kołobrzeg-Karlino. dziemann.de. [dostęp 2014-05-31].
  12. Liczba ludności we wsiach powiatu kołobrzesko-karlińskiego. gemeindeverzeichnis.de. [dostęp 2013-08-22].
  13. a b Miasto Kołobrzeg i powiat Kołobrzeg-Karlino. verwaltungsgeschichte.de. [dostęp 2014-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-18)].
  14. Wieś Jarkowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-10-04] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  15. Jarosław Ellwart: Pomorze Środkowe. Przewodnik turystyczny. Gdynia: Region, 2003, s. 131.
  16. nr rej. 34 z 18.10.1954, Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.