Jeżyna wzniesiona (Rubus nessensis Hall) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny różowatych (Rosaceae). Występuje w Europie; w Polsce spotykana na obszarze całego kraju, przy czym jest bardziej pospolita w części południowo-wschodniej, a rzadsza wzdłuż zachodniej granicy.

Jeżyna wzniesiona
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

jeżyna

Gatunek

Jeżyna wzniesiona

Nazwa systematyczna
Rubus nessensis Hall
Trans. Roy. Soc. Edinburgh iii. (1794) Hist. 21[3]
Synonimy
  • Rubus suberectus Anders

Morfologia edytuj

Pokrój
Krzew z dwuletnimi pędami i odrostami korzeniowymi. Pędy płonne osiągają wysokość od 2 do 3 m, są prosto wzniesione i lekko przygięte w górnej części, zielone, nagie, kanciaste u góry, obłe na dole. Kolce stosunkowo gęste, barwy ciemnofioletowej, nieznacznie rozszerzone w nasadzie, wygięte nieco w wyższych częściach pędu.
Liście
Skrętoległe, nieparzystopierzaste, osadzone na pędach płonnych 5-7 listkowe, duże cienkie, barwy żywozielonej i niepofałdowane. Listek wyciągnięty w długi wierzchołek, dolne listki wyraźnie mniejsze od górnej pary. Ogonek liściowy płaski z wierzchu, z niewyraźną rynienką i niewieloma wygiętymi kolcami. Przylistki wąskie i owłosione. Ulistnione gałązki kwiatonośne wyrastają pod kątem prostym na ubiegłorocznych pędach.
Kwiaty
Kwiatostan groniasty, od 5 do 8 kwiatowy. Podsadki pojedyncze albo trójdzielne. Kwiaty pięciokrotne. Działki zielone z filcowatym obrzeżeniem barwy jasnoszarej (podczas owocowania odgięte). Płatki barwy białej, bądź różowawe (rzadko). Pręciki liczne i dłuższe od słupków.
Owoc
Zbiorowy, złożony z licznych i soczystych pestkowców barwy czerwonawobrunatnej, odrywający się po dojrzeniu wraz z wypukłym dnem kwiatowym. Jadalny.

Biologia i ekologia edytuj

Nanofanerofit. Kwitnie w czerwcu. Rośnie na glebach piaszczysto-gliniastych, świeżych i wilgotnych, średnio żyznych, o odczynie lekko kwaśnym bądź obojętnym. Roślina spotykana w borach mieszanych, kwaśnych buczynach i dąbrowach, na polanach i przydrożach.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).
  3. The International Plant Names Index. [dostęp 2014-08-25].

Bibliografia edytuj

  • Leokadia Witkowska-Żuk: Rośliny leśne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2013. ISBN 978-83-7073-359-9.