Jean Renoir (ur. 15 września 1894 w Paryżu, zm. 12 lutego 1979 w Beverly Hills) – francuski reżyser filmowy, producent, scenarzysta, aktor i pisarz. Czołowy przedstawiciel francuskiego realizmu, uznawany za jednego z największych twórców światowego kina. Zdobywca Honorowego Oscara za całokształt twórczości, Złotego Lwa na 7. MFF w Wenecji i wielu innych nagród filmowych.

Jean Renoir
Ilustracja
Renoir (1959)
Data i miejsce urodzenia

15 września 1894
Paryż

Data i miejsce śmierci

12 lutego 1979
Beverly Hills

Zawód

reżyserscenarzystaproducent filmowyaktorpisarz

Współmałżonek

Catherine Hessling
(1920–1930)
Dido Freire (1944–1979)

Lata aktywności

1924–1978

Strona internetowa

Od 1924 do końca lat 60. wyreżyserował lub zagrał w ponad 40 filmach. Początkowo kręcił filmy nieme (w sumie 11, jeden z głośniejszych z nich to Nana na podstawie powieści Emila Zoli), a w 1931 nakręcił swój pierwszy film dźwiękowy Suka.

Życiorys edytuj

Był drugim dzieckiem Aliny Victorine Charigot oraz znanego malarza impresjonisty Augusta Renoira. Książka Pierre-Auguste Renoir, mon père, którą wydano w 1962 i 1981 (tytuł pierwotny brzmiał Renoir), jest uważana za najbardziej wyczerpujące źródło biograficzne o tym artyście. Innego rodzaju hołdem wobec ojca był film French Cancan, który Renoir nakręcił w 1955.

W czasie I wojny światowej był kawalerzystą, a potem, po odniesieniu rany na froncie, został pilotem zwiadowczym. W czasie II wojny światowej został powołany do służby wojskowej w charakterze filmowca. Po inwazji Niemiec na Francję w 1940 udało mu się wraz z żoną Dido uciec do USA, gdzie zaczął kręcić filmy w Hollywood. Nie czuł się tam dobrze, a jego filmy nie odnosiły sukcesów, ale w 1946 otrzymał obywatelstwo USA.

W 1949 Renoir popłynął do Indii, gdzie nakręcił swój pierwszy film w kolorze. Rzeka (1951) przyniosła mu Nagrodę Międzynarodową na 12. MFF w Wenecji i stała się początkiem drugiego wielkiego okresu twórczego w jego karierze.

Swój ostatni film, Le Petit théâtre de Jean Renoir, nakręcił w 1969. Nie mogąc zdobyć funduszy na nowe filmy i podupadając na zdrowiu, spędził ostatnie lata życia podejmując przyjaciół w swoim domu w Beverly Hills oraz pisząc powieści i spisując wspomnienia (Ma vie et mes films, wydane w 1974).

W 1975 otrzymał Oscara Honorowego za całokształt twórczości. W 1977 rząd Francji nadał mu stopień komandora Legii Honorowej.

Jean Renoir zmarł w Beverly Hills 12 lutego 1979. Jego szczątki przewieziono do Francji, aby pochować je na kwaterze rodzinnej na cmentarzu w Essoyes.

Jego starszy brat Pierre był znanym aktorem teatralnym i filmowym, dyrektorem Comédie-Française.

Wybrana filmografia edytuj

Reżyser edytuj

Dorobek pisarski edytuj

  • Orvet – Paryż: Gallimard, 1955.
  • Renoir Paryż: Hachette, 1962, wydanie polskie Warszawa: PIW 1966. (reedycja pod tytułem Pierre-Auguste Renoir, mon père: Paryż: Gallimard, w serii Folio, 1981)
  • Les Cahiers du capitaine Georges – Paryż: Gallimard, 1966.
  • Ma vie et mes films – Paryż: Flammarion, 1974. (wydanie poprawione w 2005, wydanie polskie Moje życie, moje filmy, w 1978)
  • Écrits 1926-1971 – Paryż: Pierre Belfond, 1974.
  • Carola, w L’Avant-Scène Cinéma, 1976.
  • Le Cœur à l’aise. – Paryż: Flammarion, 1978.
  • Julienne et son amour zastąpione przez En avant Rosalie – Éditions Henri Veyrier, 1978.
  • Le Crime de l’Anglais – Paryż: Flammarion, 1979.
  • Geneviève – Paryż: Flammarion, 1979.
  • Lettres d’Amérique – Paryż: Presses de la Renaissance, 1984.

Nagrody edytuj

Linki zewnętrzne edytuj