Jeremiasz (Anchimiuk)
Jeremiasz[a], imię świeckie Jan Anchimiuk (ur. 3 października 1943 w Odrynkach, zm. 17 kwietnia 2017[1] we Wrocławiu[2]) – polski duchowny prawosławny, arcybiskup, ordynariusz diecezji wrocławsko-szczecińskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. W latach 1996–2002 i 2008–2012 rektor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Prezes Polskiej Rady Ekumenicznej w latach 2001–2016. Był współprzewodniczącym Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i Polskiej Rady Ekumenicznej.
| Jan Anchimiuk | |
| Arcybiskup wrocławski i szczeciński | |
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
3 października 1943 |
| Data i miejsce śmierci |
17 kwietnia 2017 |
| Miejsce pochówku | |
| Biskup wrocławski i szczeciński | |
| Okres sprawowania |
1983–1997 |
| Arcybiskup wrocławski i szczeciński | |
| Okres sprawowania |
1997–2017 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Śluby zakonne |
26 lutego 1983 |
| Diakonat |
2 lutego 1983 |
| Prezbiterat |
9 lutego 1983 |
| Chirotonia biskupia |
13 marca 1983 |
| Data konsekracji |
13 marca 1983 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Miejsce | |||||||||||||||
| Konsekrator | |||||||||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Życiorys edytuj
.jpg)
_gr%C3%B3b_02.jpg)
Urodził się we wsi Odrynki, w prawosławnej rodzinie należącej do parafii w Narwi[3].
Wykształcenie i kariera naukowa edytuj
W 1957 rozpoczął naukę w Prawosławnym Seminarium Duchownym w Warszawie, które ukończył cztery lata później. Następnie podjął wyższe studia w zakresie teologii prawosławnej w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, uzyskując dyplom magistra w 1965 za pracę poświęconą ujęciu problemu grzechu pierworodnego i zbawienia w tekstach rosyjskich dwudziestowiecznych teologów prawosławnych[4]. Następnie wyjechał na stypendium do Zagorska, do Moskiewskiej Akademii Duchownej, gdzie przez rok pracował nad opracowaniem tematu wcielenia w myśli Ojców Kościoła pierwszych trzech stuleci. Od 1966 do 1968 studiował w Zurychu, gdzie zajmował się badaniami wpływu poglądów Junga na prawosławną teologię oraz zgłębiał problemy najnowszych studiów nad Nowym Testamentem[5].
Po powrocie do Polski podjął pracę wychowawcy w internacie prawosławnego seminarium duchownego w Warszawie oraz wykładowcy Starego i Nowego Testamentu w tejże szkole. Został zatrudniony również przez Chrześcijańską Akademię Teologiczną jako asystent w katedrze Pisma Świętego Nowego Testamentu[5]. Ponadto od 1971 do 1976 był redaktorem naczelnym oficjalnego organu prasowego PAKP Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego[5]. W 1975 reprezentował Kościół na V Zgromadzeniu Ogólnym Światowej Rady Kościołów w Nairobi, gdzie wybrano go do komitetu naczelnego Rady[5].
W 2008 dziennik Rzeczpospolita podał, iż według dokumentów zgromadzonych w IPN, od 15 grudnia 1973 Jan Anchimiuk świadomie współpracował z SB jako TW „Janek”[6].
22 lutego 1977 uzyskał stopień naukowy doktora za pracę zestawiającą niektóre kierunki najnowszej egzegezy biblijnej z egzegezą Orygenesa[5]. Trzy lata później otrzymał stopień naukowy doktora habilitowanego na podstawie dorobku naukowego oraz rozprawy habilitacyjnej pt. „Aniołów sądzić będziemy”. Elementy antropologii i angelologii w pierwszym liście św. Apostoła Pawła do Koryntian (Wydawnictwo ChAT, Warszawa 1981)[5]. W 1981 został kierownikiem katedry Egzegezy Nowego Testamentu na ChAT[5].
W 1996 został po raz pierwszy wybrany na rektora Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej i sprawował tę funkcję łącznie przez trzy kadencje[5].
Służba kapłańska edytuj
2 lutego 1983 metropolita warszawski i całej Polski Bazyli (Doroszkiewicz) wyświęcił go na diakona, zaś 9 lutego tego samego roku – na kapłana. 26 lutego 1983 Jan Anchimiuk złożył wieczyste śluby mnisze, przyjmując imię zakonne Jeremiasz. 6 marca tego samego roku otrzymał godność archimandryty. Pięć dni później Święty Sobór Biskupów PAKP nominował go na biskupa pomocniczego diecezji warszawsko-bielskiej z tytułem biskupa bielskiego. Chirotonia biskupia miała miejsce 13 marca 1983 w soborze św. Marii Magdaleny w Warszawie. Jako konsekratorzy wzięli w niej udział metropolita Bazyli, biskup białostocki i gdański Sawa (Hrycuniak), biskup łódzki i poznański Szymon (Romańczuk) oraz biskup przemyski i nowosądecki Adam (Dubec)[5].
W lipcu 1983, za zgodą Urzędu ds. Wyznań, objął wakującą katedrę wrocławsko-szczecińską. Jego uroczysta intronizacja odbyła się 20 i 21 września tego roku[7]. Również w 1983 był członkiem Rady Krajowej PRON[8].
Jako biskup wrocławski i szczeciński przyczynił się do wzniesienia na terytorium diecezji kilku nowych obiektów sakralnych[7]. Współtworzył Bractwo Młodzieży Prawosławnej[5][9].
W 1997 otrzymał godność arcybiskupa[7].
Zmarł 17 kwietnia 2017 we Wrocławiu o 1:50 w nocy z Wielkiejnocy na Poniedziałek Wielkanocny[1][2]. Został pochowany 19 kwietnia na cmentarzu prawosławnym w Warszawie. W uroczystościach pogrzebowych wzięli udział między innymi przedstawiciele Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej, w tym bp Maria Karol Babi, bp Marek Izdebski, bp Jerzy Samiec, pastor Mateusz Wichary i bp Wiktor Wysoczański[10], a także przedstawiciele Kościoła Rzymskokatolickiego, w tym przewodniczący Rady Konferencji Episkopatu Polski ds. Ekumenizmu bp Krzysztof Nitkiewicz oraz biskupi Michał Janocha i Grzegorz Ryś[11]. Chrześcijańską Akademię Teologiczną w Warszawie reprezentował rektor ks. prof. Bogusław Milerski[10].
Działalność ekumeniczna edytuj
Był aktywnym uczestnikiem dialogu ekumenicznego w Polsce i w skali międzynarodowej. W latach 2001–2016[12] pełnił funkcję prezesa Polskiej Rady Ekumenicznej[5]. Był jednym z tłumaczy Ekumenicznego Przekładu Przyjaciół.
Wyróżnienia i odznaczenia edytuj
10 października 2013 Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie urządziła uroczyste obchody 70. rocznicy urodzin Arcybiskupa Jeremiasza, których szczytowym punktem było wręczenie Jubilatowi publikacji okolicznościowej: Ku Słowu, ku Kościołowi, ku światu. Księga pamiątkowa ofiarowana Arcybiskupowi Jeremiaszowi (Janowi Anchimiukowi) w 70. rocznicę urodzin, pod redakcją Kaliny Wojciechowskiej i Wsiewołoda Konacha.
W 2014 Senat ChAT nadał mu Medal za Zasługi dla Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie[13].
Uwagi edytuj
- ↑ Pełny tytuł w PAKP: Jego Ekscelencja Najprzewielebniejszy Jeremiasz, arcybiskup wrocławski i szczeciński
Przypisy edytuj
- ↑ a b Zmarł arcybiskup Jeremiasz. cerkiew.pl, 17 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-17].
- ↑ a b Zmarł abp Jeremiasz, wielki autorytet polskiego prawosławia. gosc.pl, 17 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-17].
- ↑ P. Gerent: Prawosławie na Dolnym Śląsku w latach 1945–1989. Toruń: Adam Marszałek, 2007, s. 158. ISBN 978-83-7441-468-5.
- ↑ P. Gerent: Prawosławie na Dolnym Śląsku w latach 1945–1989. Toruń: Adam Marszałek, 2007, s. 158–159. ISBN 978-83-7441-468-5.
- ↑ a b c d e f g h i j k P. Gerent: Prawosławie na Dolnym Śląsku w latach 1945–1989. Toruń: Adam Marszałek, 2007, s. 160. ISBN 978-83-7441-468-5.
- ↑ Agenturalna przeszłość abp. Sawy na podstawie dokumentów IPN. [dostęp 2009-01-13].
- ↑ a b c P. Gerent: Prawosławie na Dolnym Śląsku w latach 1945–1989. Toruń: Adam Marszałek, 2007, s. 161. ISBN 978-83-7441-468-5.
- ↑ Trybuna Robotnicza, nr 109 (12961), 10 maja 1983 roku, s. 6.
- ↑ Sz. Kryszczuk, Jubileusz arcybiskupa wrocławskiego i szczecińskiego Jeremiasza, „Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego”, 11 (225), ISSN 0239–4499, s.4
- ↑ a b Pożegnanie abp. Jeremiasza. ekumenia.pl. [dostęp 2017-04-20]. (pol.).
- ↑ W Warszawie rozpoczęły się uroczystości pogrzebowe abp. Jeremiasza. dzieje.pl. [dostęp 2017-04-20]. (pol.).
- ↑ Michał Karski – Nowy prezes Polskiej Rady Ekumenicznej [dostęp: 31.08.2016.]
- ↑ Tadeusz J. Zieliński. Medal za Zasługi dla Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Ustanowienie – kształt – osoby uhonorowane. „Rocznik Teologiczny”. LVI (2014) (z. 2). s. 273.