Jerzy Markuszewski

reżyser, scenarzysta, aktor polski

Jerzy Markuszewski (ur. 16 grudnia 1930 w Warszawie, zm. 16 października 2007 tamże) – polski reżyser teatralny, twórca i główny animator Studenckiego Teatru Satyryków, scenarzysta, aktor, działacz opozycji demokratycznej, współpracownik KOR i KSS „KOR”, internowany w stanie wojennym, później współpracownik podziemnej „Solidarności”.

Jerzy Markuszewski
Data i miejsce urodzenia

16 grudnia 1930
Warszawa

Data i miejsce śmierci

16 października 2007
Warszawa

Zawód

reżyser, scenarzysta, aktor

Współmałżonek

Zofia Góralczyk

Lata aktywności

1962–2000

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Życiorys edytuj

Absolwent Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie z 1963 (dyplom 1965). Wcześniej studiował również na Wydziale Aktorskim PWST i historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Był etatowym reżyserem Studenckiego Teatru Satyryków (STS), Teatru im. Jaracza w Łodzi i Teatru Rozmaitości w Warszawie. Współpracował m.in. ze Starym Teatrem w Krakowie i Theater am Neumarkt w Zurychu. Do najbardziej znanych jego realizacji STS-u należą „składanki satyryczne” To idzie młodość (premierowa prezentacja teatru z 1954), Prostaczkowie, Konfrontacja.

Wyreżyserował ponad 20 spektakli Teatru Telewizji, z którym współpracę rozpoczął jeszcze w czasie studiów (pierwszy, Jeszcze pożyjesz Bułata Okudżawy w 1962, ostatni, Opowieści dworcowe w 1999). Dla telewizji stworzył także dwa filmy dokumentalne. W latach 60. XX w. był dyrektorem Teatru Polskiego Radia. Zajmował się także reżyserią słuchowisk i programów radiowych (m.in. ITR-u Ilustrowanego Tygodnika Rozrywkowego, w którym pojawiał się jako wykonawca, wspólnie z Adamem Kreczmarem i Jackiem Janczarskim, nadawanego w pierwszej połowie lat 70. XX wieku w Programie 3 Polskiego Radia).

Napisał trzy zrealizowane scenariusze filmowe: Sposób bycia (1965), Bardzo starzy oboje (1967), Przybłęda (1984). Występował również okazjonalnie w filmach jako aktor (m.in. rola cynicznego dyrektora przedsiębiorstwa taksówkowego w Zmiennikach).

Przyjaźnił się z Leszkiem Kołakowskim.

W grudniu 1975 był sygnatariuszem protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)[1].

W roku 1954 poślubił Zofię Góralczyk, z którą miał syna Macieja Markuszewskiego.

Zmarł w nocy z 15 na 16 października 2007 w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym Północnym na Wólce Węglowej w Warszawie.

Filmografia edytuj

Aktor

Filmowiec

Odznaczenia edytuj

Nagrody edytuj

Przypisy edytuj

  1. Kultura 1976/01/340 - 02/341 Paryż 1976, s. 236.
  2. M.P. z 2001 r. nr 4, poz. 78
  3. MKiDN - Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis [dostęp 2020-04-22] (pol.).
  4. Medale Gloria Artis dla internowanych twórców. e-teatr.pl, 2007-03-26. [dostęp 2012-12-06].

Linki zewnętrzne edytuj