Jerzy Wilhelm Goltz

Jerzy Wilhelm von Goltz (vel Golcz) herbu Goltz (ur. 21 czerwca 1721 Golczewo – zm. 24 kwietnia 1767) – generał lejtnant (od 1760) i generał major (od 1750) wojsk koronnych, marszałek utworzonej w 1767 dysydenckiej konfederacji toruńskiej.

Jerzy Wilhelm Goltz

generał-major
Data i miejsce urodzenia	21 czerwca 1721 Polska
Data śmierci	24 kwietnia 1767
Przebieg służby
Jednostki	2 Regiment Pieszy Koronny
Główne wojny i bitwy	wojna siedmioletnia

Życiorys

Miał dwóch braci generałów Wojsk Koronnych: Henryka i Stanisława Augusta. Od młodości służył w regimencie pieszym im. Królewicza Wojsk Koronnych. Od 1748 jako pułkownik był szefem 2 Regimentu Pieszego Koronnego. W roku 1750 uzyskał patent generała majora, a w 1760 generała lejtnanta jako dowódca tegoż regimentu. W czasie wojny siedmioletniej w 1763 był wysłannikiem Augusta III Sasa do Berlina jako jego konsyliarz gabinetowy i poseł. Jako działacz luterański poparł w 1764 kandydaturę Stanisława Augusta Poniatowskiego, zalecaną przez króla Prus Fryderyka II i Rosję. Był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego w roku 1764 z województwa kaliskiego.

Starosta tucholski i tolkmicki. Przeciwnik reform "Familii" Czartoryskich. Gdy biskupi polscy sprzeciwili się dostępowi innowierców do izby poselskiej i senatorskiej, wydał ostry manifest protestacyjny. Przy wsparciu wojsk rosyjskich Katarzyny II, został obwołany w Toruniu marszałkiem konfederacji różnowierczej, zrzeszających protestantów w Koronie i stawiającej sobie za cel równouprawnienie wyznaniowe. Rychła jego śmierć przerwała jego prace, służące wówczas Rosji. Jego dzieło kontynuowali bracia, zwłaszcza Stanisław August. Był zwolennikiem oderwania Prus Królewskich od Rzeczypospolitej.

Bibliografia

• Władysław Konopczyński Jerzy Wilhelm Goltz, w : Polski Słownik Biograficzny, t. VIII, 1959–1960, s. 235-236
• H. P Kosk, Generalicja polska, t. 1, wyd.: Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 1998.