John Vane

John Robert Vane
Państwo działania	Wielka Brytania
Data i miejsce urodzenia	29 marca 1927 ; Tardebigge
Data i miejsce śmierci	19 listopada 2004 ; Farnborough
	Specjalność: farmakologia
Alma Mater	Uniwersytet w Birmingham,; Uniwersytet Oksfordzki
Uczelnia	Uniwersytet Yale
	Nagrody
	Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny
	Multimedia w Wikimedia Commons

John Robert Vane (ur. 29 marca 1927 w Tardebigge, zm. 19 listopada 2004 w Farnborough) – brytyjski farmakolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny w 1982 roku^[1].

Życiorys edytuj

Był synem imigranta z Rosji, Maurice'a Vane'a oraz jego żony Frances, pochodzącej z rolniczej rodziny z Worcestershire^[2]. W 1944 podjął studia chemiczne na Uniwersytecie w Birmingham. Wśród jego wykładowców był Maurice Stacey, którego rekomendacja pozwoliła Vane'owi kontynuować edukację w zespole farmakologa Joshua Burna na Uniwersytecie Oksfordzkim gdzie, w 1953, uzyskał stopień doktora^[3].

W latach 1953–1955 pracował na Wydziale Farmakologii Uniwersytetu Yale. Po powrocie do Anglii został zatrudniony w Instytucie Podstawowych Nauk Medycznych Uniwersytetu Londyńskiego. W latach 1961–1973 był profesorem Royal College of Surgeons tej uczelni. W 1973 objął stanowisko dyrektora naukowego laboratoriów badawczych Fundacji Wellcome w Beckenham^[2].

Vane w swoich pracach wykazał, że aspiryna hamuje tworzenie się prostaglandyn związanych z bólem, gorączką i stanami zapalnymi, co wyjaśniło na poziomie fizjologicznym, skuteczność tego leku. Był także współodkrywcą prostacykliny (hormonu naczyniowego), który rozszerza najmniejsze naczynia krwionośne i, w przeciwieństwie do niektórych innych prostaglandyn, hamuje tworzenie się płytek krwi, powodujących jej krzepnięcie^[3].

W 1982 przyznano mu Nagrodę Nobla za badania nad prostaglandynami i pokrewnymi substancjami czynnymi biologicznie. Wraz z Vane'em nagrodę otrzymali Szwedzi Sune Bergström i Bengt Samuelsson^[1]. Był też laureatem Nagrody Laskera (1977), Medalu Królewskiego (1989)^[2]. W 1984 otrzymał tytuł szlachecki^[3].

Wśród towarzystw naukowych, które wybrały go do swojego grona, znalazły się londyńskie Royal Society oraz polskie PAN i PAU.

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1982. [dostęp 2009-10-25].
↑ ^a ^b ^c John R. Vane. Biographical. [w:] nobelprize.org [on-line]. [dostęp 2019-02-19]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Sir John Robert Vane, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-02-19] (ang.).

Bibliografia edytuj

Beata Tarnowska (red.): Nagrody Nobla, Leksykon PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13393-7.

[nobelprize.org-1] The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1982. [dostęp 2009-10-25].

[nobelprize_bio-2] John R. Vane. Biographical. [w:] nobelprize.org [on-line]. [dostęp 2019-02-19]. (ang.).

[Britannica-3] Sir John Robert Vane, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-02-19] (ang.).

[1]

[2]

[3]