Jozef Plachý

czechosłowacki lekkoatleta, średniodystansowiec

Jozef Plachý (ur. 28 lutego 1949 w Koszycach[1]) – słowacki lekkoatleta startujący w barwach Czechosłowacji, średniodystansowiec, medalista mistrzostw Europy i halowych mistrzostw Europy czterokrotny olimpijczyk.

Jozef Plachý
Ilustracja
Jozef Plachý (1973)
Data i miejsce urodzenia

28 lutego 1949
Koszyce

Wzrost

182 cm

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Czechosłowacja
Mistrzostwa Europy
srebro Ateny 1969 bieg na 800 m
Halowe mistrzostwa Europy
złoto Grenoble 1972 bieg na 800 m
srebro Rotterdam 1973 sztafeta 4 × 4 okrążenia
brąz Rotterdam 1973 bieg na 800 m
brąz Göteborg 1974 bieg na 800 m
Uniwersjada
złoto Sofia 1977 bieg na 1500 m

Jako dziewiętnastolatek wystąpił na igrzyskach olimpijskich w 1968 w Meksyku w biegu na 800 metrów. Zajął w finale 5. miejsce i ustanowił czasem 1:45,9 rekord Czechosłowacji i rekord świata juniorów[1][2][3].

Zdobył srebrny medal w biegu na 800 metrów na mistrzostwach Europy w 1969 w Atenach za Dieterem Frommem z NRD[4]. Na mistrzostwach Europy w 1971 w Helsinkach zajął w tej konkurencji 6. miejsce[5].

Zwyciężył w biegu na 800 metrów na halowych mistrzostwach Europy w 1972 w Grenoble[6]. Podczas igrzysk olimpijskich w 1972 w Monachium zajął 3. miejsce w półfinale tej konkurencji i nie zakwalifikował się do finału[1]. Zdobył srebrny medal w sztafecie 4 × 4 okrążenia (w składzie: Ivan Kováč, Jozef Samborský, Plachý i Ján Šišovský) oraz brązowy medal w biegu na 800 metrów na halowych mistrzostwach Europy w 1973 w Rotterdamie[7].

Ponownie zdobył brązowy medal w biegu na 800 metrów na halowych mistrzostwach Europy w 1974 w Göteborgu[8]. Na mistrzostwach Europy w 1974 w Rzymie odpadł w półfinale tej konkurencji[9], a na halowych mistrzostwach Europy w 1975 w Katowicach zajął w niej 4. miejsce[10]. Odpadł w eliminacjach biegu na 800 metrów na igrzyskach olimpijskich w 1976 w Montrealu[1].

W dalszej części kariery skoncentrował się na biegu na 1500 metrów. Zwyciężył w nim na uniwersjadzie w 1977 w Sofii[11]. Zajął 12. miejsce w tej konkurencji na mistrzostwach Europy w 1978 w Pradze[12], a na halowych mistrzostwach Europy w 1979 w Wiedniu odpadł w eliminacjach[13].

Ostatnią wielką imprezą międzynarodową, na której Plachý wystąpił, były igrzyska olimpijskie w 1980 w Moskwie Zajął tam 6. miejsce w biegu na 1500 metrów[1].

Był dziewięciokrotnym mistrzem Czechosłowacji w biegu na 800 metrów w latach 1968 (wspólnie z Tomášem Jungwirthem), 1969 i 1971-1977 oraz dwukrotnym w biegu na 1500 metrów w 1978 i 1980[14]. W hali był mistrzem Stanów Zjednoczonych (AAU) w biegu na 1000 jardów w 1972[15] oraz mistrzem Czechosłowacji w biegu na 1500 metrów w 1979[16].

Plachý był rekordzistą Europy w biegu na 880 jardów z wynikiem 1:46,7 osiągniętym w 1971[3]. Czterokrotnie poprawiał rekord Czechosłowacji w biegu na 800 metrów doprowadzając go do rezultatu 1:45,4 (31 lipca 1969 w Stuttgarcie) przy pomiarze ręcznym i 1:45,53 (2 września 1977 w Düsseldorfie) przy pomiarze automatycznym[2]. Wynik ten przetrwał jako rekord Słowacji aż do 2008[3]. Ustanowił również rekord Czechosłowacji w biegu na 1500 metrów czasem 3:37,04 (10 czerwca 1977 w Bratysławie), w sztafecie 4 × 400 metrów (3:06,7 2 sierpnia 1970 w Sarajewie)[17] oraz w biegu na milę (3:52,59 w 1978)[3]. Ten ostatni wynik jest ciągle (czerwiec 2021) rekordem Czech[18].

Rekordy życiowe Plachego[19]:

Konkurencja Data i miejsce Wynik
bieg na 800 metrów 2 września 1977, Düsseldorf 1:45,53
bieg na 1000 metrów 10 sierpnia 1977, Karlstad 2:17,5
bieg na 1500 metrów 10 czerwca 1977, Bratysława 3:27,04
bieg na milę 3 lipca 1978, Sztokholm 3:52,59

Po zakończeniu kariery zawodniczej był trenerem. M.in. prowadził reprezentację Czechosłowacji w biegach[3].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Jozef Plachý [online], olympedia.org [dostęp 2020-06-29] (ang.).
  2. a b Janusz Waśko, John Brant, Györgyi Csiki, Andrzej Socha: Golden Century of IAAF Records. National Records Evolution 1912-2012. Zamość: 2013, s. 35. ISBN 978-83-62033-30-0. (ang.).
  3. a b c d e Jozef Plachý [online], osobnosti.sk [dostęp 2019-06-26] (słow.).
  4. Zürich 2014 Statistics Handbook [online], European Athletics, s. 405 [dostęp 2015-10-31] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06] (ang.).
  5. Zürich 2014 Statistics Handbook [online], European Athletics, s. 412 [dostęp 2015-10-31] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06] (ang.).
  6. European Athletics Indoor Championships – Glasgow 2019, Statistics Handbook [online], European Athletics, s. 424 [dostęp 2021-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-03] (ang.).
  7. European Athletics Indoor Championships – Glasgow 2019, Statistics Handbook [online], European Athletics, s. 429, 431 [dostęp 2021-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-03] (ang.).
  8. European Athletics Indoor Championships – Glasgow 2019, Statistics Handbook [online], European Athletics, s. 434 [dostęp 2021-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-03] (ang.).
  9. Zürich 2014 Statistics Handbook [online], European Athletics, s. 420 [dostęp 2015-10-31] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06] (ang.).
  10. Gothenburg 2013 Statistics Handbook [online], European Athletics, s. 458 [dostęp 2015-10-31] (ang.).
  11. World Student Games (Universiade – Men) [online], GBRAthletics [dostęp 2015-10-31] (ang.).
  12. Zürich 2014 Statistics Handbook [online], European Athletics, s. 428 [dostęp 2015-10-31] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06] (ang.).
  13. European Athletics Indoor Championships – Glasgow 2019, Statistics Handbook [online], European Athletics, s. 456 [dostęp 2021-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-03] (ang.).
  14. Czechoslovakian Championships [online], GBRAthletics [dostęp 2015-10-31] (ang.).
  15. United States Indoor Championships (Men) [online], GBRAthletics [dostęp 2015-10-31] (ang.).
  16. Czechoslovakian Indoor Championships [online], GBRAthletics [dostęp 2015-10-31] (ang.).
  17. Janusz Waśko, John Brant, Györgyi Csiki, Andrzej Socha: Golden Century of IAAF Records. National Records Evolution 1912-2012. Zamość: 2013, s. 43 i 201. ISBN 978-83-62033-30-0. (ang.).
  18. Rekordy [online], Český atletický svaz [dostęp 2019-06-26] (cz.).
  19. Jozef Plachý [online], Atletika – Běhy [dostęp 2019-06-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (cz.).