Junio Valerio Borghese
Junio Valerio Borghese, wł. Junio Valerio Scipione Ghezzo Marcantonio Maria dei principi Borghese (ur. 6 czerwca 1906 w Rzymie, zm. 26 sierpnia 1974 w Kadyksie) – włoski wojskowy (kapitan fregaty), skrajnie prawicowy działacz polityczny, pisarz.
.jpg)
| |
 Capitano di fregata
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Junio Valerio Scipione Ghezzo Marcantonio Maria dei principi Borghese |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
6 czerwca 1906 |
| Data i miejsce śmierci |
26 sierpnia 1974 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1928–1945 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy |
wojna włosko-abisyńska, |
| Odznaczenia | |
        
| |
Życiorys edytuj
Pochodził z książęcego rodu. Uczył się w Londynie. W 1928 roku ukończył morską akademię wojskową w Livorno, po czym rozpoczął służbę wojskową we flocie podwodnej. Od 1933 roku dowodził jednym z okrętów podwodnych. W latach 1935–1936 brał udział w wojnie włosko-abisyńskiej. Podczas wojny domowej w Hiszpanii w latach 1936–1939 dowodził okrętem podwodnym „Iride”, który został staranowany przez brytyjski niszczyciel HMS „Havock”. Następnie był dowódcą okrętów podwodnych „Vettor Pisani” i „Sciré”. Od 1941 r. pełnił obowiązki dowódcy X Flotylli MAS. Wykonywał dywersyjne misje bojowe, otrzymując przydomek „Czarnego księcia”. Był inicjatorem sformowania pododdziału morskiego, wykorzystującego torpedy, pilotowane przez podwodniaków-komandosów. Największy sukces jego pododdział odniósł 18 grudnia tego roku, kiedy w porcie w Aleksandrii uszkodził poważnie m.in. brytyjski pancerniki HMS „Valiant” i HMS „Queen Elisabeth”.
W maju 1943 r. oficjalnie objął dowództwo X Flotylli MAS. Po ogłoszeniu zawieszenia broni i wyjściu Włoch z wojny we wrześniu tego roku, jako radykalny zwolennik faszyzmu opowiedział się za władzami Włoskiej Republiki Socjalnej (RSI). Jesienią 1943 r. objął funkcję zastępcy szefa sztabu ds. operacyjnych marynarki wojennej RSI. W styczniu 1944 roku został na krótko aresztowany w związku z buntem w Batalionie „Maestrale”. Przez władzę Republiki Socjalnej był jeszcze aresztowany kilkukrotnie ze względu na jego proniemieckie poglądy (realizował w zasadzie wytyczne rządu niemieckiego). Z aresztu był jednak wypuszczany za każdym razem, gdyż włoscy faszyści obawiali się nazistowskiego zamachu stanu. Oddziały dowodzone przez niego odpowiedzialne były za liczne czystki na mieszkańcach cywilnych oraz tortury i morderstwa na działach ruchu oporu które przeprowadzane był z pomocą oddziałów Waffen-SS[1]. Jedną z ostatnich akcji, do której wysłano oddziały X MAS, była bitwa pod Anizo-Nettuno, w trakcie której spora grupa żołnierzy formacji zdezerterowała, a pozostali na froncie nie wykazali się większą siłą bojową[2]. Od marca 1945 roku był szefem sztabu marynarki wojennej RSI. Doszedł do stopnia kapitana fregaty. Po zakończeniu wojny został aresztowany i skazany na karę 12 lat więzienia.
W 1949 roku wyszedł na wolność. W 1950 roku napisał książkę pt. „Decima Flottiglia MAS”, zaś w 1954 r. „Sea Devils”. Następnie został jednym z przywódców włoskiego ruchu skrajnie prawicowego. Był oskarżany o dokonywanie aktów sabotażowych wymierzonych w działaczy lewicowych. Pod koniec 1970 roku, po przeprowadzeniu nieudanego faszystowskiego puczu, został zmuszony do wyjazdu do Hiszpanii.
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Andrzej Perepeczko, Komandosi głębin. Miniaturowe okręty podwodne i żywe torpedy w akcji, 2001
- Sergio Nesi, Junio Valerio Borghese. Un principe, un comandante, un italiano, 2005
- Biografia Junio Valerio Borghese (ang.)
- Artykuł dotyczący Junio Valerio Borghese. theflorentine.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-02)]. (ang.)