Krátká puška (karabina) vz. 33 (często też oznaczana jako vz. 16/33) – czechosłowacki karabinek produkowany w latach 1934–1939 w Brnie w zakładach Zbrojovka i od 1940 do 1942 dla nazistowskich Niemiec pod oznaczeniem Gewehr 33/40 (t) w zakładach zbrojeniowych w Powaskiej Bystrzycy na Słowacji.

Krátká puška (karabina) vz. 33
Gewehr 33/40 (t)
Ilustracja
Gewehr 33/40 (t)
Państwo

 Czechosłowacja
 Słowacja

Producent

Zbrojovka Brno

Rodzaj

Karabinek

Historia
Prototypy

1933

Produkcja

19341939
19401942

Wyprodukowano

około 131 400 egzemplarzy

Dane techniczne
Kaliber

7,92 mm

Nabój

7,92 × 57 mm Mauser

Magazynek

stały, pudełkowy na 5 naboi ładowany z łódki

Wymiary
Długość

995 mm (990 mm)

Długość lufy

490 mm

Masa
broni

3,3 kg (3,8 kg)

Inne
Prędkość pocz. pocisku

820 m/s (715 m/s)

Metalowe okucie kolby po lewej stronie karabinka dodane przez Niemców w celu ochrony kolby przed uszkodzeniem o okute buty piechoty górskiej podczas musztry z bronią

Historia konstrukcji edytuj

Na początku lat 30. XX wieku w Czechosłowacji, na bazie karabinka vz. 24 (produkowanej od 1924 czechosłowackiej wersji karabinu Gewehr 98) postanowiono stworzyć karabinek dla formacji policyjno-porządkowych (żandarmeria, policja, straż graniczna i przemysłowa), które do tej pory używały wysłużonych Mannlicherów M1895. Prototypy wykonano w 1933, produkcja seryjna ruszyła w 1934 i trwała do 1939 to jest do momentu zajęcia kraju przez Niemców i utworzeniu przez nich Protektoratu Czech i Moraw. Czechosłowacy wyprodukowali około 25 300 karabinków.

Opis konstrukcji edytuj

Karabinek vz. 33 był bronią powtarzalną w której zastosowano zamek czterotaktowy typu Mausera z rączką zakończoną gałką i zagiętą do dołu. Bezpiecznik skrzydełkowy, ryglowany dwoma ryglami z przodu i jednym z tyłu. Celownik krzywkowy skalowany od 50 do 500 metrów, co 50 i dalej do 1000 metrów, co 100 metrów.

Gewehr 33/40 (t) edytuj

W listopadzie 1940 karabinek pod oznaczeniem Gewehr 33/40 (t) wszedł do uzbrojenia Wehrmachtu (strzelcy alpejscy i spadochronowi) i Waffen-SS.

Niemcy zastosowali kilka zmian wobec pierwowzoru:

  • zmieniono mocowanie bagnetu dostosowując je do niemieckiego bagnetu S 84/98,
  • wprowadzono osłonę muszki i przeniesiono urządzenie do rozbierania zamka ze stopki na kolbę,
  • zmniejszono długość lufy do 990 mm (w czechosłowackim 995) i dodano krótką nakładkę na lufie, sięgającą od bączka przedniego do celownika (w czechosłowackim do komory zamkowej),
  • zmniejszono prędkość początkową pocisku do 715 m/s (w czechosłowackim 820),
  • zwiększono masę broni do 3,8 kg (w czechosłowackim 3,3),
  • dodano metalowe okucie kolby po lewej stronie które miało chronić drewnianą kolbę przed uszkodzeniem o okute buty piechoty górskiej podczas musztry z bronią,
  • zmieniono mocowanie pasa nośnego do przenoszenia broni.

Niemcy testowali i wyprodukowali niewielką liczbę karabinków ze składaną łamaną kolbą dla jednostek spadochronowych. Ogółem dla niemieckich sił zbrojnych wyprodukowano około 106 tysięcy karabinków a w sumie około 131 400 egzemplarzy.

Bibliografia edytuj

  • Jacek Wolfram, Andrzej Zasieczny: Broń piechoty Wehrmachtu 1939-1945, Warszawa 2009.
  • Witold Głębowicz, Roman Matuszewski, Tomasz Nowakowski: Indywidualna broń strzelecka II wojny światowej, Warszawa 2010.

Linki zewnętrzne edytuj

  • vz. 33. Valka.cz. [dostęp 2019-05-23]. (cz.).
  • G33/40. Fronta.cz. [dostęp 2019-05-23]. (cz.).