Karol Teofil Załuski
Karol Teofil Załuski z Załusk, z Iwonicza, Skorobohateryszek herbu Junosza (ur. 25 stycznia 1794 w Warszawie, zm. 28 listopada 1845 w Iwoniczu) – hrabia, marszałek szlachty powiatu upickiego i wileńskiego, jeden z przywódców i oficerów powstania listopadowego (walczący wraz z bratem Józefem Załuskim) na Litwie, założyciel uzdrowiska Iwonicz-Zdrój, szef rosyjskiego poselstwa w Szwajcarii, rosyjski szambelan[1].
| |
 Załuski Hrabia | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Honorata ze Stępkowskich |
| Żona | |
| Dzieci |
Michał Karol Załuski |
| Odznaczenia | |
| |
Syn Teofila Wojciecha (1760–1831) – kasztelana buskiego i Honoraty ze Stępkowskich, córki Józefa - wojewody kijowskiego, brat Józefa Bonawentury Załuskiego.
W latach 1816–1822 sprawował funkcje attaché i Chargé d’affaires w poselstwach (ambasadach) rosyjskich w Bernie szwajcarskim i w Berlinie. W 1825 otrzymał od ojca majątek Iwonicz w Galicji, który roku 1799 kupił te tereny od Michała Ostaszewskiego.
W 1831 wziął udział w powstaniu listopadowym organizując ruch polski na Litwie. We wrześniu 1831 odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari[2]. Po upadku powstania emigrował. Jego dobra w Gulbinie w zaborze rosyjskim uległy konfiskacie.
Po kilku latach tułaczki, najpierw w Anglii, następnie we Francji, uzyskał od władz austriackich prawo zamieszkania na terenach polskich należących do Austrii. Wraz z (od 1826) żoną, Amelią z Ogińskich (1805–1858) zamieszkał we dworku w Iwoniczu i rozbudował uzdrowisko, gdzie przyszło na świat czterech synów i cztery córki.
Przebywał tam do śmierci 28 listopada 1845. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na starym cmentarzu w Iwoniczu[3].
Została ustanowiona tablica upamiętniająca Karola Załuskiego w kościele parafialnym w Iwoniczu. W 2002 Gimnazjum w Iwoniczu-Zdroju otrzymało imię Amelii i Karola Załuskich.
Przypisy edytuj
- ↑ Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 1013-1014.
- ↑ Xsięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów, tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych, Lwów 1881, s. 146.
- ↑ Groby osób znaczących dla Polski i dla Ziemi Iwonickiej spoczywający na starym cmentarzu w Iwoniczu. ocaliwonicz.pl. [dostęp 2017-08-01].
Bibliografia edytuj
- "Wspomnienia o rodzinie Załuskich w XIX stuleciu", Kraków 1907