Wikipedia

Katowice Szopienice Południowe

Katowice Szopienice Południowe − kolejowy przystanek osobowy[2] w Katowicach, w województwie śląskim, w Polsce, położony przy ul. 11 listopada i Lwowskiej w dzielnicy Szopienice-Burowiec[3]. Składa się on z dwóch dwukrawędziowych peronów[4], przy których zatrzymują się pociągi Kolei Śląskich oraz Polregio, które w październiku 2020 roku łączyły Katowice Szopienice Południowe na głównych relacjach ze stacjami: Bytom, Częstochowa, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Katowice, Kraków Główny, Lubliniec, Oświęcim i Wodzisław Śląski[5].

Katowice Szopienice Południowe
Ilustracja
Perony na przystanku
(widok w kierunku wschodnim)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Lokalizacja

Szopienice-Burowiec

Zarządca

PKP PLK

Data otwarcia

1870[1]

Poprzednie nazwy

Schoppinitz O.S.E.[1]
– 1870–1913
Schoppinitz Süd[1]
– 1913–1922 i 1939–1945
Szopienice Południowe[1]
– 1922–1930 i 1945–1975
Szopienice[1]
– 1931–1939

Rodzaj

przystanek osobowy

Dane techniczne
Liczba peronów

2

Liczba krawędzi
peronowych

4

Kasy

N

Linie kolejowe
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Katowice Szopienice Południowe”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Katowice Szopienice Południowe”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Katowice Szopienice Południowe”
Ziemia50°15′31″N 19°05′29″E/50,258611 19,091389
Multimedia w Wikimedia Commons

Przystanek ten został oddany do użytku w 1870 roku przez Towarzystwo Kolei Górnośląskiej[1] (niem. Oberschlesische Eisenbahn[6]). Zarządzany jest obecnie przez Zakład Linii Kolejowych w Sosnowcu PKP Polskich Linii Kolejowych[4].

Historia edytuj

Początki kolei na terenie Roździenia i Szopienic związane są Towarzystwem Kolei Górnośląskiej, które powołano 5 kwietnia 1841 roku. Towarzystwo to oddało do użytku linię z Wrocławia do Oławy, którą regularnie przedłużało w kierunku Górnego Śląska. Trasę przebiegającą przez Roździeń i Szopienice, tj. Świętochłowice – Katowice – Mysłowice, Towarzystwo uruchomiło dnia 3 października 1846 roku[7].

W czerwcu 1858 roku rozpoczęto prace nad budową łącznika między liniami Kolei Górnośląskiej w Prusach a Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej w Rosji, którego budowę zatwierdzono po porozumieniu obydwu towarzystw i zgodzie rządów obydwu krajów. Prace na ostatnim odcinku między Sosnowcem a Szopienicami ukończono do 24 sierpnia 1859 roku. Tego dnia uroczyście otwarto linię między Ząbkowicami a Katowicami, a dwa dni później nastąpiło jej publiczne przekazanie i w krótkim czasie większość ruchu przygranicznego odbywało się już tą linią aniżeli dotychczasową trasą przez Granicę (Maczki)[8]. W związku z budową tej odnogi, a wraz z tym powstaniem nowego przejścia granicznego, powstał w rejonie dworca północnego budynek urzędu celnego, w którym znalazło zatrudnienie spora liczba urzędników[9].

Na samej zaś linii nie od razu wybudowano obecny przystanek. Społeczność Szopienic i Roździenia prosiła dyrekcję Kolei Górnośląskiej o jego wybudowanie, lecz ona argumentowała tym, że zużycie hamulców i szyn za każdym postojem nie zostaną zrekompensowane przez ewentualne zyski z biletów. Budowa w 1868 roku nieopodal stacji na nowo wybudowanej linii Kolei Prawego Brzegu Odry (obecna stacja techniczna Katowice Szopienice Północne[2]) spowodowało, że dyrekcja Kolei Górnośląskiej z powodu konkurencji podjęła decyzję o budowie przystanku na swojej linii[10]. Powstał on na granicy Roździenia i Szopienic w 1870 roku[1]. Przystanek ten początkowo był zbudowany ze starych podkładów kolejowych, do którego prowadziły schody po wysokim nasypie i w dół na ulicę. Budynek dworca był wówczas prymitywnym barakiem[10]. Dzięki budowie tego przystanku mieszkańcy Roździenia i Szopienic mieli dostęp do dwóch posterunków ruchu[10], które dzieliły między siebie dystans kilku minut dojścia pieszo[11].

 
Peron drugi przystanku przed remontem, w 2010 roku; w tle znajduje się kolonia Helgoland

Po II wojnie światowej PKP przystąpiło do elektryfikacji linii kolejowych na Górnym Śląsku. Pierwsza została zelektryfikowana linia kolejowa nr 1 w ramach etapowej elektryfikacji trasy między Górnym Śląskiem a Warszawą. odcinek Łazy – Szopienice Południowe – Gliwice po elektryfikacji oddano do użytku 1 czerwca 1957 roku[12], natomiast na trasie w kierunku Szczakowej pociągi elektryczne uruchomiono 14 maja 1959 roku[13].

27 listopada 2014 roku podpisano umowę na estetyzację budynku dworca znajdującym się na peronie pierwszym. W ramach prac odnowiono elewację, wyremontowano dach, odnowiono wejście na peron, a w miejscach dawnych okien pojawiły się płyty poliwęglanowe. Prace te ukończono w 2015 roku[14].

W tym samym roku rozpoczął się również remont obydwu peronów. W pierwszej kolejności ukończono prace przy peronie pierwszym[15]. W ramach prac przy estetyzacji peronów dokonano rozbiórek nawierzchni asfaltowych peronów, wymieniając nawierzchnię na kostkę brukową, a także ułożono płyty peronowe z namalowanym pasem bezpieczeństwa. Na peronach wbudowano ławki, postawiono nowe tablice z nazwą stacji oraz numeracją torów i peronów, zainstalowano nowe balustrady, a także wykonano różnego typu uzupełniające prace remontowe[16].

Infrastruktura edytuj

Katowice Szopienice południowe to przystanek osobowy dla dwóch linii kolejowych: nr 1 (km osi 312,910) i 138 (km osi 27,505), przy których znajdują się dwa dwukrawędziowe perony – po jednym na linię[2]. Obydwa perony mają długość 200 metrów, z czego wysokość peronu pierwszego wynosi 760 mm, a peronu drugiego 650 mm[4].

Perony te są częściowo zadaszone[1], wyposażone w ławki oraz tablice informacyjne. Mają powierzchnię z kostki brukowej oraz prefabrykowanych płyt betonowych na krawędziach[16]. Wejście do peronów odbywa się przejściem podziemnym[4] z obydwu stron – od północy od ul. 11 Listopada, a od południa przy osiedlu Helgoland (od ul. Lwowskiej na wysokości ul. ks. mjr. Karola Woźniaka)[3].

Na pierwszym peronie znajduje się dworzec kolejowy, w którym znajduje się wejście na peron. Został on odnowiony w 2015 roku[14]. W budynku dworca, według stanu z 2013 roku, nie znajduje się tam żadna kasa biletowa ani biletomat. Nie ma też tam innych placówek handlowo-usługowych[17].

Połączenia edytuj

 
Tablica informacyjna z rozkładem jazdy pociągów z przystanku
 
Wejście na przystanek od strony północnej (ul. 11 Listopada)

W rozkładzie jazdy na okres 2019/2020 z przystanku Katowice Szopienice Południowe odjeżdżały pociągi Kolei Śląskich i Polregio[5]. Pociągi Kolei Śląskich łączyły wówczas Katowice Szopienice Południowe w ramach linii: S1/S41 z Katowicami i Gliwicami w kierunku zachodnim i Częstochową w kierunku wschodnim oraz linii S8 łączącą Katowice Szopienice Południowe z Kluczborkiem przez Katowice, Chorzów Batory, Bytom, Tarnowskie Góry i Lubliniec w kierunku zachodnim oraz w drugim kierunku z Oświęcimiem przez Mysłowice i Nowy Bieruń[18]. Z Katowic Szopienic Południowych Koleje Śląskie uruchamiała wówczas również pojedyncze kursy do Bielska-Białej Głównej, Tychów Lodowiska i Zwardonia[5].

Pociągi Polregio łączyły w okresie 2019/2020 Katowice Szopienice Południowe ze stacjami: Busko-Zdrój (przez Kielce; jedną parę połączeń kolejowych do Buska-Zdroju spółka uruchomiła 27 czerwca 2020 roku[19]), Katowice, Kielce, Kraków Główny, Rzeszów Główny, Sędziszów (przez Olkusz) i Wodzisław Śląski[5]. Polregio uruchomiło również 1 maja 2020 roku wakacyjne połączenie w ramach superREGIO z Katowic do Zatora, które łączy przystanek z parkiem Energylandia w Zatorze[20].

Średni czas przejazdu w październiku 2020 roku z Katowic Szopienic Południowych do poszczególnych stacji był następujący: Bytom 36 minut, Częstochowa 1 godzina i 32 minuty, Dąbrowa Górnicza 14 minut, Gliwice 36 minut, Katowice 4 minuty, Kraków Główny 1 godzina i 45 minut, Lubliniec 1 godzina i 41 minut i Oświęcim 43 minuty[5].

Ruch pasażerski edytuj

Rok Wymiana pasażerska na dobę
2017[21] 300–499
2022[22] 700–999

Powiązania komunikacyjne edytuj

Bezpośrednio w sąsiedztwie przystanku nie znajduje się żaden przystanek transportu miejskiego. Najbliższy położony na północ o około 500 metrów, w centralnej części Szopienic-Burowca – przystanek Szopienice Kościół[3], skąd zgodnie ze stanem z października 2020 roku odjeżdżają autobusy i tramwaje na zlecenie ZTM. Bezpośrednio z niego odjeżdża z niego 9 linii autobusowych (w tym jedna nocna), a także 3 linie tramwajowe. Autobusy zapewniają połączenia z większością dzielnic w Katowicach, a także z sąsiednimi miastami: Mysłowicami, Chorzowem, Siemianowicami Śląskimi i Mikołowem. Tramwaje łączą Szopienice z Mysłowicami, Sosnowcem, a także Chorzowem przez dzielnice Katowic: Zawodzie, Śródmieście i Załęże[23]. Również w rejonie tego przystanku, przy placu Powstańców Śląskich, zlokalizowana jest trzynastostanowiskowa stacja rowerów miejskich Metrorower nr 27024[24].

Przy stacji znajduje się średniej wielkości parking. Brak jest natomiast w pobliżu postoju taksówek[17].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h Atlas Kolejowy Polski, Czech i Słowacji: Katowice Szopienice Południowe. www.atlaskolejowy.net. [dostęp 2020-10-14]. (pol.).
  2. ↑ a b c PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych [online], Załącznik nr 2.6 do Regulaminu sieci 2019/2020. Aktualizacja, 6 października 2020 (pol.).
  3. ↑ a b c OpenStreetMap. Mapa Podstawowa. www.openstreetmap.org. [dostęp 2020-10-14]. (pol.).
  4. ↑ a b c d PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Wykaz peronów przy liniach kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. [online], Załącznik nr 2.6 do Regulaminu sieci 2019/2020. Aktualizacja, 6 października 2020 (pol.).
  5. ↑ a b c d e PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Odjazdy. Katowice Szopienice Południowe. Rozkład jazdy ważny w dniach 30.08 – 07.11.2020. Aktualizacja wg stanu na 18.09.2020 (pol.).
  6. ↑ Atlas Kolejowy Polski, Czech i Słowacji: Spis Kolei • Seznam Společností. www.atlaskolejowy.net. [dostęp 2020-10-14]. (pol.).
  7. ↑ Soida 1997 ↓, s. 18.
  8. ↑ Soida 1997 ↓, s. 45.
  9. ↑ Soida 1997 ↓, s. 50.
  10. ↑ a b c Soida 1997 ↓, s. 48.
  11. ↑ Soida 1997 ↓, s. 49.
  12. ↑ Soida 1997 ↓, s. 180.
  13. ↑ Soida 1997 ↓, s. 181.
  14. ↑ a b Rozpoczął się remont szopienickiego dworca. szopienice.org, 2014-12-19. [dostęp 2020-10-14]. (pol.).
  15. ↑ Silesia Info Transport: Szopienicki dworzec w coraz lepszym stanie. silesiainfotransport.pl, 2015-12-02. [dostęp 2020-10-14]. (pol.).
  16. ↑ a b PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Załącznik nr 2.3. Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót związanych z rewitalizacją - estetyzację peronów nr 1 i 2 PO Katowice Szopienice Płd. [online], Postępowanie regulaminowe na zadanie pt. Estetyzacja stacji i przystanków osobowych - przystanek osobowy Katowice Szopienice Płd. Linia 001, zamowienia.plk-sa.pl (pol.).
  17. ↑ a b Marek Mróz, Baza funkcjonalna dworców kolejowych w konurbacji katowickiej, „Acta Geographica Silesiana”, 18, Sosnowiec: Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 2015, s. 33, ISSN 1897-5100 (pol.).
  18. ↑ ROZKŁAD JAZDY KOLEI ŚLĄSKICH. Rozkład jazdy obowiązujący od 30 sierpnia 2020 r. do 7 listopada 2020 r.. www.kolejeslaskie.com. [dostęp 2020-10-15]. (pol.).
  19. ↑ Michał Szymajda: Wracają pociągi Kielce – Busko-Zdrój z dodatkowym postojem w Brzezinach. www.rynek-kolejowy.pl, 2020-06-23. [dostęp 2020-10-15]. (pol.).
  20. ↑ POLREGIO: superREGIO – nowa kategoria pociągów POLREGIO. polregio.pl. [dostęp 2020-10-15]. (pol.).
  21. ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
  22. ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
  23. ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2020-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (pol.).
  24. ↑ Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, Mapa - Rower Metropolitalny [online], metrorower.transportgzm.pl [dostęp 2024-03-03] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Krzysztof Soida (red.), Dzieje katowickiego okręgu kolejowego, Katowice: Śląska Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych, 1997.

Linki zewnętrzne edytuj

Katowice Szopienice Południowe
Linia 1 Warszawa Zachodnia – Katowice (312,91 km)
   
Sosnowiec Główny
odległość: 3,366 km
  
odległość: 2,743 km
Linia 138 Oświęcim – Katowice (27,505 km)
   
Mysłowice
odległość: 1,250 km
  
odległość: 2,738‬ km
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Katowice_Szopienice_Południowe&oldid=73054925”