Kazimierz Nestor Sapieha

polityk polski, książę, marszałek Sejmu Wielkiego

Kazimierz Nestor Sapieha (ur. 14 lutego 1757, zm. 25 maja 1798 w Wiedniu), książę, generał artylerii litewskiej w latach 1773-1793, marszałek konfederacji Wielkiego Księstwa Litewskiego w czasie Sejmu Czteroletniego w 1788 roku[1], jeden z twórców Konstytucji 3 maja, był jednym z jej sygnatariuszy[2]. Zwierzchnik komandorii Świętego Pawła Apostoła zakonu maltańskiego od 1776 roku[3].

Kazimierz Nestor Sapieha
Ilustracja
Kazimierz Nestor Sapieha, obraz pędzla Franza Josepha Pitschmanna (warto zwrócić uwagę, że w ręku ma laskę marszałka sejmu, gdyż niekiedy mylnie uważa się go za drugiego marszałka Sejmu Czteroletniego, w rzeczywistości był tylko marszałkiem konfederacji Wielkiego Księstwa Litewskiego)
Herb
Lis
Rodzina

Sapiehowie herbu Lis

Data urodzenia

14 lutego 1757,

Data i miejsce śmierci

25 maja 1798
Wiedeń

Ojciec

Jan Sapieha (1732-1757)

Matka

Elżbieta z Branickich Sapieżyna

Odznaczenia
Order Orła Białego Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów)
Marszałek w okresie młodości

Życiorys edytuj

 
Kazimierz Nestor jako marszałek

W latach 1767-1771 studiował w Szkole Rycerskiej. Jego matka Elżbieta z Branickich Sapieżyna, pierwsza kochanka Stanisława Augusta Poniatowskiego skłoniła króla do mianowania 18-letniego syna generałem[4]. Poseł na sejm 1778 roku z powiatu brzeskolitewskiego[5]. Członek Departamentu Skarbowego Rady Nieustającej w 1779 roku[6]. Był posłem na sejm 1786 roku z powiatu brzeskiego województwa brzeskolitewskiego[7]. Poseł województwa brzeskolitewskiego na Sejm Czteroletni w 1788 roku[8]. 11 stycznia 1789 został wielkim mistrzem loży masońskiej Wielkiego Wschodu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, jak wówczas pisano tąż ręką wolnomularski objął młotek, w której z taką sławą laskę (marszałkowską sejmu), ten znak przewodnictwa w Wolnym Narodzie piastuje[9].

W 1792 był zwolennikiem kontynuowania wojny z Rosją, sprzeciwił się przystąpieniu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji targowickiej. Wkrótce udał się na emigrację. Po wybuchu powstania kościuszkowskiego powrócił do kraju i wziął udział w walkach w stopniu kapitana artylerii. Po upadku insurekcji wyjechał do Wiednia.

Odznaczony Orderem Orła Białego 1 stycznia 1779. W 1774 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława[10].

Przypisy edytuj

  1. Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 315.
  2. Volumina Legum, t. IX, Kraków 1889, s. 225.
  3. Ludwik Hass, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 191, Tadeusz Wojciech Lange, Szpitalnicy, Joannici, Kawalerowie Maltańscy, Warszawa 1999, s. 141.
  4. Cudzoziemcy o Polsce. Relacje i opnie, wybrał i opracował Jan Gintel, t. II, Kraków 1971, s. 75.
  5. Witold Filipczak, Sejm 1778 roku, Warszawa 2000, s. 348.
  6. KALENDARZ polityczny dla Królestwa Polskiego y Wielkiego Xięstwa Litewskiego na rok pański 1779. w Warszawie, Nakładem y drukiem Michała Groella Księgarza Nadwornego J.K.Mci., [b.n.s]
  7. Adam Danilczyk, W kręgu afery Dogrumowej. Sejm 1786 roku. Warszawa 2010, s. 191.
  8. Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 330.
  9. Okólnik Wielkiego Wschodu z 26 lutego 1789 w Ludwik Hass Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku. Wrocław 1982 s. 208.
  10. Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 182.

Zobacz też edytuj

Linki zewnętrzne edytuj