Kazimierz Smoleń
Kazimierz Smoleń (ur. 19 kwietnia 1920 w Chorzowie Starym, zm. 27 stycznia 2012 w Oświęcimiu[1]) – polski prawnik, więzień obozu koncentracyjnego Auschwitz, główny twórca i dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu w latach 1955–1990, znawca problematyki obozowej.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
             
| |
Życiorys edytuj
Był synem uczestnika powstań śląskich[2].
Należał do konspiracji[2]. Został aresztowany w kwietniu 1940 i osadzony w więzieniu w Sosnowcu[2]. Deportowany do obozu Auschwitz w lipcu 1940 roku[2] jako więzień polityczny; od maja 1941 pracował w obozie jako pisarz w wydziale politycznym (oddział przyjęć)[3]. Po prawie pięciu latach uwięzienia w obozie, 18 stycznia 1945 roku podczas ewakuacji więźniów przeszedł w marszu śmierci do Wodzisławia Śląskiego, skąd został przewieziony do obozu Mauthausen[4]. Ostatecznie został wyzwolony 6 maja 1945 roku w Ebensee, będącym podobozem Mauthausen.
Po zakończeniu wojny studiował prawo na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim[5]. Pracował w Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Krakowie[5]. Następnie w 1955 został dyrektorem Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau[5]. W latach 1988–1990 był członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[6]. Sprawował też funkcję zastępcy przewodniczącego Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego[5].
Zmarł 27 stycznia 2012. Został pochowany na cmentarzu w Chorzowie Starym 4 lutego 2012[7].
Odznaczenia edytuj
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą (2004), a wcześniej Krzyż Komandorski (1972), Krzyż Oficerski (1959) Orderu Odrodzenia Polski
- Srebrny Krzyż Zasługi (1957)
- Medal 10-lecia PRL (1955)
- Medal 30-lecia PRL (1974)
- Medal 40-lecia Polski Ludowej[8]
- Krzyż Oświęcimski (1985)[9]
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1975)
- Brązowy (1967) i srebrny (1972) Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
- Srebrny (1976) i złoty (1979) Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”
- Medal Pamiątkowy Ministra Sprawiedliwości (1980)
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki za wybitne osiągnięcia w dziedzinie muzealnictwa martyrologicznego, a szczególnie dla Państwowego Muzeum Oświęcim–Brzezinka[10] (1985)
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (pośmiertnie)[11]
- Złoty Medal Honoru za Zasługi dla Republiki Austriackiej (1976)
Przypisy edytuj
- ↑ Patrzył zbrodniarzom w oczy – zmarł w dniu obchodów. Wirtualna Polska, 2012-01-27. [dostęp 2012-09-06]. (pol.).
- ↑ a b c d Piper 2012 ↓, s. 277.
- ↑ Ernst Klee: Mengele – genetyk z Auschwitz, [w:] Auschwitz- medycyna III Rzeszy i jej ofiary. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2005, s. 272–273. ISBN 83-242-0537-3.
- ↑ Siódma rocznica śmierci Kazimierza Smolenia. cyra.wblogu.pl. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ a b c d Piper 2012 ↓, s. 278.
- ↑ Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. www.radaopwim.gov.pl. [dostęp 2017-01-27].
- ↑ Piotr Subik. Skrajnie niezręczna sytuacja. Spór nad grobem Kazimierza Smolenia. „Dziennik Polski”, s. C7, 21 listopada 2014. Kraków: Polskapresse. ISSN 0137-9089.
- ↑ Uznanie dla twórców kultury /w/ Trybuna Robotnicza, nr 170, 19 lipca 1984, s. 1–2.
- ↑ Stefan Oberleitner, Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705-1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944-1990, Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 123.
- ↑ Nagrody Ministra Kultury i Sztuki w 1985 roku, „Wiadomości Konserwatorskie” (1), 1985, s. 1.
- ↑ Kazimierz Smoleń (1920-2012). [dostęp 2020-04-03].
Bibliografia edytuj
- Przemysław Bibik, Kazimierz Smoleń (1920-2012). Więzień niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych, organizator i dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, „Zeszyty Chorzowskie”, 13, Chorzów 2012, s. 100–123, ISSN 1429-5911.
- Franciszek Piper, Zmarł Kazimierz Smoleń (1920-2012), więzień KL Auschwitz, dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, dokumentalista, „Studia Historyczne” (2/218), 2012, s. 277-279, ISSN 0025-1429.
Linki zewnętrzne edytuj
- Niezwykła praca magisterska
- Kazimierza Smolenia wspominają obecny dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu Piotr Cywiński, współpracownik Smolenia – Adam Cyra oraz jego biograf Przemysław Bibik. spoleczenstwo.newsweek.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-15)].