Kazimierz Urbanik

polski matematyk

Kazimierz Urbanik (ur. 5 lutego 1930 w Krzemieńcu, zm. 29 maja 2005 we Wrocławiu[2]) – polski matematyk, rektor Uniwersytetu Wrocławskiego (1975–1981), doctor honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego[3] i Politechniki Wrocławskiej[4].

Kazimierz Urbanik
Ilustracja
prof. Kazimierz Urbanik w 1981
Data i miejsce urodzenia

5 lutego 1930
Krzemieniec

Data i miejsce śmierci

29 maja 2005
Wrocław

profesor nauk matematycznych
Alma Mater

Uniwersytet Wrocławski

Doktorat

1956

Habilitacja

1957

Profesura

1964

Polska Akademia Nauk
Status

członek rzeczywisty[1]

Doktor honoris causa
Politechnika Wrocławska1995
Uczelnia

Uniwersytet Wrocławski

Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego
Poprzednik

Marian Orzechowski

Następca

Józef Łukaszewicz

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Medal Komisji Edukacji Narodowej Order Sztandaru Pracy I klasy Komandor Orderu Leopolda II (Belgia) Oficer Orderu Palm Akademickich (Francja)

Życiorys edytuj

Kazimierz Urbanik urodził się w Krzemieńcu gdzie rozpoczął swoją edukację w Szkole Ćwiczeń przy Liceum Krzemienieckim. Wybuch wojny przerwał jego naukę. W 1945 wraz z rodziną został przesiedlony do Brzegu. Po zdaniu tam matury w 1948 podjął studia na Uniwersytecie Wrocławskim, które ukończył w 1952 uzyskując dyplomy dwóch kierunków, matematyki i fizyki. Zatrudniony na Uniwersytecie napisał rozprawę doktorską pod kierunkiem Edwarda Marczewskiego i obronił ją w 1956[5][6]. Habilitował się w 1957 i został docentem, a trzy lata później profesorem nadzwyczajnym i w 1964 profesorem zwyczajnym. W 1965 wybrany do Polskiej Akademii Nauk (na członka korespondenta; członkiem rzeczywistym został w 1973).

W latach 1967–1996 był dyrektorem Instytutu Matematycznego UWr, a od 1975 do 1981 piastował godność rektora Uniwersytetu.

Członek komitetów redakcyjnych czasopism Studia Mathematica (od 1967), Colloquium Mathematicum (od 1968), założyciel i redaktor naczelny Probability and Mathematical Statistics. Członek Rady Krajowej PRON w 1983 roku[7].

Zmarł 29 maja 2005 r. z powodu choroby nowotworowej. Pochowany na wrocławskim cmentarzu Świętej Rodziny[8] we Wrocławiu.

Odznaczenia i nagrody edytuj

Kazimierz Urbanik był odznaczony Orderem Sztandaru Pracy I klasy i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski oraz medalem KEN. Nagrodzono go medalami: im. Wacława Sierpińskiego (przyznanym przez Polskie Towarzystwo Matematyczne i Uniwersytet Warszawski), im. Władysława Orlicza (nadanego przez Uniwersytet Poznański) oraz im. Stefana Banacha (przyznanym przez Prezydium PAN), otrzymał też Krzyż Oficerski Orderu Leopolda II i Kawalera Orderu Palm Akademickich Akademii Francuskiej. Honorowy członek PTM[9][10].

Dorobek naukowy i dydaktyczny edytuj

Pierwszą publikację naukową Urbanik napisał wspólnie z Bronisławem Knasterem[11] (dotyczyła ona zerowymiarowych zbiorów typu Gδ). Później zajmował się on problemami pochodzącymi z różnych dziedzin matematyki, ale jego zainteresowania naukowe były skoncentrowane wokół teorii prawdopodobieństwa. Uzyskał szereg ważnych wyników w teorii procesów stochastycznych, teorii informacji, fizyce teoretycznej, algebrze uniwersalnej, topologii i teorii miary. Opublikował około 180 prac naukowych[12].

Urbanik był promotorem 17 rozpraw doktorskich[5], w tym prac Emanuela Strzeleckiego, Wojbora Woyczyńskiego, Zbigniewa Jurka, Teresy Rajby, Bogdana Mincera i Andrzeja Wiśniewskiego.

Przypisy edytuj

  1. Członkowie PAN: Skorowidz
  2. Urbanik Kazimierz, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-12-16].
  3. Doktorzy honoris causa UŁ. [dostęp 2011-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 grudnia 2010)].
  4. ’’Tytuły doktora honoris causa nadane przez Politechnikę Wrocławską. portal.pwr.wroc.pl. [dostęp 2011-02-23].
  5. a b Kazimierz Urbanik in Mathematical Genealogy Project. [dostęp 2020-12-19]. (ang.).
  6. Roman Duda, Aleksander Weron. Wrocławska szkoła matematyczna. „Wiadomości Matematyczne”. XLII, s. 95, 2006. 
  7. Trybuna Robotnicza, nr 109 (12961), 10 maja 1983 roku, s. 6.
  8. "Grave record for Kazimierz Urbanik (5 Feb 1930 – 29 May 2005), BillionGraves Record 34900740 Wrocław, wrocławski, dolnośląskie, Poland". [dostęp 2022-05-09].
  9. Odeszli na zawsze. „Przegląd Uniwersytecki. Pismo informacyjne Uniwersytetu Wrocławskiego”. 37, Grudzień 2000.  Dostępne ze stron pisma
  10. Jurek, Zbigniew J.. 70-lecie Profesora Kazimierza Urbanika – doktora hc Politechniki Wrocławskiej. „Pryzmat. Pismo informacyjne Politechniki Wrocławskiej”. 7 (112), Lipiec 2005.  Dostępne ze stron pisma
  11. Bronisław Knaster, Kazimierz Urbanik. Sur les espaces complets séparables de dimension 0. „Fund. Math.”. 40, s. 194-202, 1953. 
  12. Zbigniew J. Jurek, Jan Rosiński, Wojbor A Woyczyński. Kazimierz Urbanik and his research. „Demonstratio Mathematica”. 34, s. 219-239, 2001.  Dostępne na stronie autora

Linki zewnętrzne edytuj