Kleptopasożytnictwo

forma zachowania gatunków zwierząt (wykradanie pożywienia zdobytego przez inne osobniki)

Kleptopasożytnictwo (ang. kleptoparasitism, cleptoparasitism) – forma zachowania niektórych gatunków zwierząt polegająca na wykradaniu lub wykorzystywaniu w innym celu pożywienia zdobytego lub spreparowanego przez inne osobniki tego samego albo obcego gatunku.

Mewa zachodnia (Larus occidentalis) w pogoni za rybitwą kalifornijską (Thalasseus elegans)

Kleptopasożytnictwo jest u drapieżników powszechne[1][2]. Obowiązujący schemat mówi, że osobnik o większej biomasie odbiera pokarm osobnikowi mniejszemu[3]. Są jednak wyjątki i one wzbudzają największe zainteresowanie ekologów. Skrajnym przykładem nietypowego kleptopasożytnictwa, gdy duży drapieżnik ucieka przed 100-krotnie mniejszym zostawiając mu swoją zdobycz, jest dobrze udokumentowany schemat zachowań pumy płowej oraz jagurundiego amerykańskiego, gdy do ich posiłku chce się dobrać skunksik smukły[4] lub skunksik wąskoczelny[5]. Zachowanie dużych kotów jest zrozumiałe. Małe skunksiki zjadają niewiele i do posiłku można po pewnym czasie powrócić, a dysponują wyjątkowo nieprzyjemną i kłopotliwą bronią.

Przykładem kleptopasożytnictwa u ptaków jest odbieranie mewom lub rybitwom przez wydrzyki upolowanej zdobyczy. Kleptopasożytami określa się również pasożyty rozwijające się w gniazdach pszczół samotnych, które zwykle nie zabijają gospodarza bezpośrednio, ale żywią się zgromadzonym w gnieździe pokarmem[6].

Przypisy edytuj

  1. K. M. Murphy, G. S. Felzien, M. G. Hornocker, and T. K.Ruth. 1995. Encounter competition between bears and cougars: some ecological implications. Ursus 10: 55–60.
  2. M. Trinkel, and G. Kastberger. 2005. Competitive Interactions between Spotted Hyenas and Lions in the Etosha National Park, Namibia. African Journal of Ecology 43: 220–224.
  3. C. R. Dickman, 1991. Mechanisms of Competition among Insectivorous Mammals. Oecologia 85: 464–471.
  4. M. L. Allen, L. M. Elbroch, H. U. Wittmer, 2013. Encounter Competition between a Cougar, Puma concolor, and a Western Spotted Skunk, Spilogale gracilis. The Canadian Field-Naturalst 127: 64-66.
  5. F. Botello, E. llaseñor, L. Guevara, Á. Méndez, A. Cortés, J. Iglesias, M. Izúcar, M. Luna3, A. Martínez, J. M. Salazar. 2013. Registros notables del zorrillo manchado (Spilogale angustifrons) y del jaguarundi (Puma yagouaroundi) en la Reserva de la Biosfera de Tehuacán-Cuicatlán, Oaxaca, México. Revista mexicana de biodiversidad 84(2): 1-6.
  6. Miloje Krunić i in.. The accompanying fauna of Osmia cornuta and Osmia rufa and effective measures of protection. „Bulletin of Insectology”. 58, s. 141-152, 2005.