Nazwy kodowe samolotów i śmigłowców używanych w ZSRR i państwach bloku wschodniego nadawane były w ramach systemu nazw kodowych NATO przez Komitet Koordynacyjny Standardów Lotniczych NATO (Air Standards Coordinating Committee)[1]. Przyczyną ich wprowadzenia była chęć ułatwienia rozróżniania i raportowania statków powietrznych potencjalnego przeciwnika.
Pierwsza litera nazwy samolotu w kodzie NATO jest taka sama, jak nazwa tego typu samolotu, do którego należy, w języku angielskim. Przykładowo, myśliwce zaczynają się od "F" (fighter), bombowce od "B" (bomber), samoloty transportowe od "C" (cargo), śmigłowce od "H" (helicopter), inne od "M" (miscelanneous)[1]. Wyjątkiem są m.in. samoloty szturmowe, które nie posiadają oddzielnej kategorii, lecz kwalifikowane są albo jako bombowce, albo jako myśliwce. Nazwa jednosylabowa oznacza maszynę o napędzie tłokowym lub turbośmigłowym, dwusylabowa – odrzutowym (zasada nie stosowana dla śmigłowców)[1]. Warianty samolotów otrzymywały dodatkowe oznaczenia w postaci kolejnych liter[1].
Część z wymienionych samolotów pozostała jedynie w stadium prototypu lub nie weszła ostatecznie do użycia. W zestawieniu występują również samoloty produkcji USA przekazane ZSRR w ramach pomocy w czasie II wojny światowej oraz kilka konstrukcji chińskich.
B – Bombowce, samoloty szturmowe i morskie patrolowe
| Douglas A-20G Havoc
|
Box
|
| Iljuszyn Ił-2
|
Bark
|
| Iljuszyn Ił-4
|
Bob
|
| Iljuszyn Ił-10
|
Beast
|
| Iljuszyn Ił-28
|
Beagle (Butcher)
|
| Iljuszyn Ił-40
|
Brawny
|
| Iljuszyn Ił-54
|
Blowlamp, Blowpipe, Blowtorch
|
| Iljuszyn Ił-140
|
Blowlamp
|
| Jakowlew Jak-28
|
Brewer-A/B/C/D (Broussard)
|
| Miasiszczew M-4
|
Bison-A/B/C
|
| Miasiszczew M-50
|
Bounder
|
| North American B-25 Mitchell
|
Bank
|
| Petlakow Pe-2
|
Buick (Buck)
|
| Tupolew Tu-2
|
Bat
|
| Tupolew Tu-4
|
Bull
|
| Tupolew Tu-6
|
Bat
|
| Tupolew Tu-14
|
Bosun
|
| Tupolew Tu-16A
|
Badger-A
|
| Tupolew Tu-16KS-1
|
Badger-B
|
| Tupolew Tu-16K-10
|
Badger-C
|
| Tupolew Tu-16R
|
Badger-D
|
| Tupolew Tu-16
|
Badger-E
|
| Tupolew Tu-16R
|
Badger-F
|
| Tupolew Tu-16
|
Badger-G
|
| Tupolew Tu-16K
|
Badger-G Mod
|
| Tupolew Tu-16PP
|
Badger-K
|
| Tupolew Tu-16
|
Badger-L
|
| Tupolew Tu-20
|
Bear
|
| Tupolew Tu-22
|
Blinder-A/B/C/E (Beauty)
|
| Tupolew Tu-22U
|
Blinder-D
|
| Tupolew Tu-22M-1
|
Backfire-A
|
| Tupolew Tu-22M-2
|
Backfire-B
|
| Tupolew Tu-22M-3
|
Backfire-C
|
| Tupolew Tu-26
|
Backfire-C
|
| Tupolew Tu-80
|
Bull
|
| Tupolew Tu-82
|
Butcher
|
| Tupolew Tu-85
|
Barge
|
| Tupolew Tu-89
|
Bosun
|
| Tupolew Tu-91
|
Boot
|
| Tupolew Tu-95
|
Bear-A/B/C/D/E/G
|
| Tupolew Tu-98
|
Backfin
|
| Tupolew Tu-105
|
Blinder
|
| Tupolew Tu-142
|
Bear-F/J
|
| Tupolew Tu-142K
|
Bear-H
|
| Tupolew Tu-160
|
Blackjack
|
C – ang. Cargo – transportowe i pasażerskie
| Antonow An-2
|
Colt
|
| Antonow An-4
|
Camp
|
| Antonow An-6 Meteo
|
??
|
| Antonow An-8
|
Camp
|
| Antonow An-10 Ukraina
|
Cat, Cub
|
| Antonow An-12BP
|
Cub-A
|
| Antonow An-12
|
Cub-B/C/D
|
| Antonow An-14 Pszczółka (Pcziołka)
|
Clod
|
| Antonow An-22 Anteusz
|
Cock
|
| Antonow An-24
|
Coke
|
| Antonow An-26
|
Curl
|
| Antonow An-28
|
Cash, Clog
|
| Antonow An-30
|
Clank
|
| Antonow An-32
|
Cline
|
| Antonow An-72A/AT/S
|
Coaler-C
|
| Antonow An-72A/AT/S
|
Coaler-B
|
| Antonow An-124 Rusłan
|
Condor, Cookpot
|
| Antonow An-225 Mrija
|
Cossack
|
| Beriew Be-30
|
Cuff
|
| Iljuszyn Ił-12
|
Coach
|
| Iljuszyn Ił-14
|
Crate
|
| Iljuszyn Ił-18
|
Coot, Clam
|
| Iljuszyn Ił-20
|
Coot-A
|
| Iljuszyn Ił-22
|
Coot-B
|
| Iljuszyn Ił-62M
|
Classic
|
| Iljuszyn Ił-76T/TD
|
Candid-A
|
| Iljuszyn Ił-76M/MD
|
Candid-B
|
| IljuszynIł-78
|
Candid
|
| Iljuszyn Ił-86
|
Camber
|
| Jakowlew Jak-6
|
Crib
|
| Jakowlew Jak-8
|
Crib
|
| Jakowlew Jak-10
|
Crow
|
| Jakowlew Jak-12
|
Creek
|
| Jakowlew Jak-12M
|
Creek-B
|
| Jakowlew Jak-12R
|
Creek-C
|
| Jakowlew Jak-16
|
Cork
|
| Jakowlew Jak-40
|
Codling
|
| Jakowlew Jak-42
|
Clobber
|
| Lisunow Li-2 (Douglas C-47)
|
Cab
|
| Tupolew Tu-70
|
Cart
|
| Tupolew Tu-104
|
Camel
|
| Tupolew Tu-110
|
Cooker
|
| Tupolew Tu-114
|
Cleat
|
| Tupolew Tu-124
|
Cookpot
|
| Tupolew Tu-134
|
Crusty
|
| Tupolew Tu-144
|
Charger
|
| Tupolew Tu-154
|
Careless
|
F – ang. Fighters – samoloty myśliwskie, również myśliwsko-bombowe i szturmowe
| Bell P-63 Kingcobra
|
Fred
|
| Jakowlew Jak-9
|
Frank
|
| Jakowlew Jak-15
|
Feather
|
| Jakowlew Jak-17
|
Feather
|
| Jakowlew Jak-23
|
Flora
|
| Jakowlew Jak-25F
|
Flashlight-A
|
| Jakowlew Jak-25R
|
Flashlight-B
|
| Jakowlew Jak-26
|
Flashlight-C
|
| Jakowlew Jak-27
|
Flashlight-D
|
| Jakowlew Jak-28P
|
Firebar
|
| Jakowlew Jak-36
|
Freehand
|
| Jakowlew Jak-38
|
Forger-A/B
|
| Jakowlew Jak-141
|
Freestyle
|
| Ławoczkin Ła-7
|
Fin
|
| Ławoczkin Ła-9
|
Fritz
|
| Ławoczkin Ła-11
|
Fang
|
| Ławoczkin Ła-15
|
Fantail
|
| Ławoczkin Ła-17
|
Fantail
|
| Mikojan E-2A
|
Faceplate
|
| Mikojan Je-152
|
Flipper
|
| Mikojan Je-231
|
Faihtless
|
| Mikojan MiG-9
|
Fargo
|
| Mikojan MiG-15
|
Fagot-A (Falcon)
|
| Mikojan MiG-15 bis
|
Fagot-B
|
| Mikojan MiG-17
|
Fresco-A
|
| Mikojan MiG-17P
|
Fresco-B
|
| Mikojan MiG-17F
|
Fresco-C
|
| Mikojan MiG-17PF
|
Fresco-D
|
| Mikojan MiG-17PFU
|
Fresco-E
|
| Mikojan MiG-19
|
Farmer-A
|
| Mikojan MiG-19P
|
Farmer-B
|
| Mikojan MiG-19S/SF
|
Farmer-C
|
| Mikojan MiG-19PM
|
Farmer-D
|
| Mikojan E-5
|
Fishbed-A
|
| Mikojan MiG-21F
|
Fishbed-B
|
| Mikojan MiG-21F-13
|
Fishbed-C
|
| Mikojan MiG-21PF
|
Fishbed-D
|
| Mikojan MiG-21PFS
|
Fishbed-E
|
| Mikojan MiG-21PFM
|
Fishbed-F
|
| Mikojan MiG-21DBD
|
Fishbed-G
|
| Mikojan MiG-21R/RF
|
Fishbed-H
|
| Mikojan MiG-21S/SM/M/MF
|
Fishbed-J
|
| Mikojan MiG-21SMT
|
Fishbed-K
|
| Mikojan MiG-21bis (75)
|
Fishbed-L
|
| Mikojan MiG-21bis (75P)
|
Fishbed-N
|
| Mikojan MiG-23S
|
Flogger-A
|
| Mikojan MiG-23M/MF
|
Flogger-B
|
| Mikojan MiG-23UB
|
Flogger-C
|
| Mikojan MiG-23MS
|
Flogger-E
|
| Mikojan MiG-23B
|
Flogger-F
|
| Mikojan MiG-23ML
|
Flogger-G
|
| Mikojan MiG-23BN
|
Flogger-H
|
| Mikojan MiG-23MLD
|
Flogger-K
|
| Mikojan E-152A
|
Fliper
|
| Mikojan MiG-25P
|
Foxbat-A
|
| Mikojan MiG-25RB z aparatami fotograficznymi
|
Foxbat-B
|
| Mikojan MiG-25PU/RU
|
Foxbat-C
|
| Mikojan MiG-25RB bez aparatów fotograficznych
|
Foxbat-D
|
| Mikojan MiG-25PD/PDS
|
Foxbat-E
|
| Mikojan MiG-25BM
|
Foxbat-F
|
| Mikojan MiG-27
|
Flogger-D
|
| Mikojan MiG-27K/M/D
|
Flogger-J
|
| Mikojan MiG-29 (9.12)
|
Fulcrum-A
|
| Mikojan MiG-29UB
|
Fulcrum-B
|
| Mikojan MiG-29 (9.13)
|
Fulcrum-C
|
| Mikojan MiG-29K
|
Fulcrum-D
|
| Mikojan MiG-29M
|
Fulcrum-E
|
| Mikojan MiG-31
|
Foxhound-A
|
| Mikojan MiG-31M
|
Foxhound-B
|
| Mikojan MiG 1.42 MFI
|
Flatpack
|
| NAMC Qiangjiji-5
|
Fantan
|
| SAC Janjiji-8I
|
Finback-A
|
| SAC Janjiji-8II
|
Finback-B
|
| Suchoj Su-7B/BM
|
Fitter-A
|
| Suchoj Su-9
|
Fishpot-B
|
| Suchoj Su-11
|
Fishpot-C
|
| Suchoj Su-15
|
Flagon-A/B/C/D/E/F/G
|
| Suchoj Su-17M
|
Fitter-C
|
| Suchoj Su-17M2
|
Fitter-D
|
| Suchoj Su-17UM
|
Fitter-E
|
| Suchoj Su-17M2D
|
Fitter-F
|
| Suchoj Su-17UM3
|
Fitter-G
|
| Suchoj Su-17M3
|
Fitter-H
|
| Suchoj Su-17M4
|
Fitter-K
|
| Suchoj Su-20
|
Fitter-C
|
| Suchoj Su-22
|
Fitter-F
|
| Suchoj Su-22U
|
Fitter-E
|
| Suchoj Su-22UM3
|
Fitter-G
|
| Suchoj Su-22M3
|
Fitter-H
|
| Suchoj Su-22M
|
Fitter-J
|
| Suchoj Su-22M4
|
Fitter-K
|
| Suchoj Su-24 do 16. serii
|
Fencer-A
|
| Suchoj Su-24 od 16. do 21. serii
|
Fencer-B
|
| Suchoj Su-24 od 22. do 27. serii
|
Fencer-C
|
| Suchoj Su-24M
|
Fencer-D
|
| Suchoj Su-24MR
|
Fencer-E
|
| Suchoj Su-24MP
|
Fencer-F
|
| Suchoj Su-25/K
|
Frogfoot-A
|
| Suchoj Su-25UB/UT/UTG
|
Frogfoot-B
|
| Suchoj Su-27
|
Flanker-A/B
|
| Suchoj Su-27UB
|
Flanker-C
|
| Suchoj Su-27K
|
Flanker-D
|
| Suchoj Su-35
|
Flanker E
|
| Suchoj Su-37
|
Flanker F
|
| Suchoj Su-32/34
|
Fullback
|
| Suchoj Su-47
|
Firkin
|
| Suchoj PAK FA
|
Firefox
|
| Tupolew Tu-10
|
Frosty
|
| Tupolew Tu-28P/Tu-128
|
Fiddler
|
M ang. Miscellaneous, różne: szkolno-treningowe, rozpoznawcze, wczesnego ostrzegania, walki radioelektronicznej, morskie: patrolowe, do zwalczania okrętów podwodnych, łodzie latające
| Aero L-39 Delfin
|
Maya
|
| Antonow An-74
|
Madcap
|
| Beriew MBR-2
|
Mote
|
| Beriew Be-6
|
Madge
|
| Beriew Be-10
|
Mallow
|
| Beriew Be-12 Czajka
|
Mail
|
| Beriew Be-42
|
Mermaid
|
| Cybin C-25
|
Mist
|
| Czetwiernikow Cze-2/MDR-2
|
Mug
|
| GST (PBY Catalina)
|
Mop
|
| Iljuszyn Ił-28U
|
Mascot
|
| Iljuszyn Ił-38
|
May
|
| Iljuszyn A-50
|
Mainstay
|
| Iljuszyn Ił-78
|
Midas
|
| Jakowlew Jak-7
|
Mark
|
| Jakowlew Jak-11
|
Moose
|
| Jakowlew Jak-17 UTI
|
Magnet
|
| Jakowlew Jak-18
|
Max
|
| Jakowlew Jak-26
|
Mangrove
|
| Jakowlew Jak-28U
|
Maestro
|
| Jakowlew Jak-30
|
Magnum
|
| Jakowlew Jak-32
|
Mantis
|
| Jakolew UT-2
|
Mink
|
| Jakowlew Jak-RW
|
Mandrake
|
| Mjasiszczew M-17 Stratosfera
|
Mystic-A
|
| Mjasiszczew M-17 Geofizyka
|
Mystic-B
|
| Mikojan MiG-15UTI
|
Midget
|
| Mikojan MiG-21U
|
Mongol-A
|
| Mikojan MiG-21US/UM
|
Mongol-B
|
| Polikarpow Po-2
|
Mule
|
| Suchoj Su-7U/UM/UMK
|
Moujik
|
| Suchoj Su-9
|
Maiden-A
|
| Suchoj Su-11
|
Maiden-B
|
| Tupolew Tu-126
|
Moss
|
- ↑ a b c d Hans-Heiri Stapfer: Mi-24 Hind in action. Carrollton: Squadron/Signal Publications, 1988, s. 4, seria: Aircraft. Number 83 (1083). ISBN 0-89747-203-9. (ang.).
