Konstytucja Mongolii
Konstytucja Mongolii (mong. Монгол Улсын Үндсэн Хууль, Mongol Ulsyn Ündsen Chuul’, tłum. Ustawa zasadnicza Mongolii) – najważniejszy akt prawny (ustawa zasadnicza) Mongolii.
| Nazwa potoczna |
Konstytucja Mongolii |
|---|---|
| Państwo | |
| Data wydania |
13 stycznia 1992 |
| Data wejścia w życie |
12 lutego 1992 |
| Rodzaj aktu | |
| Przedmiot regulacji | |
| Status |
obowiązujący |
| Wejście w życie ostatniej zmiany |
maj 2011 |
| Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych | |
Mongolia
 Ustrój i polityka Mongolii Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna
|
Informacje ogólne edytuj
Aktualnie obowiązująca konstytucja została uchwalona w 1992[1] po upadku komunizmu i przemianach politycznych początku lat 90, jako czwarta z kolei, ale pierwsza w pełni demokratyczna konstytucja Mongolii.
Uchwalona 13 stycznia 1992, weszła w życie miesiąc później – 12 lutego.
Zgodnie z konstytucja Mongolia jest republiką parlamentarną rządzoną przez prezydenta wybieranego w wyborach bezpośrednich.
Treść konstytucji edytuj
Konstytucja Mongolii składa się z sześciu rozdziałów, poprzedzonych krótką preambułą. Łącznie zawiera 79 artykułów.
Rozdział pierwszy edytuj
Zawiera artykuły od 1 do 13. Poświęcony jest suwerenności i integralności terytorialnej państwa. Definiuje mongolskie symbole narodowe, godło, flagę i hymn. Ustala stosunki pomiędzy państwem a religią.
Rozdział drugi edytuj
Zawiera artykuły od 14 do 19. Dotyczy wolności i praw człowieka. Gwarantuje wolność religijną, kulturową, do zrzeszania się, a także prawo do głosowania czy wolności prasy. Definiuje obowiązki obywatelskie.
Rozdział trzeci edytuj
Zawiera artykuły od 20 do 56. Poświęcony jest strukturze władzy w Mongolii. Definiuje trójpodział władzy.
Dzieli się na cztery części.
Część pierwsza edytuj
Zawiera rozdziały od 20 do 29. Dotyczy władzy ustawodawczej, którą jest w Mongolii wybierany na cztery lata jednoizbowy parlament, : Wielki Churał Państwowy, w którym zasiada 76 posłów.
Część druga edytuj
Zawiera rozdziały od 30 do 37. Poświęcony jest władzy wykonawczej w osobie Prezydenta, który wybierany jest w dwustopniowych wyborach na czteroletnią kadencję. Prezydent jest głową państwa i przysługują mu liczne prerogatywy.
Część trzecia edytuj
Zawiera rozdziały od 38 do 46. Dotyczy władzy wykonawczej w postaci rządu, kierowanego przez premiera. Rząd wyłaniany jest przez większość parlamentarną, a zatwierdzany przez prezydenta. Jest „najwyższą władzą wykonawczą”.
Część czwarta edytuj
Zawiera rozdziały od 47 do 56. Poświęcony jest władzy sądowniczej, która pozostaje w rękach niezależnych sądów. Gwarantuje obywatelom prawo do obrony. Określa kompetencje i zasady działania Sądu Najwyższego.
Rozdział czwarty edytuj
Zawiera artykuły od 57 do 63. Określa podział terytorialny i administracyjny kraju. Definiuje podział władzy samorządowej oraz zakres obowiązków rządowej administracji terenowej.
Rozdział piąty edytuj
Zawiera artykuły od 64 do 67. Dotyczy funkcjonowania dziewięcioosobowego Trybunału Konstytucyjnego, określa jego obowiązki i prerogatywy.
Rozdział szósty edytuj
Zawiera artykuły od 68 do 70. Definiuje reguły zmiany konstytucji – do jej zmiany konieczne jest uzyskanie więcej niż 3/4 głosów w parlamencie. Ustanawia datę wejścia konstytucji w życie na 12 lutego 1992, na godz. 12:00.
Historia konstytucji edytuj
Pierwsza konstytucja niepodległej Mongolii została uchwalona 26 listopada 1924 proklamująca Mongolię jako republikę ludową. Druga i trzecia konstytucja komunistycznej Mongolii uchwalane były kolejne w roku 1940 i 1960.
W maju 2001 roku uchwalona została Pierwsza poprawka do czwartej konstytucji[2].
Zobacz też edytuj
- Konstytucja – lista historycznych i aktualnie obowiązujących konstytucji na świecie.
Przypisy edytuj
- ↑ Mongolia. Ustrój polityczny, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-01-04].
- ↑ Constitutional Background
