Księstwo Kopylsko-Słuckie

Księstwo Słuckie (Kopylsko-Słuckie) – odrębna dzielnica książęca w ramach Rusi Kijowskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jedno z potężniejszych państw magnackich I Rzeczypospolitej, zajmujące wschodnią część powiatu nowogródzkiego. Początkowo stolicą księstwa był Kopyl, a następnie Słuck.

Herb Olelkowiczów (Pogoń Litewska)
Herb Radziwiłłów (Trąby Odm.)
Herb książąt Palatynatu na Neuburgu w herbarzu J. Siebmachera, 1605

W wieku XII w rękach Rurykowiczów. W następnym stuleciu weszło w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego. W roku 1395 w. ks. Witold nadał je swemu stryjecznemu bratu ks. Włodzimierzowi Olgierdowiczowi jako rekompensatę za utratę Księstwa Kijowskiego. Zapoczątkował on dynastię ks. Olelkowiczów-Słuckich, władających Księstwem do końca XVI wieku. Jako posag ostatniej księżniczki słuckiej Zofii Olelkowiczówny, przechodzi ono w ręce birżańskiej linii Radziwiłłów (1600 r.). Według niezrealizowanego traktatu w Radnot (1657 r.) miało stać się częścią suwerennego państwa Bogusława Radziwiłła. Po śmierci jego córki, Ludwiki Karoliny (1695 r.), żony margrabiego Ludwika Brandenburskiego i palatyna reńskiego Karola III, oraz po długoletnim sporze pomiędzy najpotężniejszymi rodami Rzeczypospolitej (Radziwiłłowie, Sapiehowie) i Rzeszy Niemieckiej (Wittelsbachowie, Hohenzollernowie), księstwo objęła (1732 r.) nieświeska linia rodu Radziwiłłów. W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej (1793 r.) terytorium księstwa weszło w skład Imperium Rosyjskiego. W roku 1845 ostatni właściciel księstwa, ks. Ludwik Sayn-Wittgenstein (mąż Stefanii Radziwiłłówny), sprzedał je rządowi.

Panowie na Księstwie Słuckim edytuj

I. 1395-1398 Włodzimierz Olgierdowicz, książę kijowski
II. 1398-1454 Aleksander (Olelko) Włodzimierzowicz, książę kijowski
III. 1454-1481 Michał Olelkowicz, namiestnik Nowogrodu Wielkiego
IV. 1505-1542 Jerzy Olelkowicz-Słucki
V. 1542-1560 Szymon Olelkowicz-Słucki
VI. 1560-1578 Jerzy Olelkowicz-Słucki, starosta bobrujski
VII. 1578-1586 Jerzy Olelkowicz-Słucki
VIII. 1586-1600 Zofia Olelkowiczówna, święta prawosławna
IX. 1600-1620 Janusz Radziwiłł, kasztelan wileński, pan na Lichtenbergu
X. 1620-1640 Krzysztof Radziwiłł (młodszy), hetman wielki litewski, kasztelan i wojewoda wileński
XI. 1640-1669 Bogusław Radziwiłł, chorąży wielki litewski, feldmarszałek szwedzki, generalny namiestnik Prus Książęcych
XII. 1669-1695 Ludwika Karolina Radziwiłł, księżna neuburska
XIII. 1695-1717 Karol III Filip Wittelsbach, palatyn reński, książę neuburski
XIV. 1717-1729 Józef Karol Wittelsbach, książę von Sulzbach
XV. 1732-1760 Hieronim Florian Radziwiłł, chorąży wielki litewski
XVI. 1760-1762 Michał Kazimierz Radziwiłł „Rybeńko”, wojewoda wileński, hetman wielki litewski
XVII. 1762-1786 Hieronim Wincenty Radziwiłł, podkomorzy wielki litewski
XVIII. 1786-1790 Karol Stanisław Radziwiłł „Panie Kochanku”, wojewoda wileński
XIX. 1790-1813 Dominik Hieronim Radziwiłł, szambelan Aleksandra I, pułkownik wojsk polskich
XX. 1813-1828 Stefania Radziwiłłówna
XXI. 1828-1845 Ludwik Sayn-Wittgenstein

Zobacz też edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Bibliografia edytuj

  • Degiel R., 2000, Protestanci i Prawosławni. Patronat wyznaniowy Radziwiłłów birżańskich nad Cerkwią prawosławną w Księstwie Słuckim w XVII w., NERITON, Warszawa
  • Kowalski M., 2007, Księstwa w przestrzeni politycznej I Rzeczpospolitej, [w:] I. Kiniorska, S. Sala (red.), Rola geografii społeczno-ekonomicznej w badaniach regionalnych, Instytut Geografii AŚ, PTG, Kielce, 2007, s. 177-186.