Kurt Wallander
Kurt Wallander – postać fikcyjna, prowincjonalny policjant śledczy z Ystad, główny bohater szwedzkiej serii powieści kryminalnych Henninga Mankella oraz ich kilku adaptacji filmowych.
Rys postaci edytuj
Urodził się 30 stycznia 1948 roku[1]. W 1967 roku wstąpił do akademii policyjnej[2].
Mieszka sam, przy ulicy Mariagatan w Ystad, w Szwecji. Z byłą żoną Moną ma córkę Lindę, urodzoną w 1971 roku. Z usposobienia jest melancholikiem, nie ma wielu przyjaciół, większość czasu poświęca pracy. Jego życiowe motto stanowią słowa biblijnego Koheleta: Jest czas rodzenia i czas umierania. Komisarz obrał sobie to zdanie jako "prywatne zaklęcie", po tym gdy został pchnięty nożem na początku swojej kariery zawodowej[3]. Matka Wallandera zmarła, jego stosunki z ojcem są skomplikowane, pełne napięć (między innymi z tego powodu, że ojciec nigdy nie zaakceptował wyboru policyjnej kariery syna).
Wallander to bohater dynamiczny. Mankell tak charakteryzuje szwedzkiego policjanta:
Jedną ze szczególnych cech Wallandera jest to, że stale się zmienia. W ten sposób różni się od wielu tzw. bohaterów, którzy są identyczni na pierwszej i na tysięcznej stronie książki. Ja takich książek nie lubię. Interesują mnie osoby, które się zmieniają. Nikt z nas nie będzie jutro taki sam[4].
Kurt przechodzi kryzys wieku średniego, ma kłopoty ze zdrowiem (śmieciowe jedzenie > nadwaga > cukrzyca), po zabiciu człowieka w obronie własnej podczas akcji popada w alkoholizm i depresję. Zdecydowany jest nawet – po 25 latach – rzucić pracę w policji, wraca jednak po dwóch latach kryzysu psychicznego[5]. Zmienia się też jego życie uczuciowe. Tuż po rozwodzie tęskni do żony, licząc na jej powrót. Później zaleca się nieporadnie i bez powodzenia do prokurator Anette Brolin. Podczas śledztwa na Łotwie (Psy z Rygi) poznaje wdowę po policjancie, Baibę Liepę, w której zakochuje się z wzajemnością. Prowadzi z nią długą korespondencję i ma nadzieję na trwały związek. Okazuje się, że jego nadzieje są płonne.
Powieści z Kurtem Wallanderem edytuj
Henning Mankell uczynił Wallandera protagonistą dziesięciu policyjnych powieści:[4]
- 1991: Morderca bez twarzy (Mördare utan ansikte, polskie wydanie 2004)
- 1992: Psy z Rygi (Hundarna i Riga, polskie wydanie 2006)
- 1993: Biała lwica (Den vita lejoninnan, polskie wydanie 2005)
- 1994: Mężczyzna, który się uśmiechał (Mannen som log, polskie wydanie 2007)
- 1995: Fałszywy trop (Villospår, polskie wydanie 2002)
- 1996: Piąta kobieta (Den femte kvinnan, polskie wydanie 2005)
- 1997: O krok (Steget efter, polskie wydanie 2006)
- 1998: Zapora (Brandvägg, polskie wydanie 2008)
- 2009: Niespokojny człowiek (Den orolige mannen, polskie wydanie 2010)
- 2013: Ręka (Handen, polskie wydanie 2013)[6] Oryginalne wydanie niderlandzkie 2004.
oraz tomu opowiadań Piramida z 1999 (w Polsce wydane w trzech tomach w 2011: Cios/Szczelina, Mężczyzna na plaży/Śmierć fotografa i Piramida, a potem w jednym tomie jako Piramida).
Ponadto Linda Wallander, córka komisarza, pojawiająca się w powieściach z tego cyklu, jest główną bohaterką wydanej w 2002 r. książki pt. Innan frosten (Nim nadejdzie mróz, 2012). Kurt Wallander pojawia się tu jako postać drugoplanowa.
Kurt Wallander w filmach edytuj
W rolę Wallandera wcieliło się dotąd sześciu aktorów[7]:
- Krister Henriksson w 26-odcinkowym szwedzkim serialu telewizyjnym Wallander nakręconym w latach 2005–2009, emitowanym w Polsce po raz pierwszy w latach 2008–2009 w głównym kanale Polsatu (pierwszy odcinek wyemitowano 24 lutego 2008)[8]
- Rolf Lassgård w 10-odcinkowej serii filmów telewizyjnych Wallander nakręconej w latach 1994–2007; w tej serii również Gustaf Skarsgård jako młody Kurt Wallander w odcinku pt. Pyramiden
- Kenneth Branagh w brytyjskiej serii filmów Wallander, której produkcja rozpoczęła się w 2008 r.
- Lennart Jähkel w szwedzkim 8-odcinkowym serialu telewizyjnym pt. Talismanen zrealizowanym w 2003 r.
- Adam Pålsson w brytyjskim 6-odcinkowym serialu pt. Młody Wallander (emisja pierwszego odcinka 3 września 2020 r. na platformie Netflix).
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Data na podstawie Mordercy bez twarzy, gdzie pod koniec powieści, pojawia się informacja, że 30 stycznia Kurt Wallander skończył czterdzieści trzy lata. W powieści jest rok 1991.
- ↑ H. Mankell, Psy z Rygi, przeł. Grażyna Ludvigsson, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2006, s. 42, ISBN 83-7414-227-8.
- ↑ Tenże, Zapora, wyd. III, przeł. Irena Kowadło-Przedmojska, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2012, s. 177, ISBN 978-83-7414-988-4.
- ↑ a b Opis cyklu powieści z Kurtem Wallanderem na oficjalnej, polskiej stronie autora, dostęp 2009-01-19
- ↑ H. Mankell, Mężczyzna, który się uśmiechał, wyd. II, przeł. Irena Kowadło-Przedmojska, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2008, passim, ISBN 978-83-7414-516-9.
- ↑ Pierwotnie dystrybuowana tylko w Holandii nowela z 2004 pt. Het Graf (Händelse om hösten), ponownie wydana w 2013 jako Handen.
- ↑ Lista filmów z postacią Kurta Wallandera w serwisie IMDb.com. imdb.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-09)]., dostęp 2009-01-19
- ↑ Wallander coraz bliższy, notatka w serwisie Wirtualna Polska, 2008-02-22. ksiazki.wp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-26)]., dostęp 2009-02-19
Linki zewnętrzne edytuj
- Strona poświęcona kryminałom Mankella. inspector-wallander.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-07-08)]. (ang.)
- ↑ Young Wallander. Młody Wallander. IMDb. [dostęp 2020-08-21].