Leonard Skierski
Leonard Kazimierz[1] Skierski (ur. 26 kwietnia 1866 w Stopnicy, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – generał-major Armii Imperium Rosyjskiego i generał dywizji Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
| |
 generał dywizji
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Leonard Kazimierz Skierski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
26 kwietnia 1866 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
7 Dywizja Piechoty |
| Stanowiska |
d-ca dywizji piechoty |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
                  
| |
Życiorys edytuj
Leonard Kazimierz Skierski urodził się 26 kwietnia 1866 w Stopnicy, w starej rodzinie szlacheckiej herbu Puchała, wyznania kalwińskiego (ewangelicko-reformowanego) jako syn Henryka Skierskiego i Heleny z Hassmanów. Jego młodszy brat Stefan Skierski (1873–1948) był pastorem i wieloletnim superintendentem (biskupem) Kościoła Ewangelicko-Reformowanego.
Uczył się w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach[2]. W związku z wyznaniem ewangelickim, nie dotyczyło go ograniczenie imperatorskie o ograniczeniu służby w armii carskiej Polaków wyznania katolickiego, wstąpił ochotniczo do wojska. Ukończył Woroneski Korpus Kadetów i Michajłowską Szkołę Artyleryjską w Petersburgu w 1887. Mianowany do stopnia oficerskiego w 1888 w 3 Brygadzie Artylerii Gwardii. W 1906 awansował na pułkownika artylerii.
W początkach I wojny światowej dowodził II dywizjonem 3 Brygady Artylerii Gwardii. 11 lutego 1915 został awansowany na generała majora ze starszeństwem z dniem 29 września 1914. Od 10 marca 1915 dowodził VII Brygadą Artylerii. Następnie był szefem sztabu XXI Korpusu Armijnego. 28 kwietnia 1917 został inspektorem artylerii V Korpusu Armijnego. Po wybuchu rewolucji lutowej 1917 zorganizował w 5 Korpusie Stowarzyszenie Żołnierzy Polaków, z zamiarem tworzenia IV Korpusu Polskiego w Rosji. Był aresztowany przez bolszewików, ale udało mu się zbiec na Ukrainę, gdzie wstąpił do II Korpusu Polskiego w Rosji generała Eugeniusza de Henning-Michaelisa. Po rozbrojeniu Korpusu przez wojska austro-węgierskie, Skierski uniknął aresztu i walczył w oddziałach „białych”.
15 maja 1919 został mianowany dowódcą 7 Dywizji Piechoty[3], a 20 maja 1919 został oficjalnie przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia generała podporucznika i starszeństwa z dniem 29 września 1914 roku[4]. 25 lipca 1919 został zwolniony z czynnej służby i zaliczony do I Rezerwy. 26 sierpnia 1919 został ponownie powołany do czynnej służby w Wojsku Polskim i przydzielony do armii generała Hallera[5]. Absolwent IV kursu w Centrum Studiów Artyleryjskich w Warszawie.
W 1920, w czasie wojny polsko-bolszewickiej, w trakcie działań pościgowych, rozpoczętych pod stolicą po Bitwie Warszawskiej, dowodził 4 Armią. Kierowany przez niego związek operacyjny i 2 Armia gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, 25 września zdobyły Grodno i rozbiły siły bolszewickie w jego rejonie. Przypieczętowało to sukces operacji niemeńskiej[6].
20 września 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu generała podporucznika, „w artylerii z grupy b. Korpusów Wschodnich i b. armii rosyjskiej”[7].
28 lutego 1921 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu generała porucznika, „w artylerii z grupy b. Korpusów Wschodnich i b. armii rosyjskiej”[8]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z dnia 1 czerwca 1919 w korpusie generałów[9].
W dniach przewrotu majowego 1926 opowiedział się po stronie J. Piłsudskiego, aresztowany przez zwolenników rządu. Zwolniony, potem faworyzowany przez piłsudczyków. Był m.in.:
- dowódcą 7 Dywizji Piechoty V – VII 1919 w powstaniu śląskim,
- dowódcą 1 Dywizji Strzelców Polskich armii Hallera VII – IX 1919, walczył na Wołyniu,
- dowódcą 13 Dywizji Piechoty, IX – XII 1919,
- dowódcą 4 Dywizji Piechoty, XII 1919 – V 1920, udział w wyprawie kijowskiej,
- dowódca Grupy Operacyjnej V – VII 1920, w wojnie polsko-bolszewickiej,
- dowódcą 4 Armii VII 1920 – II 1921, udział w bitwie o Warszawę i kontruderzeniu Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej, 4 Armia w walkach osiągnęła rz. Słucz na Wołyniu. Za walki odznaczony Virtuti Militari drugiej klasy,
- inspektorem Armii nr III w Toruniu, II 1921 – X 1926,
- inspektorem armii w Warszawie, X 1926 – XII 1931.
Z dniem 31 grudnia 1931 został przeniesiony w stan spoczynku[10].
Na emeryturze osiadł w Warszawie. Działał w stowarzyszeniach Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polsce. W 1936 został wybrany przewodniczącym Synodu Kościoła. W chwili agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 przebywał gościnnie z żoną Natalią i płk. Rajmundem Brzozowskim u generała Stanisława Sołłohuba-Dowoyno w majątku Ziołowo w powiecie kobryńskim[11][12]. 20 września gen. Sołłohub-Dowoyno został zastrzelony przez funkcjonariusza NKWD na oczach swej rodziny, a gen. Skierskiego aresztowano jak stał, nie pozwalając mu zabrać nawet płaszcza, po czym osadzono w więzieniu NKWD w Kobryniu[13][14]. 15 października 1939 przewieziono go do obozu w Starobielsku, a następnie w 1940 zamordowano w siedzibie NKWD w Charkowie.
Generał Leonard Skierski był najprawdopodobniej najstarszym polskim jeńcem zamordowanym w ramach zbrodni katyńskiej. Pochowany został na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie[15].
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 roku został awansowany pośmiertnie do stopnia generała broni[16]. Awans został ogłoszony w dniu 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Życie prywatne edytuj
Od 1908 żonaty z Natalią z d. Goryn wyznania prawosławnego. Ich małżeństwo było bezdzietne, ale Leonard adoptował jej syna z pierwszego małżeństwa Waleriana (ur. 1909)[17]
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Komandorski Orderu Virtuti Militari nr 13[18][17]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 81 (1921)[17][19]
- Wstęga Wielka Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938)[20]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (7 listopada 1925)[21][22]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[23]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz pierwszy w 1921)[24][17]
- Złoty Krzyż Zasługi (17 marca 1930)[17][25]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[18]
- Odznaka Honorowa Polskiego Czerwonego Krzyża I klasy[18]
- Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
- Odznaka pamiątkowa 37 pułku piechoty Ziemi Łęczyckiej (1931)[26]
- Krzyż Wielki Orderu św. Sawy (Jugosławia, 1926)[18][27]
- Wielki Oficer Orderu św. Sawy (Jugosławia)[18]
- Wielki Oficer Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja, 1926)[18][28]
- Wielki Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja, 1929)[29][18]
- Komandor Orderu Legii Honorowej (Francja, 1921)[17][18][30]
- Order św. Stanisława z Mieczami I klasy (Imperium Rosyjskie, 30 kwietnia 1915)
- Order św. Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie, 1904)
- Order św. Anny II klasy (Imperium Rosyjskie, 1906)
- Order św. Włodzimierza z Mieczami II klasy (Imperium Rosyjskie, 26 marca 1916)
- Order św. Włodzimierza z Mieczami III klasy (Imperium Rosyjskie, dwukrotnie: 1913 i 3 stycznia 1915)
Upamiętnienie edytuj
15 sierpnia 2014, w 94. rocznicę bitwy warszawskiej, na Cmentarzu Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie została odsłonięta tablica upamiętniająca ośmiu dowódców polskich oddziałów uczestniczących w walkach, którzy w 1940 zostali ofiarami zbrodni katyńskiej; upamiętnieni zostali gen. dyw. Stanisław Haller, gen. dyw. Henryk Minkiewicz, gen. dyw. Leonard Skierski, gen. bryg. Bronisław Bohaterewicz, gen. bryg. Kazimierz Orlik-Łukoski, gen. bryg. Mieczysław Smorawiński, płk dypl. Stefan Kossecki, ppłk Wilhelm Kasprzykiewicz[31][32].
Przypisy edytuj
- ↑ W źródle rosyjskim wskazanym w sekcji "Linki zewnętrzne" jako drugie imię jest podany "Wilhelm".
- ↑ A. Massalski, J. Szczepański, Słownik biograficzny zasłużonych nauczycieli i wychowanków. I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, Kielce 2010, s. 112.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 60 z 31 maja 1919 roku, poz. 1905.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 59 z 29 maja 1919 roku, poz. 1869.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych nr 90 z 25 września 1919 roku, poz. 3297.
- ↑ Piotr Szubarczyk: Operacja niemeńska. naszdziennik.pl, 26 września 2013. [dostęp 2013-09-26].
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 29 września 1920 roku, poz. 858.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 19 marca 1921 roku, poz. 317.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego M.S.Wojsk. nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 3, 870.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 247.
- ↑ Archiwum Andrzeja Słowickiego, pasierbowanego wnuka gen. Stanisława Dowoyno-Sołłohuba. Frankfurt nad Menem
- ↑ Mieczysław Bielski: Generałowie Odrodzonej Rzeczypospolitej. Tom II. Toruń: Oficyna Wydawnicza Turpress, 1996, s. 130. ISBN 83-86781-08-4.
- ↑ Archiwum Andrzeja Słowickiego, pasierbowanego wnuka generała Stanisława Dowoyno-Sołłohuba. Frankfurt nad Menem.
- ↑ Stanisław Bielski: Generałowie Odrodzonej Rzeczypospolitej. Tom II. Toruń: Oficyna Wydawnicza – Turpress, 1996, s. 130. ISBN 83-86781-08-4.
- ↑ Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Warszawa 2003, s. 488.
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885
- ↑ a b c d e f Polak (red.) 1991 ↓, s. 132.
- ↑ a b c d e f g h Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 670.
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2763 z 15 marca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 13 poz. 409)
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za wybitne zasługi na polu pracy społecznej” .
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1081 „za wybitne zasługi na polu organizacji i wyszkolenia armji”.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 123 z 20 listopada 1925 roku, s. 661.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 20.
- ↑ „Za męstwo okazane w walce z nieprzyjacielem w obronie Ojczyzny”; Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1863 z 28 lipca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. nr 31, poz. 1298)
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
- ↑ Święto 37 P. P. Ziemi Łęczyckiej w Kutnie. „Wiarus”. Nr 40, s. 863, 4 października 1931. Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta RP G.M.I.L. 6094/1926 z 23 marca 1926 Dziennik Personalny z 1926 r. nr 16, s. 106
- ↑ Zarządzenie Prezydenta RP G.M.I.L. 3149/1926 z 30 stycznia 1926 Dziennik Personalny z 1926 r. nr 12, s. 70
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 19 z 12 grudnia 1929 roku, s. 360.
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1717 z 28 maja 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. nr 29, poz. 1208)
- ↑ Odsłonięcie w Ossowie popiersi gen. Andrzeja Błasika i abp. Mirona Chodakowskiego. blogpress.pl/, 18 sierpnia 2015. [dostęp 2015-03-04].
- ↑ Piotr Czartoryski-Sziler. naszdziennik.pl/, 16 sierpnia 2015. [dostęp 2015-03-04].
Bibliografia edytuj
- Jadwiga Szulc, Eugeniusz Szulc: Cmentarz ewangelicko-reformowany w Warszawie. Warszawa: PIW, 1989. ISBN 83-06-01759-5.
- T. Kryska Karski S. Żurakowski: Generałowie Polski Niepodległej, wyd. Editions Spotkania, Warszawa 1991.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
- Henryk P. Kosk: Generalicja polska, t. 2, wyd. Oficyna Wydawnicza „Ajaks” Pruszków 2001, ISBN 83-87103-81-0.
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003. s. 488. [dostęp 2014-12-06].
- Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914–1939. Leonard Skierski. officersdatabase.appspot.com. [dostęp 2014-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 grudnia 2014)].
- Leonard Skierski. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 grudnia 2014)].