Listerioza, dawniej też listereloza[1] (łac. listeriosis) – bakteryjna choroba zakaźna, diagnozowana u ludzi i zwierząt. Wywołują ją bakterie Listeria monocytogenes (Gram-dodatnie pałeczki), które charakteryzują się szerokim rozpowszechnieniem w środowisku naturalnym, szybkim wzrostem i znaczną liczbą gatunków.

Listerioza
Listeriosis
Klasyfikacje
ICD-10

A32.9

Listeria monocytogenes

Oprócz ludzi chorują: owce, świnie, bydło, konie, zające, króliki, kury, świnki morskie, szynszyle.

Znanych jest obecnie 13 odmian serologicznych gatunku Listeria monocytogenes patogennego dla człowieka. Inne gatunki bakterii rodzaju Listeria nie mają istotnego znaczenia w wywoływaniu choroby u ludzi.

Epidemiologia edytuj

Rezerwuarem bakterii są zwierzęta, dlatego chorobę określa się mianem zoonozy. Zakażenia u ludzi wywoływane są najczęściej przez żywność zawierającą bakterie L. monocytogenes (nabiał, surowe owoce i warzywa oraz mięso). W 2005 roku w Polsce zanotowano 22 zachorowania na listeriozę[2]. Najczęściej chorują osoby z grupy ryzyka: kobiety w ciąży, noworodki, ludzie starsi i osoby z upośledzeniem odporności. Zakażenie L. monocytogenes należy do grupy zakażeń oportunistycznych.

Przebieg choroby edytuj

Okres wylęgania choroby wynosi od kilku dni do trzech miesięcy. Jej przebieg może być ciężki i prowadzić do śmierci.

Objawy w okresie noworodkowym:

Objawy w późniejszym okresie życia:

  • objawy grypopodobne
  • wymioty
  • biegunka
  • posocznica
  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

Zakażenie może być bezpośrednią przyczyną poronień u kobiet. Powoduje niepłodność, nieprawidłowy przebieg ciąży, powstawanie u noworodków wad rozwojowych.

Diagnostyka edytuj

 
Hodowla Listeria monocytogenes

Chorobę u ludzi rozpoznaje się na podstawie objawów klinicznych oraz badań diagnostycznych (np. posiew, PCR), które wykażą obecność Listeria monocytogenes we krwi, płynie mózgowo-rdzeniowym, wydzielinie z pochwy, stolcu, smółce u noworodków lub innym materiale.

Leczenie edytuj

Jedyną metodą leczenia jest antybiotykoterapia. Stosuje się amoksycylinę z aminoglikozydem, kotrimoksazol, makrolidy.

Zapobieganie edytuj

Podstawą profilaktyki jest przestrzeganie zasad higieny. Osoby z obniżoną odpornością nie powinny spożywać produktów wytworzonych z surowego mleka.

Przypisy edytuj

  1. Egon Müller, Poradnik weterynaryjny dla rolników, Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1974
  2. Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce – Państwowy Zakład Higieny. [dostęp 2007-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)].

Bibliografia edytuj