Młoty (powiat kłodzki)
Młoty – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka.
| wieś | |
 Ośrodek wypoczynkowy AMW w Młotach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
460-520[2] m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
61[3] |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
57-516[4] |
| Tablice rejestracyjne |
DKL |
| SIMC |
0851436 |
Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
 50°18′08″N 16°32′16″E/50,302222 16,537778[1]
| |
Położenie edytuj
Młoty to wieś łańcuchowa leżąca w wąskiej dolinie na zachód od Bystrzycy Kłodzkiej, przy drodze do Lasówki, na wysokości około 460-520 m n.p.m.[2] Przez miejscowość przepływa niewielka rzeka Bystrzyca Łomnicka, dopływ Nysy Kłodzkiej[2].
Podział administracyjny edytuj
W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Młoty, po jej zniesieniu w gromadzie Nowa Bystrzyca. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Historia edytuj
Młoty powstały w XVI wieku w związku z eksploatacją i przerobem okolicznych rud żelaza[5]. Do 1684 roku wieś należała do królewszczyzny, a następnie między innymi do rodziny von Althannów[5]. W XVIII wieku Młoty stały się wsią rolniczą, a następnie małym ośrodkiem turystycznym[5]. W 1835 we wsi istniał młyn wodny i tartak, później także: kamieniołom piaskowca, wytwórnia kołków szewskich i fabryka gwoździ[5]. W połowie XIX wieku powstała tam również gospoda kilka kolejnych drobnych zakładów przemysłowych[2]. Po roku 1945 ze wszystkich tych zakładów krótko działał jedynie tartak, reszta upadła. Wieś znacznie wyludniła się do czego przyczynił się upadek lokalnego przemysłu i niedostatek gruntów uprawnych[2]. Obecnie Młoty są niewielką wsią rolnicza[2].
Elektrownia wodna edytuj
W 1972 w Młotach rozpoczęto planowaną od 1968[6] budowę elektrowni szczytowo-pompowej[5]. Inwestycja została przerwana w 1982 roku z powodu braku środków i malejącego zapotrzebowania na energię[5]. Wewnątrz Zamkowej Kopy wydrążono sztolnie (nadal istnieją) mające łączyć dwa zbiorniki z turbinami tłoczącymi wodę[7][5][8]; sam szczyt miał zostać ścięty o 30 m[6]. W założeniu miała to być wówczas jedna z największych (druga po Żarnowcu[9]) w Polsce elektrowni szczytowo-pompowych (o mocy 750MW[10][11], pojemności energetycznej 3,5[12]-4[13] GWh). Dolina Bystrzycy miała zostać przegrodzona zaporą betonową o rozpiętości w koronie 240 m[14], wysokości 81,5 m, z czego 20 metrów miało być zagłębionych w podłożu. Dolina uległaby zalaniu tworząc jezioro zaporowe o długości ok. 2,5 km i szerokości 400-800 m, pojemności użytkowej 6,3 mln m³. W Zamkowej Kopie miał powstać częściowo wykuty w skale zbiornik o głębokości 22 m i pojemności 6 mln m³, połączony z leżącym o ok. 300 m niżej jeziorem i elektrownią trzema nitkami derywacyjnymi. Zespół trzech turbin miał w czasie niskiego zużycia (nadprodukcji) energii w kraju (dawniej nocą, obecnie szczególnie podczas słonecznej lub wietrznej pogody i wydajnej pracy OZE) tłoczyć wodę do górnego zbiornika, aby potem w czasie dużego zapotrzebowania na energię elektryczną spływająca woda poruszała trzy generatory o mocy 250 MW każdy, wytwarzając w ciągu doby ok. 330 MWh energii elektrycznej[15].
Od około 2020 roku rząd Mateusza Morawieckiego podjął pomysł kontynuowania budowy tej elektrowni[10][11], będącej obecnie własnością EDF. Miejscowe władze stoją na gruncie konieczności jak najszybszego podjęcia decyzji w tej sprawie[16][17], wobec nierozwiązanych od wielu dziesięcioleci dylematów rozwoju gminy, w tym ewentualnej konieczności wysiedleń, odtwarzania zdekapitalizowanej infrastruktury technicznej lub przeznaczenia obszarów wsi na inne cele w przypadku rezygnacji z inwestycji.
Szlaki turystyczne edytuj
Przez Młoty przechodzi szlak turystyczny[18]:
zielony Gorzanów - Stara Łomnica - Huta - Młoty - Spalona - Schronisko PTTK „Jagodna” - Bystrzyca Kłodzka.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 81402
- ↑ a b c d e f Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, s. XXX. ISBN 83-7005-340-8.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 798 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e f g Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 379, 380. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ a b Pożegnanie z elektrownią w Młotach?
- ↑ W Młotach będzie elektrownia
- ↑ Edward Kowalski, Marek Rotkegel, Stanisław Stałęga: Uwarunkowania geologiczno-inżynierskie wznowienia budowy elektrowni szczytowo-pompowej "Młoty" koło Bystrzycy Kłodzkiej. bibliotekanauki.pl, 2008. [dostęp 2022-08-04].
- ↑ Porównaj w Elektrownie szczytowe w Polsce.
- ↑ a b Dariusz Ciepiela: PGE rozważa dokończenie budowy elektrowni za 4 mld zł. wnp.pl, 2021-05-06. [dostęp 2022-08-04].
- ↑ a b Elektrownia Młoty jednak powstanie? PGE przeprowadza analizę prawną. money.pl, 2021-05-06. [dostęp 2022-08-04].
- ↑ Karol Kołtowski: Nowa elektrownia szczytowo-pompowa. Wznowią prace po 33 latach. gadzetomania.pl, 2022-01-18. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Tomasz Elżbieciak: Elektrownie szczytowo-pompowe coraz pilniej potrzebne. WysokieNapiecie.pl, 2022-06-27. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Zespół ekspercki ds. budowy ESP: Rola elektrowni szczytowo-pompowych w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym: uwarunkowania i kierunki rozwoju - Raport. gov.pl, 2022-07-30. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 147
- ↑ Powraca budowa hydroelektrowni Młoty. dkl24.pl, 2020-06-26. [dostęp 2021-10-21].
- ↑ Maciej Maciejewski: Co z tymi Młotami?. wroclaw.tvp.pl, 2012-04-01. [dostęp 2021-10-21].
- ↑ Mapa szlaków turystycznych. [dostęp 2018-03-24].
Bibliografia edytuj
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-340-8.
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak, Iwona Chomiak, Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625.