Mantowate
Mantowate[2], diabły morskie[2] (Mobulinae) – podrodzina morskich ryb orleniokształtnych z rodziny orleniowatych (Myliobatidae), czasami podnoszona do rangi rodziny Mobulidae[1]. Zaliczane do niej gatunki są jedynymi kręgowcami o 3 parach funkcjonalnych kończyn[3]. W zapisie kopalnym znane są z późnej kredy. Mają niewielkie znaczenie gospodarcze.
| Mobulinae[1] | |||
| Gill, 1893 | |||
| Okres istnienia: kreda późna–dziś | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| (bez rangi) | płaszczki | ||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
mantowate | ||
| Synonimy | |||
| |||
Występowanie edytuj
Występują w tropikalnych i umiarkowanie ciepłych wodach oceanicznych, zwykle w strefie pelagialnej oraz w pobliżu raf koralowych. Najliczniej spotykane w pobliżu Ameryki. Żywią się planktonem i małymi rybami żyjącymi gromadnie[2].
Budowa edytuj
Są to bardzo duże płaszczki. Największe osobniki osiągają ponad 6 m szerokości i masę 1360 kg[3]. Ich silnie spłaszczone ciało ma kształt szerokiego dysku, zbliżonego do rombu. Głowa szeroka z dobrze rozwiniętymi długimi płetwami tzw. głowowymi, które wyodrębniły się z przedniej części płetw piersiowych i służą do nagarniania pokarmu w stronę otworu gębowego[3]. Oczy położone po bokach głowy u nasady płetw głowowych. Płetwy piersiowe bardzo szerokie, podobne do skrzydeł, dorastające nawet do 9 m szerokości. Ogon krótki, biczowaty, zwykle bez kolca. Brak płetwy ogonowej.
Biologia edytuj
Żerują w toni wodnej. Pływają samotnie lub w parach wykonując skoki ponad powierzchnię wody.
Mantowate są rybami żyworodnymi. Samica rodzi jednorazowo tylko jedno młode. Jego masa wynosi około 20 kg przy długości ciała około 1 m[2].
Systematyka edytuj
Przez wielu ichtiologów mantowate klasyfikowane są w randze podrodziny Mobulinae w obrębie orleniowatych (Myliobatidae)[3][4]. Pomimo wielu badań i rosnącego zainteresowania biologią tych ryb istnieje wiele sprzeczności w opisach poszczególnych gatunków.
Rodzaje i gatunki[5]:
U gatunków z rodzaju Manta otwór gębowy znajduje się w położeniu końcowym, u Mobula – w dolnym.
- Manta Bancroft, 1829
- Mobula Rafinesque, 1810, syn. Cephaloptera Cuvier, 1816
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Mobulinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
- ↑ a b c d Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
- ↑ Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Jon David Fong, SPECIES BY FAMILY/SUBFAMILY, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 7 sierpnia 2012 [dostęp 2012-09-15] (ang.).
- ↑ Marshall et al. Redescription of the genus Manta with resurrection of Manta alfredi (Krefft, 1868) (Chondrichthyes; Myliobatoidei; Mobulidae). „Zootaxa”. 2301, s. 1–28, 2009. (ang.).
- ↑ Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
- ↑ Stanislav Frank: Wielki atlas ryb. Przekład: Henryk Szelęgiewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974.
- ↑ Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.