Maria Schneider (aktorka)

aktorka francuska

Maria-Hélène Schneider (ur. 27 marca 1952[1] w Paryżu[2], zm. 3 lutego 2011[3] w Paryżu[4]) – francuska aktorka, znana przede wszystkim z roli Jeanne w filmie Bertolucciego Ostatnie tango w Paryżu (1972)[5] z Marlonem Brando. Laureatka nagrody Cezara, wyróżniona nagrodą Special David podczas David di Donatello Awards w 1973[6].

Maria Schneider
Ilustracja
Maria Schneider / Créteil Films de Femmes Festival / Paris (2001)
Imię i nazwisko

Marie Christine Gélin

Data i miejsce urodzenia

27 marca 1952
Paryż

Data i miejsce śmierci

3 lutego 2011
Paryż

Zawód

aktorka

Lata aktywności

1969–2008

Życiorys edytuj

Wczesne lata edytuj

Urodziła się w Paryżu jako córka rumuńskiej modelki Marie-Christine Schneider, która prowadziła księgarnię w Paryżu[7], i aktora Daniela Yvesa Alfreda Gélina (ur. 19 maja 1921 w Angers, zm. 29 listopada 2002 w Paryżu)[8][9][10]. Gélin był żonaty z aktorką i producentką Danièle Delorme, podczas swojego romansu z Marie-Christine Schneider. Nigdy nie uznał Schneider jako swojej córki[11].

Wychowywana była przez matkę w pobliżu granicy Francji z Niemcami; spotkała swego ojca tylko trzy razy. Jako nastolatka uwielbiała filmy, cztery razy w tygodniu chodziła do kina. W wieku piętnastu lat porzuciła szkołę i po kłótni z matką odeszła z domu. Zamieszkała w Paryżu, gdzie podjęła pracę jako modelka[12]. Poznała Brigitte Bardot, która znała jej ojca. Bardot zaoferowała Schneider pokój w swoim domu. Poprzez Bardot, Schneider poznała ludzi w branży filmowej i William Morris Agency[13].

Początek kariery edytuj

Mając 17 lat zadebiutowała na dużym ekranie w dramacie Terence’a Younga Świąteczna choinka (L’arbre de Noël, 1969) z udziałem Williama Holdena, Bourvila i Virny Lisi oraz komedii Les femmes (1969) u boku Brigitte Bardot, Jeana-Pierre’a Marielle, Anny Duperey i Maurice’a Roneta. Rok później wystąpiła w melodramacie Madly (1970) z Alainem Delonem, Mireille Darc i Valentiną Cortese.

Ostatnie tango w Paryżu edytuj

Schneider zyskała międzynarodowy rozgłos, gdy w wieku 19 lat zagrała postać w erotycznym i kontrowersyjnym dramacie Bernarda Bertolucciego Ostatnie tango w Paryżu (Ultimo tango a Parigi, 1972)[14]. Film przyniósł jej prestiżową włoską nagrodę filmową David di Donatello. W czasie kręcenia filmu Schneider nie została poinformowana, że weźmie udział w scenie gwałtu analnego. Bertolucci i grający główną rolę 48-letni wtedy Marlon Brando, wpadli na pomysł ten przy śniadaniu. Inspiracją do brutalnej sceny miała być bagietka i masło. Niczego nieświadoma, początkująca aktorka została zaskoczona sceną gwałtu analnego przy użyciu masła, która nie była zawarta w scenariuszu. Nie wiedziała wtedy, że nie ma obowiązku brania udziału w czymś, co sprawiało jej przykrość jako aktorce, a nie bohaterce. W wywiadzie z 2007 roku udzielonym „Daily Mail” wyznała, że na planie filmu czuła się zgwałcona przez Brando, a doświadczenie współpracy z Bertoluccim doprowadziło do jej problemów psychicznych[15].

Dalsza kariera edytuj

Kolejnym ważnym filmem w karierze Schneider był dramat Michelangela Antonioniego Zawód: Reporter (Professione: reporter, 1975), w którym zagrała u boku Jacka Nicholsona. Po złych doświadczeniach z pracy na planie Ostatniego tanga w Paryżu Schneider odmówiła rozebrania się przed kamerą, więc gdy zaproponowano jej główną rolę w kontrowersyjnym filmie Kaligula (1978), odpowiedziała, że „jest aktorką, a nie prostytutką”. Otrzymała potem kolejne propozycje filmowe, m.in. w Niemczech w Zwyczajnym żigolo (Schöner Gigolo, armer Gigolo, 1979) z Davidem Bowie i Marlene Dietrich. Była nominowana do Cezara dla najlepszej aktorki drugoplanowej za rolę Maloup w dramacie Daniela Duval Uniki (La dérobade, 1979) z Miou-Miou. Na planie jugosłowiańsko-francuskego filmu Sezon pokoju w Paryżu (Sezona mira u Parizu, 1981) spotkała się ze swoim ojcem, Danielem Gélinem.

Grywała potem w produkcjach realizowanych we Francji i we Włoszech, m.in. w: komediodramacie Jacques’a Rivette Merry-Go-Round (1981) z Joe Dallesandro; dramacie biograficznym Cyrila Collarda Dzikie noce (Les nuits fauves, 1992) o tematyce AIDS; adaptacji słynnego dzieła literackiego Charlotte Brontë Jane Eyre (1996) w reżyserii Franco Zeffirelliego z Williamem Hurtem i Charlotte Gainsbourg. Ostatni jej występ przed kamerą miał miejsce w komediodramacie Klient (La Cliente, 2008) z Nathalie Baye.

1 czerwca 2010 roku we Francji otrzymała Order Sztuki i Literatury.

Życie prywatne edytuj

Sukces, jaki odniosła, zaskoczył ją i negatywnie wpłynął na jej psychikę. Borykała się z uzależnieniem od alkoholu i narkotyków, kokainy, LSD i heroiny, co doprowadziło do próby samobójstwa. W 1974 zdeklarowała się jako osoba biseksualna[16][17], co stało się częstym tematem dla tabloidów. W 1975 roku Schneider dobrowolnie zobowiązała się do leczenia w klinice psychiatrycznej w Rzymie, aby spędzić czas ze swoją kochanką, fotografką Joan Townsend[18].

Zmarła 3 lutego 2011 w Paryżu na raka w wieku 58 lat[19][20][21][22].

Przypisy edytuj

  1. Maria Schneider. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-12-06]. (ang.).
  2. Maria Schneider (27 de Março de 1952). Filmow. [dostęp 2016-12-06]. (port.).
  3. Maria Schneider. AlloCiné. [dostęp 2016-12-06]. (fr.).
  4. Maria Schneider – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-12-06]. (rum.).
  5. In Memoriam: Maria Schneider. The New Yorker. [dostęp 2016-12-06]. (ang.).
  6. Maria Schneider. MYmovies.it. [dostęp 2016-12-06]. (wł.).
  7. Judy Klemesrud (1973-02-04): Maria Says Her ‘Tango’ Is Not; Movies. The New York Times. [dostęp 2016-12-06].
  8. Daniel Gélin w bazie Notable Names Database (ang.)
  9. Daniel Gélin (1921-2002). L’encinematheque. [dostęp 2016-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)]. (fr.).
  10. Daniel Gélin. Listal. [dostęp 2016-12-06]. (ang.).
  11. Maria Schneider. FDb.cz. [dostęp 2016-12-06]. (cz.).
  12. Maria Schneider. ČSFD.cz. [dostęp 2016-12-06]. (cz.).
  13. Maria Schneider. Telegraph. [dostęp 2016-12-06]. (ang.).
  14. Seth Kelley (2016-12-03): ‘Last Tango in Paris’ Rape Scene Was Not Consensual, Director Bernardo Bertolucci Admits. Variety. [dostęp 2016-12-06]. (ang.).
  15. Lina Das (2007-07-19): I felt raped by Brando. Daily Mail. [dostęp 2016-12-06]. (ang.).
  16. Boze Hadleigh, The Lavender Screen: The Gay and Lesbian Films, wyd. Rev. and updated, New York: Citadel Press, 2001, s. 81, ISBN 0-8065-2199-6, OCLC 48771186.
  17. Richard M Abrams, America Transformed: Sixty Years of Revolutionary Change, 1941-2001, Cambridge [England]: Cambridge University Press, 2006, s. 165–6, ISBN 0-521-86246-9, OCLC 64208230.
  18. Susannah Guthrie (2016-12-06): The tragic life of 'Last Tango in Paris’ star Maria Schneider. The New Daily. [dostęp 2016-12-06]. (ang.).
  19. Dennis McLellan (2011-02-04): Maria Schneider dies at 58; actress in 'Last Tango in Paris’ – latimes. Los Angeles Times. [dostęp 2016-12-06]. (ang.).
  20. Xan Brooks (2011-02-03): Maria Schneider dies aged 58. The Guardian. [dostęp 2016-12-06]. (ang.).
  21. William Grimes (2011-02-03): Maria Schneider, Brando’s Lover in 'Last Tango,' Dies at 58. The New York Times. [dostęp 2016-12-06]. (ang.).
  22. Peter Mikelbank (2011-02-03): Last Tango in Paris Star Maria Schneider Dies. People. [dostęp 2016-12-06]. (ang.).

Bibliografia edytuj