Mark Francis Brzezinski (ur. 7 kwietnia 1965) – amerykański prawnik i dyplomata pochodzenia polsko-czeskiego. Ambasador Stanów Zjednoczonych w Szwecji w latach 2011–2015, od 2022 ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce.

Mark Brzezinski
Ilustracja
Mark Brzezinski (2022)
Pełne imię i nazwisko

Mark Francis Brzezinski

Data i miejsce urodzenia

7 kwietnia 1965
Stany Zjednoczone

Ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce
Okres

od 19 stycznia 2022

Przynależność polityczna

Partia Demokratyczna

Poprzednik

Bix Aliu
(chargé d’affaires)

Ambasador Stanów Zjednoczonych w Szwecji
Okres

od 24 listopada 2011
do 1 lipca 2015

Przynależność polityczna

Partia Demokratyczna

Poprzednik

Matthew Barzun

Następca

Robert S. Gilchrist

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Zasługi RP Komandor I Klasy Orderu Gwiazdy Polarnej (1975–2022, Szwecja)

Życiorys edytuj

Syn polsko-amerykańskiego politologa Zbigniewa Brzezińskiego[1] i szwajcarskiej rzeźbiarki Emilie Beneš pochodzenia czeskiego, a także wnuk polskiego dyplomaty Tadeusza Brzezińskiego. Ukończył Dartmouth College, następnie University of Virginia School of Law w Charlottesville[2]. Uczestniczył w programie Fulbrighta, jako stypendysta przebywał w Polsce. Na Uniwersytecie Oksfordzkim obronił pracę doktorską[1] pt. Struggle for the Constitutionalism in Poland o przeobrażeniach konstytucyjnych w Polsce.

W administracji Billa Clintona[1] był w latach 1999–2001 doradcą do spraw Europy Wschodniej w Radzie Bezpieczeństwa Narodowego[3], za prezydentury George’a Busha prowadził prywatną praktykę i wykładał na Columbia University[1].

Kariera dyplomatyczna edytuj

Podczas kampanii wyborczej przed wyborami prezydenckimi w USA w 2008 był doradcą Baracka Obamy[1], a po jego zaprzysiężeniu na prezydenta był brany pod uwagę jako kandydat na ambasadora USA w Polsce[4]. W październiku 2011 został mianowany ambasadorem USA w Szwecji[5]. Pełnił tę funkcję do 2015.

W 2021, po wyborach prezydenckich w USA, desygnowany został na stanowisko ambasadora w Warszawie. Przez kilka miesięcy do objęcia tej funkcji dojść jednak nie mogło, ponieważ strona polska podnosiła, iż Mark Brzezinski jako syn Zbigniewa Brzezińskiego (Polaka z pochodzenia, który nigdy nie zrzekł się polskiego obywatelstwa) jest formalnie także obywatelem polskim i jako taki nie może być ambasadorem obcego państwa w Polsce. W lipcu 2021 próbowano znaleźć wyjście z tego pata, sięgając do umów międzynarodowych z czasów PRL o unikaniu podwójnego obywatelstwa krajów ówczesnego bloku wschodniego. 4 sierpnia 2021 Biały Dom ogłosił jego nominację na stanowisko ambasadora w Polsce[6], a 18 grudnia 2021 Senat Stanów Zjednoczonych zatwierdził jego wybór[7]. 19 stycznia 2022 został przez wiceprezydent Kamalę Haris zaprzysiężony na amerykańskiego ambasadora w Polsce[8]. 22 lutego 2022, podczas uroczystości w Belwederze, złożył listy uwierzytelniające na ręce prezydenta Andrzeja Dudy. Tym samym oficjalnie rozpoczął swoją misję dyplomatyczną w Polsce[9].

Zbigniew Brzeziński, ojciec Marka, był w chwili jego urodzin Amerykaninem, ale też formalnie obywatelem polskim, a jego żona – jak podnoszono - obywatelką Czechosłowacji. Ponieważ do osiągnięcia pełnoletności przez Marka jego rodzice nie wskazali, czyje ma on mieć obywatelstwo (ojca czy matki), to zgodnie z brzmieniem tamtych przepisów automatycznie miał on otrzymać obywatelstwo matki. W ten sposób starano się ominąć formalną przeszkodę w objęciu przez Marka Brzezinskiego funkcji ambasadora USA w Polsce[10]. 1 grudnia 2021 podczas wysłuchania przed Senatem powiedział, że w kontaktach z władzami Polski będzie podkreślał wagę bezstronnego sądownictwa, niezależnych mediów i poszanowania praw człowieka dla wszystkich, w tym osób LGBTQI+ i członków innych mniejszości[11].

Życie prywatne edytuj

Mark Brzezinski deklaruje znajomość języka polskiego[1]. Obecnie jest rozwiedziony.[12] Od 1991 jego żoną była prawniczka Carolyn M. Campbell, a w latach 2008-2022 Natalia Lopatniuk[13].

Odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Potężna rodzina Brzezińskich [online] [dostęp 2017-05-30] (pol.).
  2. Twice a Diplomat. law.virginia.edu. [dostęp 2024-01-20].
  3. Mark Brzezinski US Ambassadot to Poland. asc.uw.edu.pl. [dostęp 2024-01-20].
  4. Mark Brzezinski ambasadorem USA w Warszawie?, gazeta.pl, 27.1.2009.
  5. Seven ambassadors confirmed by Senate, The Hill’s Floor Action Blog 18.11.2011.
  6. Biały Dom oficjalnie ogłosił kandydaturę Marka Brzezińskiego na ambasadora USA w Polsce. onet.pl. [dostęp 2021-08-04].
  7. Mark Brzezinski nowym ambasadorem USA w Polsce. Został oficjalnie zatwierdzony. onet.pl. [dostęp 2021-12-18].
  8. Mark Brzezinski zaprzysiężony na ambasadora USA w Polsce. tvn24.pl. [dostęp 2022-01-19].
  9. Ambasador Brzezinski złożył listy uwierzytelniające
  10. Bartosz Węglarczyk: Zwrot w sprawie ambasadora USA w Polsce. Okazało się, że Mark Brzeziński nie jest Polakiem. onet.pl, 2021-07-29. [dostęp 2021-07-30]. (pol.).
  11. Mark Brzezinski: jako ambasador USA będę promował praworządność i prawa mniejszości
  12. Krystyna Pytlakowska, Spotkali się po 20 latach, zostali parą. Mark Brzezinski po raz pierwszy z partnerką! [online], Viva.pl, 5 kwietnia 2023 [dostęp 2023-06-23] (pol.).
  13. Congratulations Natalia Lopatniuk & Mark Brzezinski. 2008-09-06. [dostęp 2009-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-15)].
  14. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 marca 2007 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2007 r. nr 42, poz. 477) – pkt 3.
  15. Council of American Ambassadors [online], Council of American Ambassadors, 9 kwietnia 2018 [dostęp 2023-05-17] (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj