Martwa Wisła

rzeka w Polsce

Martwa Wisła (kaszb. Wislónô Sztremlëzna, niem. Tote Weichsel) – rzeka[1] będąca częścią Wisły Leniwki, powstała po zmianach koryta rzeki:

  • w 1840 r. nazwę Martwa Wisła przybrał odcinek Leniwki od jej ujścia do wsi Górki (obecnie Górki Zachodnie i Górki Wschodnie), gdzie wody rzeki w wyniku zatoru lodowego znalazły nowe ujście do Zatoki Gdańskiej (jako Wisła Śmiała).
  • w wyniku przeprowadzonego w latach 1890–1895 w okolicach Świbna przekopu Wisły, powstało nowe ujście Leniwki: od miejscowości Przegalina do Zatoki Gdańskiej powstał przekop Wisły. Nazwę Martwa Wisła przybrał wówczas odcinek dawnej Leniwki od Przegaliny do ujścia przy Westerplatte w Gdańsku.
Martwa Wisła
Ilustracja
Martwa Wisła w Gdańsku, ujście: Wisła Śmiała
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Rzeka
Długość 27 km
Źródło
Miejsce Wisła
Współrzędne

54°18′31,3″N 18°55′24,2″E/54,308700 18,923400

Ujście
Recypient Morze Bałtyckie
Współrzędne

54°24′36″N 18°39′39″E/54,410000 18,660833

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Martwa Wisła

Nazwę Martwa Wisła ustalono urzędowo w 1949 roku[2].

Od lat 80. XX wieku starorzecze Wisły w rejonie Przegaliny zaczęto zasypywać popiołami z elektrociepłowni "Wybrzeże" w Gdańsku, transportowanymi drogą wodną na barkach. Początkowo zamierzano zasypać pow. ok. 100 ha, ostatecznie zapełniono odpadami 40 ha dawnego koryta[3]. Martwa Wisła ma jednak nadal połączenie z głównym ujściowym korytem Wisły poprzez śluzę w Przegalinie (wybudowaną w 1895).

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 2002 r. ws. klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych[4], Martwa Wisła ma klasę żeglowną Vb i jest dostępna dla statków o nośności do 4000 ton i zanurzeniu do 3 m.

Planowane jest utworzenie użytków ekologicznych "Szuwary w Przegalinie", "Szuwary Wyspy Sobieszewskiej" (w Sobieszewskiej Pastwie) oraz "Sobieszewska Pastwa i szuwary" (między Sobieszewską Pastwą i Sobieszewem), mające na celu ochronę zbiorowisk roślinnych typu szuwarowego (szuwar trzcinowy w pierwszym przypadku oraz trzcina pospolita w kolejnych), a także takich roślin, jak aster solny, mlecznik nadmorski, popłoch pospolity, sit Gerarda, świbka morska.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 159, ISBN 83-239-9607-5.
  2. Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r. (M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225, s. 3)
  3. W. Nocny, Wyspa Sobieszewska, Gdańsk 2008, s. 37-38
  4. Dz.U. z 2002 r. Nr 77, poz. 695. [online]

Linki zewnętrzne edytuj