Maskonur pacyficzny
Maskonur pacyficzny[4] (Fratercula corniculata) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny alk (Alcidae). Gniazduje na wybrzeżach północnego Oceanu Spokojnego i przyległego rejonu Oceanu Arktycznego. Nie jest zagrożony wyginięciem.
| Fratercula corniculata[1] | |||
| (J.F. Naumann, 1821) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
maskonur pacyficzny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 w sezonie lęgowym występuje przez cały rok zimowiska | |||
Taksonomia edytuj
Po raz pierwszy gatunek opisał Johann Friedrich Naumann w 1821, nadając mu nazwę Mormon corniculata. Holotyp pochodził z Kamczatki[2][5]. Obecnie maskonur pacyficzny zaliczany jest do rodzaju Fratercula[2][4][6]. Jest gatunkiem monotypowym[2][6].
Morfologia edytuj
Długość ciała wynosi 36–41 cm, rozpiętość skrzydeł 56–58 cm. Jedna znana masa ciała: 612 g. Dziób duży, trójkątny, żółty, czerwono zakończony, bocznie spłaszczony. U nasady dzioba widoczny jest pomarańczowy płatek skóry[2]. Resztą upierzenia przypomina maskonury zwyczajne (F. arctica)[7].
Zasięg występowania edytuj
Tereny lęgowe maskonurów pacyficznych obejmują Wyspę Wrangla, wybrzeża Półwyspu Czukockiego na południe przez Kamczatkę i Wyspy Komandorskie po wybrzeża Morza Ochockiego, Sachalin i północne Wyspy Kurylskie oraz obszar od północnej i zachodniej Alaski przez Morze Beringa po Aleuty i na wschód przez Zatokę Alaska na południe po Kolumbię Brytyjską (Wyspy Królowej Charlotty). Zimę ptaki te spędzają na wodach głównie południowej części zasięgu, ale okazjonalnie docierają do środkowej Japonii, sporadycznie do zachodnich Hawajów, południowej Kolumbii Brytyjskiej i zachodnich Stanów Zjednoczonych (zachodni Waszyngton, sporadycznie Oregon i Kalifornia)[2].
Ekologia i zachowanie edytuj
Maskonury pacyficzne gnieżdżą się na pękniętych skałach lub na nadbrzeżnych klifach. Na wyżynach niekiedy wygrzebują nory. Żerują na wodzie, nie wykazują preferencji w kwestii zasolenia czy temperatury wody[8]. Zwykle spotykane wówczas 1–2 km od wybrzeża[2]. Żywią się głównie rybami, jak śledzie (Clupea), gromadniki (Mallotus villosus) i przedstawiciele Ammodytes. Dieta ptaków badanych na wyspie Buldir (Aleuty) składała się z kałamarnic, ryb i wieloszczetów (Polychaeta)[8].
Lęgi edytuj
Ptaki przybywają na lęgowiska w kwietniu lub maju. Gniazdują w małych koloniach, gniazda są oddalone od siebie o około 1,5 m; znajdują się w szczelinie skały, w norze lub pod kamieniem. W zniesieniu jedno jajo. Inkubacja trwa około 41 dni, wysiadują oba ptaki z pary. Podobnie zarówno ojciec jak i matka zajmują się karmieniem młodych. Przez pierwsze 5–6 dni życia młode wymaga dogrzewania przez rodziców, później same utrzymuje odpowiednią temperaturę ciała. Po kolejnych 37–46 dniach młode bywa już zostawiane samo, podczas gdy pokarmu szukają oboje rodzice[8].
Status edytuj
IUCN uznaje maskonura pacyficznego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 1996 roku liczebność światowej populacji szacowano na 1,2 miliona osobników, czyli ponad 800 tysięcy osobników dorosłych. BirdLife International ocenia trend populacji jako spadkowy ze względu na ekspansję gatunków inwazyjnych i niszczenie środowiska[3][9].
Przypisy edytuj
- ↑ Fratercula corniculata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g Nettleship, D.N.: Horned Puffin (Fratercula corniculata). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-18)].
- ↑ a b Fratercula corniculata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Aethiinae Anonymous, 1908 (1840) - nurniczki (Wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-15].
- ↑ J.F. Naumann, Ornitologische Neuigkeiten, „Isis von Oken”, 8, 1821, kol. 782–783 + pl. 7 fig. 3,4 (niem.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-15]. (ang.).
- ↑ Kenn Kaufman: Horned Puffin. [w:] Lives of North American Birds [on-line]. Audobon. Guide to North American Birds. [dostęp 2016-07-17].
- ↑ a b c Catanescu, I.: Fratercula corniculata. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. University of Michigan, 2011. [dostęp 2016-07-13].
- ↑ Species factsheet: Fratercula corniculata. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-09-15]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).