Mendel Markowicz Chatajewicz, ros. Мендель Маркович Хатаевич (ur. 10 marca?/22 marca 1893 w Homlu, zm. 30 października 1937 w Moskwie) – działacz partii bolszewików pochodzenia żydowskiego. Członek Komitetu Centralnego WKP(b) (1930–1937), członek Biura Politycznego KC Komunistycznej Partii (bolszewików) Ukrainy (1932–1937), sekretarz KC KP(b)U (1933–1937), I sekretarz komitetu obwodowego KP(b)U w Dniepropietrowsku (1933–1937), współodpowiedzialny za Wielki głód na Ukrainie, ofiara wielkiej czystki.

Mendel Chatajewicz
Мендель Маркович Хатаевич
Ilustracja
Mendel Chatajewicz. Zdjęcie NKWD po aresztowaniu 1937
Data i miejsce urodzenia

22 marca 1893
Homel, gubernia mohylewska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

30 października 1937
Moskwa, RFSRR, ZSRR

członek Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików)
Okres

od 1930
do 1937

członek Biura Politycznego KC Komunistycznej Partii (bolszewików) Ukrainy
Okres

od 1932
do 1937

sekretarz KC KP(b)U
Okres

od 1933
do 1937

I sekretarz komitetu obwodowego KP(b)U w Dniepropietrowsku
Okres

od 1933
do 1937

podpis
Odznaczenia
Order Lenina

Życiorys edytuj

Pochodził z rodziny drobnych kupców w Homlu. Ukończył szkołę powszechną. Od 1913 członek SDPRR (frakcja bolszewików). Aresztowany w czerwcu 1914, zesłany do guberni jenisejskiej, amnestionowany po rewolucji lutowej i obaleniu caratu. Powrócił do Homla, objął funkcję wiceprzewodniczącego komitetu poleskiego SDPRR(b) w Homlu. W latach 1918-1927 pełnił różne niższe funkcje partyjne w RKP(b) i WKP(b). Na XIV zjeździe WKP(b) w grudniu 1925 wybrany na członka Centralnej Komisji Rewizyjnej WKP(b). Na XV zjeździe WKP(b) w grudniu 1927 wybrany na zastępcę członka Komitetu Centralnego WKP(b). Na XVI zjeździe WKP(b) w lipcu 1930 wybrany na członka KC WKP(b). Od 23 sierpnia 1928 do 9 października 1932 I sekretarz średniowołżańskiego komitetu krajowo-obwodowego WKP(b).

Od 12 października 1932 członek Politbiura KC Komunistycznej Partii (bolszewików) Ukrainy, w końcu października mianowany pełnomocnikiem do wykonania kontyngentu dostaw zboża (ros. chliebozagotowok) w obwodzie charkowskim. Jednocześnie od 12 października 1932 do 29 stycznia 1933 II sekretarz KP(b)U, uczestniczący w podejmowaniu decyzji, które doprowadziły do wielkiego głodu na Ukrainie. Od stycznia 1933 do marca 1937 I sekretarz komitetu obwodowego KP(b)U w Dniepropietrowsku.

W czasie „wielkiej czystki” od 17 marca – do 30 sierpnia 1937 ponownie II sekretarz KP(b) Ukrainy (zastąpił odwołanego Pawła Postyszewa), jednocześnie od 17 marca do 30 sierpnia 1937 członek Biura Organizacyjnego KC KP(b)U.

Aresztowany przez NKWD 9 lipca 1937. 27 października 1937 skazany na karę śmierci za udział w kontrrewolucyjnej organizacji terrorystycznej, 29 października 1937 rozstrzelany w Moskwie.

W 1956 rehabilitowany i przywrócony pośmiertnie do członkostwa KPZR.

W 1935 odznaczony Orderem Lenina.

Śledztwo na Ukrainie w sprawie wielkiego głodu i wyrok sądu w sprawie edytuj

25 maja 2009 Służba Bezpieczeństwa Ukrainy wszczęła oficjalne śledztwo w sprawie wielkiego głodu 1932-33 jako zbrodni ludobójstwa[1].

Po zakończeniu śledztwa w listopadzie 2009, w styczniu 2010 Prokuratura Generalna Ukrainy skierowała do sądu akt oskarżenia. 13 stycznia 2010 Sąd Apelacyjny w Kijowie po rozpoznaniu sprawy uznał Józefa Stalina, Wiaczesława Mołotowa, Łazara Kaganowicza, Pawła Postyszewa, Stanisława Kosiora, Własa Czubara i Mendla Chatajewicza za winnych zbrodni ludobójstwa określonych w art. 442 #.1 kodeksu karnego Ukrainy i umorzył jednocześnie postępowanie karne w związku ze śmiercią oskarżonych[2].

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj