Międzynarodowa Federacja Lotnicza
Międzynarodowa Federacja Lotnicza (FAI – Fédération Aéronautique Internationale) – międzynarodowa federacja zrzeszająca aerokluby narodowe, założona w 1905 roku w Paryżu. Siedzibą organizacji jest Lozanna.
FAI zajmuje się między innymi ustanawianiem ogólnoświatowych norm w sportach lotniczych. Nominuje międzynarodowych sędziów, kataloguje rekordy lotnicze, przyznaje nagrody zasłużonym, organizuje Światowe Igrzyska Lotnicze (World Air Games) oraz sprawuje opiekę nad innymi światowymi i kontynentalnymi zawodami i wydarzeniami lotniczymi. Aeroklub Polski od 1920 roku jest członkiem Międzynarodowej Federacji Lotniczej.
W Polsce odbyły się konferencje generalne FAI: 34 Konferencja Generalna FAI, 1936r. – w Warszawie, 2003r. – 96 Konferencja Generalna FAI odbyła się w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie[1]. W konferencji uczestniczyli delegaci reprezentujący 42 kraje w tym 10 międzynarodowych Komisji Sportów Lotniczych. Podczas konferencji Złotym Medalem FAI został odznaczony Steve Fossett[2].
16 października 2014 roku odbyła się coroczna ceremonia otwarcia 108 Konferencji Generalnej FAI, która miała miejsce w tajlandzkiej miejscowości Pattaya. Na tej uroczystości wręczano przyznane wyróżnienia i dyplomy i po raz pierwszy w historii FAI pokazano transmisję video na żywo z tej uroczystości, na stronie internetowej FAI, za pośrednictwem kanału YouTube.
Prezydenci FAI edytuj
- 1905–1925 – Roland Bonaparte (Francja)
- 1925–1930 – Henri de la Vaulx (Francja)
- 1930–1941 – Georges Valentin Bibesco (Rumunia)
- 1942–1946 – Godfrey L. Cabot (USA)
- 1946–1948 – Brabazon of Tara (Wielka Brytania)
- 1948–1950 – William R. Enyart (USA)
- 1950–1952 – A. de la Grange (Francja)
- 1952–1954 – Cornelio Kolff (Holandia)
- 1954–1956 – K.J.G. Bartlett (Wielka Brytania)
- 1956–1958 – Charles Sillevaerts (Belgia)
- 1958–1960 – Jacqueline Cochran (USA)
- 1960–1962 – Jacques Allez (Francja)
- 1962–1964 – dr W. Muri (Szwajcaria)
- 1964–1966 – Mauricio Obregon (Kolumbia)
- 1966–1967 – Vladimir K. Kokkinaki (ZSRR)
- 1967–1969 – Hofrat Josef Gaisbacher (Austria)
- 1969–1970 – E. Wegelius (Finlandia)
- 1970–1972 – Fred Forrer (Szwajcaria)
- 1972–1974 – André Olivier Dumas (Kanada)
- 1974–1976 – Bernard Duperier (Francja)
- 1976–1978 – Adolph („Pirat”) Gehriger (Szwajcaria)
- 1978–1980 – Desmond Percy Kelly (Australia)
- 1980–1982 – Antoine de Ligne (Belgia)
- 1982–1984 – Amos Ishai (Izrael)
- 1984–1986 – Cenek Kepak (Czechosłowacja)
- 1986–1988 – Georges Alfred „Peter” Lloyd (Australia)
- 1988–1990 – Clifton F. von Kann (USA)
- 1990–1992 – Olavi A. Rautio (Finlandia)
- 1992–1994 – dr Hanspeter Hirzel (Szwajcaria)
- 1994–2000 – Eilif J. Ness (Norwegia)
- 2000–2004 – Wolfgang Weinreich (Niemcy)
- 2004–2010 – Pierre Portmann (Szwajcaria)
- 2010–2016 – dr John Grubbstrom (Szwecja)
- 2016–2018 – Frits Brink (Holandia)
- 2018 – Robert Henderson (Nowa Zelandia)
Sekretarze generalni FAI edytuj
- 1905–1908 – Georges Besancon (Francja)
- 1909–1912 – Comte de Castillon de Saint-Victor (Francja)
- 1913–1945 – Paul Tissandier (Francja)
- 1946 – Felix Camermann (Francja)
- 1947–1950 – Jean Blériot (Francja)
- 1951–1962 – H. R. Gillmann (Francja)
- 1963–1980 – C. E. Hennecart (Francja)
- 1981–1986 – Bertrand Larcher (Francja)
- 1987–1992 – Cenek Kepak (Czechosłowacja)
- 1993–2010 – Max Bishop (Wielka Brytania)
- 2010–2011 – Stéphane Desperez (Francja)
- 2011–2013 – Jean-Marc Badan (Szwajcaria)
- 2014 – Susanne Schödel (Niemcy)
Medale i dyplomy FAI edytuj
Za wybitne rekordy i szczególne osiągnięcia FAI przyznaje pilotom i działaczom lotniczym wyróżnienia w postaci medali i dyplomów[3].
Najbardziej znane to[4]:
- Złoty Medal FAI – za wybitne osiągnięcia w lotnictwie i kosmonautyce (nadawane oddzielnie), ustanowiony w 1924 r. (lotniczy) i w 1963 r. (kosmiczny),
- Srebrny Medal FAI – za wyjątkowe przywództwo i wpływ, które przysłużyły się całej międzynarodowej społeczności sportów lotniczych, ustanowiony w 2006 r.,
- Brązowy Medal FAI – za wybitne zasługi w pracy FAI, ustanowiony w 1962 r.,
- Medal de la Vaulx – za rekordy świata ustanowione w poprzedzającym roku, ustanowiony w 1933 r.,
- Medal Louisa Bleriota – za rekordy międzynarodowe na samolotach lekkich, ustanowiony w 1936 r.,
- Medal Sportu Lotniczego FAI – za wybitne zasługi związane ze sportami lotniczymi, ustanowiony w 1991 r.,
- Medal Lilienthala – za wybitne osiągnięcia w szybownictwie, ustanowiony w 1938 r.,
- Medal Pelagii Majewskiej – za wybitne osiągnięcia w szybownictwie (przyznawany kobietom), ustanowiony w 1989 r.,
- Medal Sabihy Gökçen – za dokonanie najbardziej wybitnych osiągnięć w dowolnym sporcie lotniczym w poprzedzającym roku (przyznawany kobietom), ustanowiony w 2002 r.,
- Dyplom im. P. Tissandiera – za wybitny wkład w dziedzinie lotnictwa, ustanowiony w 1952 r.,
- Dyplom Montgolfiera – za przyczynianie się do rozwoju sportu baloniarskiego,
- Dyplom za wybitną fachowość lotniczą – za wybitny pokaz zalet lotniczych w czasie suborbitalnego lotu w ciągu poprzedzających dwóch lat, który zaowocował uratowaniem życia innych osób lub był wykonywany z myślą o tym, ustanowiony w 1985 r.,
- Dyplom byłych prezydentów – za zasługi dla FAI, przyznawany jest Prezydentom FAI od 1973 r.,
- Grupowy Dyplom Honoru FAI (Dyplom Honorowy dla Zespołów) – za przysłużenie się rozwojowi lotnictwa lub kosmonautyki w ciągu poprzedzającego roku lub lat przyznany grupie (biura projektowe, instytuty badawcze, wydawnictwa lotnicze, etc.), ustanowiony w 1965 r.
- Złoty Medal Modelarski FAI – za dokonanie najbardziej wybitnych osiągnięć w modelarstwie lotniczym,
Polacy w FAI edytuj
- Bogdan Kwieciński, wiceprezydent FAI w latach 1933–1945[5],
- Józef Sobieraj, wiceprezydent FAI w latach 1978–1982[6],
- Wiesław Jaszczyński, wiceprezydent, członek komitetu statutowego FAI, w 2002r. otrzymał honorowe wyróżnienie, „Honorowego Członka FAI” (ang.Companions of Honour),
- Julian Bojanowski, wiceprzewodniczący Międzynarodowej Komisji Szybowcowej w latach 1958–1970.
- Ryszard Witkowski, członek Komisji Wiropłatowej CIG (Commission Internationale de Giraviation) FAI w latach 1971 do 1992. W 2017 roku został uhonorowany Złotym Medalem Wiropłatowym FAI za wieloletnią współpracę oraz rozwój i popularyzację sportu śmigłowcowego.
- Marcin Szamborski, członek Komisji Wiropłatowej w 2016 roku został wybrany drugim Wiceprezydentem Komisji Wiropłatowej CIG[7].
- Serafina Ogończyk-Mąkowska, Członkini Aeroklubu Ziemi Mazowieckiej w Płocku, od 2023 Prezydent Międzynarodowej Komisji Wiropłatów (FAI Rotorcraft Commision), pierwsza kobieta na czele komisji FAI.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Previous FAI General Conferences. www.fai.org. [dostęp 2018-12-17].
- ↑ [http://stara.gorpol.pl/lotnictwo/fai/02/fai2.html Uroczyste otwarcie konferencji w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie]. stara.gorpol.pl. [dostęp 2018-12-17].
- ↑ Jerzy Domański: 1000 słów o samolocie i lotnictwie. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1974, s. 229. (pol.).
- ↑ Statut FAI. [dostęp 2018-06-02]. (pol.).
- ↑ Polskie Lotnictwo Sportowe, almanach KAW 1987r. s28
- ↑ Polskie Lotnictwo Sportowe..... s199
- ↑ Polak drugim Wiceprezydentem FAI CIG. aeroklub-polski.pl, 2016-03-12.
