Mi-12
Mi-12 (ros. Ми-12, oznaczenie NATO Homer) – największy na świecie prototypowy śmigłowiec, jaki kiedykolwiek wzniósł się w powietrze. Został zaprojektowany w radzieckim biurze Michaiła Mila. Powstały dwie sztuki tej maszyny. Pierwszą zbudowano w 1965 i oblatano 1968 r. Pierwszy lot trwał jedynie kilkanaście sekund, doszło do „rozhuśtania” się kadłuba w płaszczyźnie pionowej z powodu nakładania drgań własnych od zespołu napędowego na wiotkie wysięgniki i podwieszony pod nimi kadłub. Druga została zaprezentowana na salonie lotniczym w Paryżu w 1971 r.
_Groningen_Airport.jpg)
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
Biuro konstrukcyjne Michaiła Mila |
| Typ | |
| Konstrukcja |
śmigłowiec o napędzie turbowałowym, 2 wirniki główne |
| Załoga |
6–10 |
| Historia | |
| Data oblotu |
1968 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
4 × silnik turbowałowy Sołowiew D-25VF |
| Moc | |
| Wymiary | |
| Średnica wirnika |
2 × 35 m |
| Długość |
37 m |
| Wysokość |
12,5 m |
| Masa | |
| Własna |
60 000 kg |
| Startowa |
105 000 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
260 km/h |
| Prędkość ekonomiczna |
240 km/h |
| Zasięg |
800 km |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
 ZSRR
| |
6 sierpnia 1969 r. śmigłowiec Mi-12 uniósł ładunek o masie całkowitej 44 205 kg na wysokość 2255 m, jest to światowy rekord udźwigu przez śmigłowiec.
Jego układ konstrukcyjny okazał się nieudany. Zawieszenie silników z przekładniami i wirnikami nośnymi na wysięgnikach było powodem wielu problemów. Do tego dochodziła niewystarczająca stateczność podłużna. Michaił Mil przyjął taki układ z dwóch powodów:
- znane były problemy konstrukcyjno-użytkowe śmigłowca Jak-24 zbudowanego w układzie podłużnym i główny konstruktor chciał tych problemów uniknąć;
- w okresie prac nad Mi-12 nie było w ZSRR silników śmigłowcowych, które dysponowałyby mocą ponad 10 000 KM, dlatego maszyna musiała mieć 4 silniki i – wobec dużych problemów z jedną przekładnią dla 4 silników – zastosowano układ dwuwirnikowy właśnie o układzie poprzecznym.
Poza lotami rekordowymi i prezentacyjnymi maszyna ta nie była praktycznie używana. Historia Mi-12 przypomina historię innej konstrukcji lotniczej ZSRR, samolotu Tu-144, który też był projektowany w pośpiechu, bardziej dla celów rekordowo-prestiżowych, gdzie też zastosowano niewłaściwe – dla takiej konstrukcji – technologie i słabej jakości materiały i co było przyczyną licznych awarii i problemów. Obaj konstruktorzy (Michaił Mil i Andriej Tupolew) niepowodzenia w tych konstrukcjach przypłacili swoim zdrowiem.
Bibliografia edytuj
- Bill Gunston: Mil V-12 helicopter – development history, photos, technical data. The Illustrated Encyclopedia of Commercial Aircraft, 1980. [dostęp 2009-10-09]. (ang.).
- Dawid Gaj: Mil i jego śmigłowce. Józef Nowicki (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979. ISBN 83-11-06270-6.