Michelle Yeoh

aktorka chińska

Michelle Yeoh Choo-Kheng (chiń. upr. 杨紫琼; chiń. trad. 楊紫瓊; pinyin Yáng Zǐqióng; ur. 6 sierpnia 1962 w Ipoh w stanie Perak) – malezyjska aktorka filmowa narodowości chińskiej. Laureatka Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej za rolę Evelyn Wang w filmie Wszystko wszędzie naraz[1].

Michelle Yeoh
Ilustracja
Michelle Yeoh (2015)
Imię i nazwisko

Michelle Yeoh Choo Kheng

Data i miejsce urodzenia

6 sierpnia 1962
Ipoh

Zawód

aktorka

Współmałżonek

Dickson Poon (1988–1992)
Jean Todt (partner od 2005)

Lata aktywności

od 1984

Odznaczenia
Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Jean Todt i Michelle Yeoh (2009)
Michelle Yeoh (Cannes 2017)

Życiorys edytuj

W wieku 20 lat została Miss Malezji (1983)[2][3]. Ukończyła Royal Academy of Dance w Londynie[2]. W latach 90. zdobyła popularność w regionie, grając w filmach akcji z Hongkongu. Karierę międzynarodową rozpoczęła w 1997 roku rolą Wai Lin w filmie Jutro nie umiera nigdy z serii przygód agenta Jamesa Bonda. Jej pozycja gwiazdy ugruntowała się po występie w wielokrotnie nagradzanym chińskim filmie kostiumowym Przyczajony tygrys, ukryty smok (2000) Anga Lee, za który była nominowana do nagrody BAFTA dla najlepszej aktorki.

W 1997 została zaliczona do „50 najpiękniejszych ludzi świata” magazynu People[2], w 2009 zaś była jedyną Azjatką na liście „35 piękności ekranu wszech czasów” tegoż magazynu[4]. Serwis Rotten Tomatoes w 2008 roku uznał ją za najlepszą bohaterkę kina akcji[5].

Zasiadała w jury konkursu głównego na 55. MFF w Cannes (2002).

Życie prywatne edytuj

W latach 1988–1992 była żoną Dicksona Poon, przedsiębiorcy z Hongkongu i właściciela firm Harvey Nichols i Charles Jourdan[6]. W 1998 roku była zaręczona z Alanem Heldmanem, amerykańskim kardiologiem[7]. W 2004 roku zaczęła spotykać się z Jeanem Todtem, czołową postacią wyścigów samochodowych; para jest zaręczona od 2008 roku[6].

Jest buddystką[8]. W marcu 2008 odwiedziła Wietnam, aby nakręcić film dokumentalny dla Asian Injury Prevention Foundation (AIPF)[9]. Jest także patronką projektu „Save China's Tigers”, którego celem jest ochrona zagrożonego wyginięciem tygrysa południowochińskiego[10].

Filmografia edytuj

Nagrody i nominacje edytuj

 
Odciski dłoni Michelle Yeoh na „Alei Gwiazd” w Hongkongu
Rok Film Nagroda Resultat
1986 Yes, Madam Hong Kong Film Award dla najlepszego nowego wykonawcy Nominacja
1998 Jutro nie umiera nigdy MTV Movie Award za najlepszą walkę Nominacja
Siostry Soong Hong Kong Film Award dla najlepszej aktorki drugoplanowej Nominacja
2000 Przyczajony tygrys, ukryty smok Nagroda TFCA za najlepszą rolę kobiecą Nominacja
2001 Nagroda Saturn w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa Nominacja
Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej Nominacja
Blockbuster Entertainment Award dla ulubionego zespołu akcji Nominacja
Nagroda Złotego Konia dla najlepszej aktorki Nominacja
Hong Kong Film Award dla najlepszej aktorki Nominacja
Nagroda Vancouver Film Critics Circle dla najlepszej aktorki Nominacja
2011 Reign of Assassins Asian Award dla najlepszej aktorki Nominacja
Nagroda People’s Choice dla ulubionej aktorki Nominacja
Nagroda filmowa Huabiao dla najlepszej aktorki zagranicznej Nominacja
Lady Nagroda Satelita dla najlepszej aktorki w filmie fabularnym Nominacja
2018 Star Trek: Discovery Nagroda Saturn za najlepszy występ gościnny w serialu telewizyjnym Nominacja
2019 Bajecznie bogaci Azjaci Asian Award za wybitne osiągnięcia w kinie Wygrana
2023 Wszystko wszędzie naraz Złoty Glob za najlepszą rolę pierwszoplanową Wygrana
Nagroda Akademii Filmowej za najlepszą rolę pierwszoplanową Wygrana

Nagrody specjalne edytuj

Rok Nagroda Rezultat
1998 Asian Media Award Wygrana
2001 Nagroda ShoWest dla międzynarodowej gwiazdy roku Wygrana
2013 Asian Award za wyjątkowy wkład w kino azjatyckie Wygrana
2013 Nagroda za całokształt twórczości na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym ASEAN Wygrana

Aktorka znalazła się na ogłoszonej 23 listopada 2020[11] liście 100 kobiet BBC.

Przypisy edytuj

  1. Tomasz-MarcinWrona, Oscary 2023. Najwięksi zwycięzcy gali. Kto otrzymał statuetkę? [online], tvn24.pl, 13 marca 2023 [dostęp 2023-03-13].
  2. a b c Michelle Yeoh Trivia. IMDb.com. [dostęp 2018-09-26]. (ang.).
  3. Adan Kohnhorst: Photo of the Day: Michelle Yeoh is a Royal Ballerina, Miss Malaysia Champion, and Queen of Kung Fu. radiichina.com, 2018-04-27. [dostęp 2018-09-26]. (ang.).
  4. Kiran Hefa, Kate Hogan: 35 All-Time Screen Beauties. People.com, 2009-09-28. [dostęp 2018-09-26]. (ang.).
  5. RT Staff: Total Recall: The 25 Best Action Heroines. Rotten Tomatoes, 2008-06-25. [dostęp 2018-09-26]. (ang.).
  6. a b Ryan Gilbey: All-action heroine. theguardian.com, 2009-01-01. [dostęp 2020-12-22]. (ang.).
  7. A night on the tiles in the capital of chic. scmp.com, 1998-08-07. [dostęp 2020-12-22]. (ang.).
  8. Simon Kuper: Take a look inside Michelle Yeoh and Jean Todt’s Geneva mansion. ft.com, 2019-05-03. [dostęp 2020-12-22]. (ang.).
  9. Film Star Michelle Yeoh in Hanoi to Promote Child Helmet Use. aip-foundation.org, 2008-03-18. [dostęp 2020-12-22]. (ang.).
  10. Kit Chellel: The South China tiger is functionally extinct. This banker has 19 of them. bloomberg.com, 2016-02-23. [dostęp 2020-12-22]. (ang.).
  11. BBC 100 Women 2020: Who is on the list this year?. bbc.co.uk, 2020-11-23. [dostęp 2020-12-22]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj